Onderzoeksgroep

Het ontwikkelen van pragmatische competentie in Duits als vreemde taal: Het effect van context en individuele verschillen. 01/06/2024 - 31/05/2028

Abstract

In de meertalige wereld van vandaag is een van de belangrijkste doelen bij het leren van een tweede of vreemde taal (T2 of TX) niet langer om 'native like' te worden, maar om een interculturele spreker te worden - een persoon die gevoelig is voor andere culturen en die zich bewust is van zijn/haar eigen culturele positie om te bemiddelen over taalkundige en culturele grenzen heen (Byram, 2012; Wilkinson, 2012). T2 pragmatische competentie kan dienen als een middel dat helpt bij dit bemiddelingsproces en als een hulpmiddel om te interageren met mensen met verschillende culturele en linguïstische achtergronden (Taguchi & Roever, 2017). De verwerving van T2 pragmatische competentie – bestaande uit pragmatische productie en pragmatisch begrip (Ren, 2022; Wang, 2022) – blijkt een complex en uitdagend proces te zijn voor T2-leerders (Taguchi, 2022). Het wordt niet alleen beïnvloed door individuele verschillen (ID) factoren (Takahashi, 2019), maar ook door de context (Taguchi, 2015). Er zijn echter nog veel ID-factoren (bijv. affectieve variabelen zoals angst en plezier, en agency) die onderbelicht zijn in T2 pragmatische ontwikkelingsstudies. In dit project zullen we ons richten op verschillende leercontexten (het klaslokaal, studeren in het buitenland en de werkplek) en onderzoeken we hoe pragmatische ontwikkeling in TX Duits wordt beïnvloed door IDs. Het project wil ook informatie verschaffen over de theoretische fundamenten van T2 pragmatiek, specifiek in de traditie van de emergentistische benadering of complexe dynamische systeemtheorie (de Bot, 2008; Ellis & Larsen-Freeman, 2006). Het project maakt gebruik van een mixed methods design, omdat deze aanpak veelbelovend is gebleken bij het onderzoeken van pragmatische ontwikkeling (Taguchi, 2018). Door kwantitatieve en kwalitatieve data-analyses in één project te integreren, kunnen de onderzoeksvragen vanuit meerdere invalshoeken worden benaderd en leveren ze een meer holistisch begrip op van de geobserveerde patronen in T2 pragmatische ontwikkeling. Het project bestaat uit vier studies. De eerste studie is een longitudinaal onderzoek naar de specifieke voorspellende rol van verschillende ID-variabelen in de pragmatische ontwikkeling van speech acts bij TX-leerders van het Duits in een klascontext. De tweede studie betreft eveneens een longitudinaal onderzoek – nu tijdens een studieverblijf in het buitenland – dat tot doel heeft te onderzoeken welke IDs van invloed zijn op de pragmatische ontwikkeling van speech acts bij TX-leerders van het Duits. In de derde studie wordt het concept van 'learner agency' gekoppeld aan pragmatische competentie in een werkcontext. Voor de vierde en laatste studie keren we terug naar de klascontext om na te gaan hoe vreemdetaalleerders pragmatische competentie ontwikkelen via een technologiegebaseerde aanpak (González-Lloret, 2022, voor een recente review) en hoe dit wordt beïnvloed door verschillende ID-variabelen. Kortom, dit project als geheel is vernieuwend en zou een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan het vakgebied van de T2 pragmatiek, vanwege (1) de gekozen mixed-methods aanpak, (2) de focus op verschillende ID-factoren die variatie in T2 pragmatische competentie verklaren, zowel op productief als receptief niveau, (3) het exploreren van verschillende contexten, en in het bijzonder de werkplekcontext, (4) het longitudinale ontwikkelingsperspectief, en (5) de focus op een minder onderzochte taal in het domein, namelijk Duits.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject