Jan Melissen hoogleraar

Onderzoek Jan Melissen

Onderzoeksgroep

Expertise

Ik doe onderzoek naar innovatie in de diplomatieke praktijk, inclusief peer-reviewed onderzoek en onderzoek in opdracht voor organisaties in de publieke sector. Dat zijn o.a. pilootstudies, beleidsanalyses, advisering bij beleidsscreening en beleidsevaluaties en het schrijven van onderzoeksrapporten. Ik heb werk gedaan voor nationale overheden over recente ontwikkelingen in de diplomatie, met inbegrip van publieksdiplomatie, de impact van het digitale tijdperk op ministeries van buitenlandse zaken, consulaire diplomatie en hulp aan burgers in het buitenland.

Humanitaire diplomatie en internationaal gezag. 01/11/2022 - 31/10/2024

Abstract

Dit project wil de wijze waarop staten humanitaire diplomatie inzetten om een gezagspositie te verwerven in de internationale gemeenschap onderzoeken. Een bekend en vroeg voorbeeld is het Marshall plan, een hulppakket dat de Verenigde Staten na de Tweede Wereldoorlog aanboden aan Europese landen en dat sterk bijgedragen heeft aan de legitimatie van de Amerikaanse machtpositie in de naoorlogse periode. Dankbaar voor de genereuze gift, bekleedden de ontvangende landen de Verenigde Staten met gezag, inclusief politiek gezag in de vorm van erkend leiderschap. Meer recentelijk zien we dat ook andere staten een gelijkaardige strategie ontwikkelen. Een bekend voorbeeld is Noorwegen, al geldt voor dit land dat het gezag dat ze door middel van hun humanitaire beleid verwierven vooral van morele aard blijft. Het land geniet moreel gezag, maar lijkt tot dusver geen daadwerkelijk politiek gezag te hebben verworven via deze strategie. Andere hedendaagse voorbeelden zijn China, waarvan het Belt and Road Initiative gepaard gaat met belangwekkende humanitaire programma's, en een aantal regionale machten in de Islamitische wereld, die met elkaar in een humanitair opbod lijken verzeild te zijn geraakt.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Substatelijke diplomatieke activiteiten als motor van re-territorialisering? De casus van de mediterrane ruimte. 01/01/2009 - 31/12/2012

Abstract

Substatelijke diplomatie confronteert de onderzoeker met de aard en de dynamiek van het internationaal systeem. Vooral het territoriale kader van het internationale systeem kan in vraag gesteld worden. Verschillende auteurs spreken over "het einde van het territorium", maar verondersteld kan worden dat de komst van subnationale entiteiten op de internationale scene naast een proces van de-territorialisering ook een dynamiek van re-territorialisering op gang heeft gebracht. Re-territorialisering kan omschreven worden als "ontwikkelingen die zich voordoen wanneer bepaalde territoriale eenheden in belang afnemen, ten voordele van andere territoriale configuraties". Centraal in dit onderzoek zal de wisselwerking tussen geopolitiek en substatelijke diplomatie onderzocht worden in de casus van de mediterrane ruimte. De centrale vraag is dubbel; (1°) hoe en in welke mate wordt de diplomatie van substatelijke entiteiten in deze regio beïnvloed door omgevingsvariabelen, en (2°) hoe en in welke mate herscheppen deze actoren via hun diplomatie hun omgeving. Of, om deze laatste dynamiek te herformuleren; vormen substatelijke diplomatieke activiteiten motoren van "re-territorialisering"? De operationalisering van deze vraag zal als volgt gebeuren; vanuit de onderzoekstradities van de traditionele en de cognitieve geopolitiek zal de invloed van geopolitieke factoren op de diplomatie van substatelijke entiteiten onderzocht worden. In een tweede en omgekeerde beweging zal vanuit de onderzoekstraditie van de kritische geopolitiek bestudeerd worden hoe substatelijke overheden via hun diplomatieke activiteiten en buitenlandspolitiek discours de ruimte waarin ze opereren, trachten te herscheppen. Er wordt voor gekozen de onderzoeksvraag te focussen op een welbepaalde geografische ruimte, te weten de mediterrane ruimte. In het middellandse zeebekken zijn de laatste jaren immers tal van paradiplomatieke initiatieven ontplooid op verschillende niveaus, niet in de laatste plaats gestuurd door de ambities van de Catalaanse Generalitat.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Steunpunt Buitenlands Beleid, Toerisme en Recreatie (2007-2011). 01/01/2007 - 31/12/2011

Abstract

Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds de Vlaamse overheid. UA levert aan de Vlaamse overheid de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject