Onderzoeksgroep

Expertise

Mensenrechten en Noord-Zuid verhoudingen Socio-juridisch veldonderzek mensenrechten in Bolivia, China, Congo, India Internationaal recht en internationale organisaties (Verenigde Naties) Vrije meningsuiting en kunst

Onderzoek naar hoe Palestijnse jongeren omgaan met mensenrechten 22/01/2024 - 28/02/2027

Abstract

Het project maakt deel uit van de 5-jarige samenwerking tussen Enabel en Palestina met als thema 'Empowered Youth in Green Palestine' - meer bepaald van doelstelling 2:t 'Youth Protection and Civil Engagement'. Het project betreft een universitaire samenwerking tussen de Universiteit Antwerpen (Onderzoeksgroep Recht en Ontwikkeling) en de Universiteit van Birzeit (Muwatin Institute for Democracy and Human Rights). Het bevat een aantal activiteiten rond hoe Palestijnse jongeren mensenrechten begrijpen en (al dan niet) gebruiken. Bieden mensenrechten bescherming tegen geweld en onderdrukking? Hoe staan jongeren in de gemeenschap en nemen ze deel aan de besluitvorming? Welke rechten achten zij prioritair en welke zijn niet haalbaar in de context van de bezetting?

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project website

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Bewijs in de internationale mensenrechtenadjudicatie (DISSECT). 15/09/2023 - 30/09/2026

Abstract

De rol van een internationaal mensenrechtenhof (IHR) is om te beoordelen of een staat zijn mensenrechtenverplichtingen heeft geschonden. Hoewel bewijs de kern vormt van de beoordeling, is bewijsmateriaal bij IHR-beoordeling nooit op een systematische en alomvattende manier bestudeerd. Het door de EU gefinancierde DISSECT-project zal deze leemte aanpakken en het 'rommelige' IHR-bewijskrachtige regime verduidelijken, wat voordelen zal opleveren voor de wetenschappelijke gemeenschap en praktijkmensen. Het zal de 'beste' en 'slechtste' praktijken identificeren en specifieke aanbevelingen genereren voor gebruik bij IHR-beoordeling. Bovendien zal het nieuwe inzichten ontwikkelen en een nieuwe richting in kritische juridische studies creëren. DISSECT is nodig voor degenen die internationaal verhaal zoeken zonder precies te weten welk bewijs van hen wordt verlangd, evenals voor IHR-rechtsinstanties die het risico lopen hun legitimiteit te verliezen.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project website

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

De rol van vrijhandelsovereenkomsten bij de totstandkoming van een veerkrachtig normatief kader voor internationale technologieoverdracht. 01/11/2022 - 31/10/2026

Abstract

Om burgers in staat te stellen te profiteren van de technologische vooruitgang en om de Sustainable Develoment Goals te verwezenlijken, is het van essentieel belang om de technologische kloof tussen landen te overbruggen. Technologieoverdracht (TO) is de hoeksteen van dit project en is een vaste component van handels- en milieuverdragen. Toch bestaat er geen consensus over de definitie van TO , de TO-verplichtingen en de rol van intellectuele eigendomsrechtenrechten bij de bevordering van TO. De variatie in bepalingen betreffende TO heeft de verwarring omtrent de term alleen maar vergroot. Parallel daaraan is sprake van een proliferatie van bilaterale vrijhandelsverdragen (FTA's) die zowel delen over IE-recht als over milieurecht bevatten. Er bestaat echter weinig systematisch onderzoek naar TO-bepalingen in FTAs en naar de manier waarop beide rechtsgebieden met elkaar in verband kunnen worden gebracht. De hypothese van dit project is dat TO bepalingen in FTA's oplossingen kunnen bieden voor de ineffectieve toepassing van TO bepalingen in multilaterale handelsvedragen. Dit onderzoek omvat een empirische kwalitatieve juridische analyse van de vrijhandelsverdragen, de ontwikkeling van een taxonomie, en een vergelijkende analyse van de TO-verplichtingen. Dit onderzoek zal bijdragen tot de literatuur door de huidige benaderingen in kaart te brengen en duidelijkheid te verschaffen over het concept van TO en door een internationaal kader voor technologieoverdracht te ontwikkelen.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Opstellen twee factsheets Focus op Internationaal Humanitair Recht project 17/07/2024 - 07/08/2024

Abstract

Opstellen van twee factsheets / richtlijnen voor juridische analyse voor het project International Humanitarian Law (IHL) in Focus, over: 1) de behandeling van personen in IHR en 2) het voeren van vijandelijkheden in IHR. De nota's behandelen respectievelijk de subthema's van: 1) conflictgerelateerde ontheemding, conflictgerelateerd seksueel geweld en marteling/ wrede, onmenselijke en onterende behandeling; 2) kritieke infrastructuur, "zachte doelwitten" en de natuurlijke omgeving. Voor elk subthema wordt het volgende gegeven: een samenvatting van het relevante recht; een lijst van relevante verdragsbepalingen en/of verwijzingen naar het gewoonterecht van de relevante regels; een lijst van leidende vragen voor de juridische analyse; een lijst van belangrijke juridische documenten en doctrine; en een samenvatting van de meest prominente gerelateerde juridische controverses / aandachtspunten.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Mensenrechtencomponent van de toekomstige ontwikkelingssamenwerking met Palestina 11/08/2021 - 11/04/2022

Abstract

Advies over de integratie van mensenrechten in het toekomstig samenwerkingsakkoord tussen België en Palestina (2022-2026) met name inz. seksuele en reproductieve rechten, geweld tegen vrouwen, kinderen in gewapende conflicten, de beknotting van de activiteiten van de civiele samenwerking, de versterking van de capaciteit van rechthebbenden en dragers van verplichtingen. Bevat ook een voorstel tot academische samenwerking over de mensenrechtenbenadering van ontwikkeling.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Studie over de Belgische Investeringsmaatschappij voor Ontwikkelingslanden (BIO). 10/12/2020 - 31/03/2021

Abstract

Beschrijf hoe BIO vandaag werkt en leg uit hoe de huidige structuur, het strategisch mandaat, het bestuur, het beleid inzake risicobeheer en de verantwoordingsmechanismen verschillen van die welke in 2012 van kracht waren toen het DBTFP-rapport werd uitgebracht; De door BIO gefinancierde projecten op het gebied van landbouw en klimaat in kaart brengen, Het beoordelen van de landbouw- en klimaatstrategie van BIO in het algemeen en in de specifieke context van de twee casestudies die zullen worden geselecteerd; Het formuleren van aanbevelingen en aanwijzingen voor mogelijke tussenkomsten

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Bijdrage tot een mensenrechtenbenadering van de Belgische ontwikkelingssamenwerking in Palestina 22/10/2018 - 21/12/2018

Abstract

Het in kaart brengen van mensenrechten-actoren in de Bezette Gebieden, met het oog op het formuleren van beleidsaanbevelingen over het mainstreamen van mensenrechten in het Belgische ontwikkelingsbeleid met Palestina, met specifieke aandacht voor het gebruik van informatietechnologie in te ondersteunen mensenrechtenprojecten.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Een mensenrechtenanalyse van voorbereidende documenten samenwerkingsprogramma België-Palestina (2018-2022) 30/10/2017 - 15/11/2017

Abstract

Een voorbereidende studie van documenten die de nieuwe landenstrategie van de Belgische ontwikkelingssamenwerking met Palestina voorbereiden vanuit mensenrechtenperspectief, met bijzondere aandacht voor het mainstreamen van het recht op onderwijs.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

De impact van het conditionaliteitsbeleid inz. mensenrechten van de EU op aspirant EU leden in de Westelijke Balkan 01/05/2017 - 30/04/2018

Abstract

Dit was een uitgewerkt voorstel om een grondig onderzoek te verrichten over de impact van voorwaarden op het gebied van mensenrechten opgelegd door de EU aan landen in de Westelijke Balkan die kandidaat zijn om lid te worden van de EU. Het voorstel was om zowel het sanctiebeleid van de EU, als de respons van de landen te bestuderen via case-studies. Het voorstel leidde niet tot het toekennen van EU financiering.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Het mensenrecht op water in de context van socio-milieuconflicten in Loreto. 13/03/2016 - 31/12/2017

Abstract

Het project is gericht op het analyseren van de oorzaken en omstandigheden die de systematische schending van de rechten op water en de voorafgaande raadpleging van inheemse volkeren in de Peruaanse Amazone verklaren, evenals lokale weerstandsstrategieën. Meer concreet probeert het project de volgende kwesties te begrijpen: (i) de productie en het functioneren van de begrippen habitat en water, zoals ze betrekking hebben op inheemse volkeren, de staat en de economie; (ii) de manier waarop de consultatieprocessen uiteindelijk bijdragen aan de handhaving van de hiërarchie van rechten van de staat, waarin staats- en bedrijfsrechten worden beschouwd als superieur aan inheemse rechten, waarmee de sociale hiërarchie wordt nagebootst; en (iii) de weerstands- en verdedigingsstrategieën die door inheemse volkeren zijn aangenomen, bv. door gebruik te maken van mensenrechtentaal (lokalisatie).

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

De verplichting van de overheid om economische en sociale rechten te beschermen tegen inbreuken door transnationale ondernemingen: rechtsgeschillen inzake gezondheidsproblemen naar aanleiding van grondstofwinning. 01/10/2015 - 30/09/2017

Abstract

In principe legt de mensenrechtenwetgeving niet rechtstreeks verplichtingen op aan particuliere actoren, zoals transnationale corporaties (TNC's). Staten zijn echter verplicht hun burgers te beschermen tegen schendingen door TNC's. Zij zouden dus wetgevende of andere maatregelen moeten nemen die de activiteiten van TNC's regelen in overeenstemming met de mensenrechtennormen. Bijgevolg zijn TNC's indirect gebonden aan mensenrechtennormen, via nationale wetgeving. Veel ontwikkelingslanden regelen de activiteiten van TNC's echter niet op een passende wijze om een ​​aantrekkelijk investeringsklimaat te behouden in het kader van hun ontwikkelingsbeleid. Het onderzoeksproject zal analyseren of de verplichting van ontwikkelingslanden om te beschermen kan worden afgedwongen door middel van procesvoering, al dan niet gesteund door een politieke strategie. Kunnen rechters de versterking of handhaving van regelgeving rechtstreeks vereisen of indirect aanmoedigen volgens de mensenrechtennormen? Op het fundamentele niveau kan dit worden belemmerd door het principe van de scheiding van bevoegdheden (het verbieden van de rechterlijke macht van inmenging met de uitvoerende of wetgever) en de normatieve positie van de mensenrechten binnen de hiërarchie van wettelijke normen. Op praktisch niveau moet worden beoordeeld of geschillen door de slachtoffers passend geacht worden en of en onder welke omstandigheden het succesvol zal zijn. Hiervoor wordt een casestudy uitgevoerd over gezondheidsproblemen die worden veroorzaakt door bronnenwinning in Zuid-Afrika en Nigeria.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

De verplichting van de overheid om economische en sociale rechten te beschermen tegen inbreuken door transnationale ondernemingen: rechtsgeschillen inzake gezondheidsproblemen naar aanleiding van grondstofwinning. 01/10/2013 - 30/09/2015

Abstract

In principe legt de mensenrechtenwetgeving niet rechtstreeks verplichtingen op aan particuliere actoren, zoals transnationale corporaties (TNC's). Staten zijn echter verplicht hun burgers te beschermen tegen schendingen door TNC's. Zij zouden dus wetgevende of andere maatregelen moeten nemen die de activiteiten van TNC's regelen in overeenstemming met de mensenrechtennormen. Bijgevolg zijn TNC's indirect gebonden aan mensenrechtennormen, via nationale wetgeving. Veel ontwikkelingslanden regelen de activiteiten van TNC's echter niet op een passende wijze om een ​​aantrekkelijk investeringsklimaat te behouden in het kader van hun ontwikkelingsbeleid. Het onderzoeksproject zal analyseren of de verplichting van ontwikkelingslanden om te beschermen kan worden afgedwongen door middel van procesvoering, al dan niet gesteund door een politieke strategie. Kunnen rechters de versterking of handhaving van regelgeving rechtstreeks vereisen of indirect aanmoedigen volgens de mensenrechtennormen? Op het fundamentele niveau kan dit worden belemmerd door het principe van de scheiding van bevoegdheden (het verbieden van de rechterlijke macht van inmenging met de uitvoerende of wetgever) en de normatieve positie van de mensenrechten binnen de hiërarchie van wettelijke normen. Op praktisch niveau moet worden beoordeeld of geschillen door de slachtoffers passend geacht worden en of en onder welke omstandigheden het succesvol zal zijn. Hiervoor wordt een casestudy uitgevoerd over gezondheidsproblemen die worden veroorzaakt door bronnenwinning in Zuid-Afrika en Nigeria.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

De wereldwijde uitdaging van integratie van mensenrechten: naar een 'gebruikersperspectief' (HRI). 01/10/2012 - 31/12/2017

Abstract

Het uitgangspunt van het onderzoek is de vaststelling dat zowel individuen als groepen die houders zijn van mensenrechten, als de overheid en de andere entiteiten die de mensenrechten dienen te verzekeren, worden geconfronteerd met een veelheid aan mensenrechtenbepalingen die verschillen qua draagwijdte, focus, rechtskracht en beleidsniveau. Deze niet-hiërarchische accumulatie van mensenrechtenbepalingen resulteert in een complexe en ongecoördineerde juridische structuur die in sommige gevallen tot belemmeringen kan leiden voor een effectieve bescherming van de mensenrechten. De centrale doelstelling van het voorgestelde netwerk is de studie van het recht inzake de mensenrechten als een geïntegreerd geheel vanuit gebruikers-perspectief.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Een juridische studie van machtsdeling als instrument van conflictbeslechting. 01/10/2010 - 30/09/2013

Abstract

Het onderzoek omvat een grondige juridische analyse van het gebruik van de techniek van machtsdeling (power-sharing) in het kader van vredesonderhandelingen en vredesakkoorden. Eerst en vooral belicht het onderzoek het juridisch statuut van vredesakkoorden, specifiek wat betreft de component machtsdeling. Daarbij wordt zowel aan het volkenrechtelijk als het grondwettelijk statuut aandacht besteed. Bovendien wordt power-sharing belicht vanuit het internationaal mensenrechtelijk kader. Bij het onderzoek wordt in belangrijke mate aandacht besteed aan de praktijk van power-sharing in Sub-Sahara Africa en aan het institutionele kader van de Verenigde Naties en de Afrikaanse Unie.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Een mensenrechtelijke benadering van machtsdeling als instrument van conflictbeheersing in Afrika 01/07/2010 - 31/12/2014

Abstract

Machtsdeling is een veel gebruikt instrument bij het sluiten van vredesakkoorden. Het project beoogt een grondige wetenschappelijke doorlichting van machtsdeling vanuit mensenrechtelijk perspektief. Een empirische en een normatieve benadering zullen gecombineerd worden, o.m. bij de studie van een aantal Afrikaanse case-studies. Het project vormt een innovatieve bijdrage tot internationaal academisch onderzoek en beleidsgericht debat m.b.t. de opbouw van een Rechtsstaat na een gewapend conflict.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Het Chinese juridische denken en het strafrecht: van traditie tot modernisme. 01/10/2009 - 30/09/2010

Abstract

Aangezien het traditionele Chinese juridisch denken de huidige Chinese rechtspraktijk sterk beïnvloedt, is de belangrijkste doelstelling van dit project inzichten uit de Chinese juridische traditie te vergelijken met westerse, door mensenrechten geinspireerde opvattingen over het strafrecht. De invloed van het traditionele Chinese juridisch denken verklaart waarom het moderne Chinese strafrecht op gespannen voet staat met internationale verdragen op het gebied van de rechten van de mens, zoals het Europees Verdrag over de Rechten van de Mens. In het besluit zal het huidige Chinese strafrecht getoetst worden aan de rechten van de mens.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Tweespraken van Noord tot Zuid, over de Staat van de Staat. 15/10/2007 - 16/12/2007

Abstract

Deze tweesprakenreeks probeert een brug te slaan tussen de domeinen die doorgaans - ook institutioneel - relatief geïsoleerd van elkaar worden bestudeerd en behandeld. Meer bepaald willen we deze keer een interdisciplinair perspectief ontwikkelen op de evoluerende rol en positie van de Staat vanuit ontwikkelingsbeleid, armoede- en sociaal beleid, internationaal recht en migratiestudies.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

    Project type(s)

    • Onderzoeksproject

    Etude de faisabilité d'une coopération structurelle avec la faculté de droit de l'Université de Kisangani, combinée avec un projet de recherche sur la réforme législative du secteur forestier et sur l'impact de celle-ci sur les Pygmées en province Orient 01/06/2007 - 31/05/2008

    Abstract

    L'objectif du mission est d'abord d'examiner la praticabilité du dévelopment d'une coopération structurelle envisagée entre la faculté de droit de l'Université d'Anvers et la faculté de droit de l'Université de Kisangani. Le but et aussi d'établir dans cette première phase des contacts locaux en vue d'un projet de recherche concernant la nouvelle légisation forestière congolaise, l'impact de celle-ci sur les droits des Pygmées qui habitent les forêts en province Orientale et l'influence de la Banque Mondiale dans cette matière.

    Onderzoeker(s)

    Onderzoeksgroep(en)

    Project type(s)

    • Onderzoeksproject

    Steunpunt Buitenlands Beleid, Toerisme en Recreatie (2007-2011). 01/01/2007 - 31/12/2011

    Abstract

    Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds de Vlaamse overheid. UA levert aan de Vlaamse overheid de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

    Onderzoeker(s)

    Onderzoeksgroep(en)

    Project type(s)

    • Onderzoeksproject

    De immuniteit van internationale organisaties en de rechten van de mens: naar een concept ter verzoening van beide belangen. 01/10/2006 - 31/08/2008

    Abstract

    Onderzoeker(s)

    Onderzoeksgroep(en)

    Project type(s)

    • Onderzoeksproject

    Immuniteit van internationale organisaties en mensenrechten: naar een concept ter verzoening van beide belangen. 01/10/2005 - 30/09/2006

    Abstract

    Eén van de klassieke takken van het internationaal recht is de immuniteitsleer. Net zoals staten immuniteiten en privileges genieten, worden deze immuniteiten en privileges toegekend aan internationale organisaties. Echter, waar de theorie van absolute staatsimmuniteit vanaf de jaren '50 geleidelijk aan geamendeerd werd (Dralle t. Tsjechoslawakije), kan hetzelfde niet gezegd worden van de immuniteitsleer inzake internationale organisaties. Integendeel, een tegenovergestelde beweging voltrok zich, waarin internationale organisaties zich meer en meer op een volledige immuniteit beriepen en deze ook toegekend kregen door hoven en rechtbanken. Terwijl internationale organisaties groeiden in grootte en aantal, en een steeds breder spectrum aan activiteiten ontwikkelden, werd ook het spectrum van hun immuniteit steeds breder. Deze expansie in activiteiten die reeds vroeger voor staten een absolute opvatting van immuniteit onmogelijk had gemaakt, dient nu tot eenzelfde conclusie te leiden ten opzichte van internationale organisaties. Het onderzoek spitst zich toe op schendingen van mensenrechten door internationale organisaties. De ontwikkeling van onder meer internationale financiële instellingen als de Wereldbank en het IMF tot de voornaamste actoren

    Onderzoeker(s)

    Onderzoeksgroep(en)

      Project type(s)

      • Onderzoeksproject

      De aard van een politieke transitie en de slaagkansen van "traditional justice". Case-studies rond Rwanda en Burundi. 01/01/2005 - 31/12/2008

      Abstract

      Onderzoeker(s)

      Onderzoeksgroep(en)

        Project type(s)

        • Onderzoeksproject

        Juridisch kader om laakbare handelspraktijken in conflictregio's tegen te gaan 01/03/2003 - 01/06/2003

        Abstract

        Onderzoeker(s)

        Onderzoeksgroep(en)

          Project type(s)

          • Onderzoeksproject

          Het internationale recht op herstel voor slachtoffers van inbreuken tegen de mensenrechten. 01/01/2000 - 31/12/2003

          Abstract

          Onderzoeker(s)

          Onderzoeksgroep(en)

            Project type(s)

            • Onderzoeksproject

            De opbouw van een informatienetwerk tussen België en Ruanda-Burundi-Kivu: een bijdrage tot conflictpreventie en een kost-efficiënter beleid 01/10/1996 - 30/09/2000

            Abstract

            De machteloosheid van de internationale gemeenschap t.o.v. de (dramatische) problematiek in de regio is o.a. te wijten aan een onvoldoende en vooral onpartijdge informatie, die om allerlei redenen niet eenvoudig is om te verzamelen. Op basis van die informatie wil het netwerk zijn wetenschappelijke analyses funderen, waarbij gebeurtenissen benaderd worden vanuit een multidisciplinaire benadering (sociaal-economisch, politiek-economisch en juridisch).

            Onderzoeker(s)

            Onderzoeksgroep(en)

              Project type(s)

              • Onderzoeksproject

              De opbouw van een informatienetwerk tussen België en Rwanda-Burundi : een bijdrage tot conflictpreventie en een kosten-efficiënter beleid. 01/01/1996 - 31/12/1999

              Abstract

              De opbouw van een informatienetwerk tussen België en Rwanda-Burundi met volgende doelstellingen : publicatie van een jaarboek, aanleg van een documentatiecentrum, fundamenteel onderzoek ter bevordering van conflictpreventie in Burundi.

              Onderzoeker(s)

              Onderzoeksgroep(en)

                Project type(s)

                • Onderzoeksproject

                De nieuwe conditionaliteit : democratisering, goed bestuur, respect voor de mensenrechten en ontwikkelingssamenwerking. Subthema : mensenrechten en ontwikkeling. 01/07/1994 - 30/06/1995

                Abstract

                Aanbevelingen voor donoren van ontwikkelingssamenwerking. Case-studies : IndonesiÙ, Vietnam, Kenya, Burundi, El Salvador.

                Onderzoeker(s)

                Onderzoeksgroep(en)

                  Project type(s)

                  • Onderzoeksproject