Onderzoeksgroep

Expertise

Economische geschiedenis, demografische geschiedenis, Middeleeuwse en vroegmoderne geschiedenis, sociale ongelijkheid, economische ongelijkheid, economische groei & ontwikkeling, epidemieën, onderzoeksbeleid & analyse

Vermogensongelijkheid en -mobiliteit in Mechelen over de heel lange termijn, 1500-1960. 01/04/2022 - 31/03/2023

Abstract

De verdeling van rijkdom (of vermogen) is een belangrijk kenmerk van elke samenleving. Rijkdom genereert zowel inkomen als economische, politieke, sociale en culturele macht. Gevoed door de Grote Recessie van 2008 en schreeuwende krantenkoppen van 's werelds rijksten die alleen maar rijker worden na of zelfs tijdens elke crisis (inclusief COVID-19), hebben sociale wetenschappers zich steeds meer tot de geschiedenis van vermogensongelijkheid gewend om beter te begrijpen hoe welvaarts- en inkomensverdelingen veranderen door maatschappelijke transformaties. In dezelfde geest plaatsen wetenschappers op het gebied van sociale mobiliteit in toenemende mate vraagtekens bij al lang bestaande claims van steeds toenemende maatschappelijke 'openheid'. Dit BOF-KP sluit aan bij deze onderzoekslijnen en zal vier belangrijke bijdragen leveren op basis van een langlopende studie van boedelinventarissen, meestal opgesteld met het oog op de verdeling van erfenissen en schuldbetalingen na iemands overlijden. Ten eerste vangt de analyse, dankzij de zeer lange periode 1460-1960, de impact van grote sociale, economische en politieke transities op de vermogensverdeling in de Zuidelijke Nederlanden/België. Ten tweede zal de unieke heuristische rijkdom van de gekozen casestudy dit BOF-KP in staat stellen om nieuwe en veel gedetailleerdere schattingen van vermogensmobiliteit te geven dan momenteel beschikbaar zijn in de literatuur. Ten derde zullen de resultaten van deze oefening zeer leerzaam zijn ter voorbereiding van een grootschaliger 'nationaal' onderzoek naar vermogensongelijkheid en -mobiliteit op de lange termijn. Ten slotte, wanneer het gaat om miljoenen observaties die afkomstig zijn van verschillende bronnen, moet de 'record linkage' sterk geautomatiseerd zijn om haalbaar te zijn – dit project zal de mogelijkheden en beperkingen van verschillende benaderingen testen en als zodanig rechtstreeks spreken tot het bloeiende (methodologische) veld van grootschalige 'record linkage'.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

'Menselijk kapitaal' vanuit een huishoudperspectief: kennisinvesteringen in vroegmodern Antwerpen, Gent, Lier en Aalst. 01/10/2012 - 30/09/2014

Abstract

Dit project tracht via seriële rekeningen van voogden onderwijsinvesteringen op huishoudniveau te kwantificeren en zo de vinger te leggen op eventuele veranderingen in de scholingsgraad en de aard van het onderwijs in de vroegmoderne periode. Door die gegevens te koppelen aan het volledige huishoudbudget, het sociaal-economische profiel van de (overleden) ouder(s), het aantal kinderen, enz.- en dit voor vier verschillende steden (Antwerpen, Gent, Lier en Aalst) - moet duidelijk worden waarom de Oostenrijkse Nederlanden (of althans sommige steden in de regio) op het einde van de achttiende eeuw niet langer koplopers waren op het gebied van geletterdheid en gecijferdheid.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Demografische en economische veranderingen in de pre-industriële Nederlanden: de aanzet tot een databank van vroegmoderne parochieregisters 01/01/2012 - 31/12/2012

Abstract

Wat veroorzaakte de geboorte van moderne economische groei? Historici en economen verwijzen steeds vaker naar het demografische gedrag van huishoudens om dergelijke grote vragen te beantwoorden. Dit project creëert een omvattende databank gebaseerd op vroegmoderne parochieregisters, en levert zo de noodzakelijke (en ontbrekende) empirische fundamenten voor de studie van demografische en economische verandering in de pre-industriële Nederlanden.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Stedelijke inkomens. Economische groei en levensstandaard in Brabant, Holland en Luik over de lange termijn, 1500-1900 01/10/2010 - 31/01/2013

Abstract

De studie van levensstandaarden in het verleden is belangrijk. Niet alleen verduidelijkt een gedifferentieerd historisch begrip van welvaart de groeidynamieken van vroegere economieën, ook voor de sociale geschiedenis is het belang van een juiste inschatting van rijkdom en armoede in het verleden cruciaal. Dit project reconstrueert stedelijke inkomens in de Nederlanden tussen 1500 en 1900. Hierbij wordt gepeild naar totale en gemiddelde inkomens, maar ook naar de inkomens van alle afzonderlijke huishoudens in een aantal representatieve steden. De confrontatie van vergelijkbare steden in Brabant, Holland en Luik laat toe het pre-industriële en vroeg-industriële economische groeiproces precies te duiden.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Sociale ongelijkheid en mobiliteit in de lange zestiende eeuw: 's-Hertogenbosch en haar Meierij. 01/10/2008 - 30/09/2010

Abstract

De historische belangstelling voor de dynamieken van sociale ongelijkheid is opvallend mager. Vooral met betrekking tot de laat middeleeuwse en vroegmoderne Nederlanden is verrassand weinig geweten over patronen van sociale en economische mobiliteit binnen haar talrijke steden. Gewapend met een aantal uitzonderlijke bronnen hoopt dit project bij te dragen tot onze kennis en begrip van de ongelijkheden en mobiliteiten van een typische ancien régime stad, en van de bijhorende processen van (re)productie. Intergenerationale transfers van allerlei goederen zullen een centrale plaats innemen in zowel analyse als theorie.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Sociale ongelijkheid en mobiliteit in de lange zestiende eeuw: 's-Hertogenbosch en haar Meierij. 01/10/2006 - 30/09/2008

Abstract

De historische belangstelling voor de dynamieken van sociale ongelijkheid is opvallend mager. Vooral met betrekking tot de laat middeleeuwse en vroegmoderne Nederlanden is verrassand weinig geweten over patronen van sociale en economische mobiliteit binnen haar talrijke steden. Gewapend met een aantal uitzonderlijke bronnen hoopt dit project bij te dragen tot onze kennis en begrip van de ongelijkheden en mobiliteiten van een typische ancien régime stad, en van de bijhorende processen van (re)productie. Intergenerationale transfers van allerlei goederen zullen een centrale plaats innemen in zowel analyse als theorie.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject