Onderzoek Jan Potters

Abstract

Thomas Kuhn is vooral bekend vanwege zijn boek 'The Structure of Scientific Revolutions' (1962). Daar bood hij een zeer vernieuwende filosofische kijk op wetenschapsgeschiedenis: wetenschappelijk verandering is niet continu progressief, maar kent radicale paradigma-verwisselingen. Minder bekend is dat Kuhn in 1962 ook een project aanvatte om de geschiedenis van de kwantummechanica in kaart te brengen. Dit project, getiteld 'Sources for History of Quantum Physics', had als doel om zo veel mogelijk bronnenmateriaal te verzamelen, en om fysici te interviewen die deze ontwikkelingen hadden doorgemaakt. Het was zeer vernieuwend, aangezien interview-methodes nooit eerder werden toegepast in de wetenschapsgeschiedenis. Door de hoeveelheid aan materiaal is het nog steeds een bron van inspiratie voor historici en filosofen. Mijn opzet is om een historisch-filosofische studie uit te voeren van het Sources-project. Aan de ene kant zal ik me richten op de plaats van het Sources-project in Kuhn zijn denken: hoe verhoudt het zich tot zijn denken over paradigmas, en welke invloed heeft het gehad op zijn latere werk? Anderzijds zal ik onderzoeken hoe het Sources-project latere debatten heeft vormgegeven, in het bijzonder over wat de kwantummechanika ons kan leren over de fysische aard van de werkelijkheid. Ten slotte zal ik ook stil staan bij de vraag of algemene filosofische visies invloed hebben gehad op de inhoud van het Sources-project, en dus, eventueel, ook op deze latere debatten.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Leuridan Bert
• Mandaathouder: Potters Jan

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor Filosofische Psychologie

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project onderzoekt de rol van perspectieven in wetenschappelijke kennisproductie. Het algemene idee is dat bijv. een model de realiteit niet gewoon afbeeldt; het biedt eerder één van meerdere mogelijke standpunten voor de creatie en evaluatie van kennis voor specifieke doelen. Perspectieven komen altijd voort uit een bepaalde historische context. Of een nieuwe meting, bijv., gezien wordt als kennis, hangt niet enkel af van de juistheid van het resultaat, maar ook van de kennis-standaarden voor metingen van de wetenschappelijke gemeenschap. Zo pogen perspectivisten te sturen tussen absolutistisch realisme (ahistorische waarheidsnotie) en constructivisme (schadelijk relativisme). De literatuur is echter niet duidelijk over hoe perspectieven en hun invloed te identificeren. Hierdoor zijn ze niet echt bruikbaar in historisch onderzoek. Om dit te verbeteren zal ik, voor een periode waarin de historische literatuur een duidelijke invloed van meerdere perspectieven ontwaart, onderzoeken hoe bepaalde wetenschappers zelf perspectieven onderscheidden en hoe deze hun werk beinvloedden. Ik zal onderzoeken hoe M. Abraham en P. Ehrenfest, tussen 1900 – 1912, verschillende electron-modellen uit verschillende perspectieven (electrodynamica, relativiteit en kwantum) gebruikten om electron-experimenten te interpreteren, en hoe ze het gebruik van deze modellen door anderen evalueerden. Dit zal bijdragen aan de formulering van een historisch adequaat begrip van perspectieven en hun invloed.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Leuridan Bert
• Mandaathouder: Potters Jan

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor Filosofische Psychologie

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Veel metafysisch onderzoek wordt vandaag de dag omschreven als naturalistisch: filosofen als James Ladyman & Don Ross, Penelope Maddy of Tim Maudlin beweren dat de manier waarop zij de aard van de werkelijkheid onderzoeken - i.e. het domein dat ze bestuderen, en de methodologie die ze gebruiken - gebaseerd is op hoe wetenschap functioneert. Al deze naturalisten lijken echter met hetzelfde probleem te kampen: hun notie van "wetenschap" is te vaag en te algemeen om degelijk werk te kunnen verrichten. Dit leidt, onder andere tot een zeer specifiek probleem, het interpretatie-probleem. Wetenschappelijke resultaten hebben altijd al aanleiding gegeven tot verschillende, tegenstrijdige, interpretaties, waar een interpretatie zegt wat dit resultaat ons leert over de werkelijkheid. Dit maakt dat de ontologie van zulke wetenschappelijke resultaten vaak ambigu is, en het is niet duidelijk hoe naturalisten, op een wetenschappelijk verantwoorde manier, kunnen omgaan met zulke ambiguiteit. Het doel van mijn onderzoek is om na te gaan welke aspecten van de wetenschappelijke praktijk nuttig kunnen zijn voor naturalistische metafysici: hoe bestuderen wetenschappers de werkelijkheid, en hoe kunnen we dat vertalen naar de metafysische praktijk. Meer specifiek zal ik, in verschillende historische cases, nagaan hoe wetenschappers in het verleden tot specifieke interpretaties zijn gekomen van wetenschappelijke resultaten, en hoe ze zijn omgegaan met het feit dat er verschillende interpretaties mogelijk zijn. Dit moet leiden tot een model van de wetenschappelijke studie van de werkelijkheid, wat dan kan dienen als een model voor een naturalistische metafyisca.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Leuridan Bert
• Mandaathouder: Potters Jan

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor Filosofische Psychologie

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Veel metafysisch onderzoek wordt vandaag de dag omschreven als naturalistisch: filosofen als James Ladyman & Don Ross, Penelope Maddy of Tim Maudlin beweren dat de manier waarop zij de aard van de werkelijkheid onderzoeken - i.e. het domein dat ze bestuderen, en de methodologie die ze gebruiken - gebaseerd is op hoe wetenschap functioneert. Al deze naturalisten lijken echter met hetzelfde probleem te kampen: hun notie van "wetenschap" is te vaag en te algemeen om degelijk werk te kunnen verrichten. Dit leidt, onder andere tot een zeer specifiek probleem, het interpretatie-probleem. Wetenschappelijke resultaten hebben altijd al aanleiding gegeven tot verschillende, tegenstrijdige, interpretaties, waar een interpretatie zegt wat dit resultaat ons leert over de werkelijkheid. Dit maakt dat de ontologie van zulke wetenschappelijke resultaten vaak ambigu is, en het is niet duidelijk hoe naturalisten, op een wetenschappelijk verantwoorde manier, kunnen omgaan met zulke ambiguiteit. Het doel van mijn onderzoek is om na te gaan welke aspecten van de wetenschappelijke praktijk nuttig kunnen zijn voor naturalistische metafysici: hoe bestuderen wetenschappers de werkelijkheid, en hoe kunnen we dat vertalen naar de metafysische praktijk. Meer specifiek zal ik, in verschillende historische cases, nagaan hoe wetenschappers in het verleden tot specifieke interpretaties zijn gekomen van wetenschappelijke resultaten, en hoe ze zijn omgegaan met het feit dat er verschillende interpretaties mogelijk zijn. Dit moet leiden tot een model van de wetenschappelijke studie van de werkelijkheid, wat dan kan dienen als een model voor een naturalistische metafyisca.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Leuridan Bert
• Mandaathouder: Potters Jan

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor Filosofische Psychologie

Project type(s)

• Onderzoeksproject