Onderzoek Konrad Rudnicki

Abstract

Elektro-encefalografie (EEG) is een techniek waarbij de elektrische activiteit van de hersenen wordt geregistreerd. Door elektroden op het hoofd van participanten te plaatsen, kunnen de onderzoekers de activiteit van corticale neuronen volgen. Ondanks het feit dat EEG op dit moment de meest gebruikte manier is om cognitieve processen te bestuderen, beschikt de Universiteit Antwerpen nog steeds niet over een EEG-laboratorium. De reden waarom EEG zo veel wordt gebruikt, is dat het onderzoekers vele voordelen biedt. Het heeft een hoge temporele resolutie, wat betekent dat het cognitieve processen in real time vastlegt, i.e. op het moment waarop ze zich daadwerkelijk voordoen. Dit is een hele prestatie, aangezien cognitieve processen snel verlopen, namelijk in een bereik van enkele tientallen tot honderden milliseconden. Andere neuro-beeldvormingstechnieken (zoals fMRI of PET) kunnen alleen de processen registreren die langer dan een seconde duren. Bovendien is EEG goedkoop, licht en draagbaar. Het maakt ecologisch valide experimentele ontwerpen mogelijk tegen een betaalbare prijs. De prijs van een heel EEG-systeem kan minder dan 30.000 euro bedragen, terwijl fMRI-scanners miljoenen kosten. Het grootste voordeel van het gebruik van een EEG systeem is echter de mogelijkheid om de onbewuste drijfveren van menselijk gedrag te bestuderen. Onze onderzoekers van het Social Lab, Media en ICT in Organisaties en Samenleving (MIOS), Vertalen Ttolken en Interculturele Studies (TricS), het Centrum voor Filosofische Psychologie, en het Centrum voor Ethiek zijn geïnteresseerd in het onderzoeken van impliciete attitudes, taalbegrip, respons-inhibitie en vele andere processen die niet via surveys kunnen worden onderzocht. In deze aanvraag vatten we verschillende onderzoeksprojecten samen die veel baat zouden hebben bij het gebruik van een EEG systeem aan de Universiteit Antwerpen. We halen recent, wereldvermaard onderzoek aan dat enkel mogelijk was dankzij de verzameling van EEG-data en wijzen op specifieke manieren waarop onze eigen wetenschappers EEG zouden kunnen gebruiken om gelijkaardige resultaten van wereldklasse te behalen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Vercauteren Gert
• Co-promotor: Leuridan Bert
• Co-promotor: Poels Karolien
• Co-promotor: Rudnicki Konrad
• Co-promotor: Schaubroeck Katrien

Onderzoeksgroep(en)

• Vertaalwetenschap, Tolkwetenschap en Interculturele Studies (TricS)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Roddel is een universeel sociaal gedrag en speelt een centrale rol in de evolutie van de menselijke socialiteit. Roddel bevordert de samenwerking en het vertrouwen binnen een groep en draagt bij aan de vorming en het behoud van sociale banden. De suggestie bestaat dat roddel een vergelijkbare rol zou spelen bij de menselijke soort als' vlooien' bij primaten. Vlooien versterkt de banden in een groep, maar vermindert ook het stressniveau van het groepsleven door de daling van stresshormonen en stress-veroorzakende fysiologische systemen. De hypothese dat roddel dezelfde functie heeft als vlooien is verleidelijk, maar tot nu toe is er nog geen empirisch onderzoek gevoerd of roddel bij de mens werkelijk dezelfde fysiologische effecten genereert. Het doel van deze studie is om die leemte op te vullen en de vraag te beantwoorden of roddel de fysiologische stressniveaus verlaagt. In een experimentele studie onderzoeken we de relaties tussen roddel en stressoren. Fysiologisch stressniveau wordt gemeten met behulp van state-of-the-art biologische markers: cortisol, bèta-endorfine, elektrodermale activiteit en hartslagvariabiliteit. Daarnaast zal ook de subjectieve perceptie van stress gemeten worden met gevalideerde zelfinschattingsschalen om een volledig beeld te krijgen van de psychosociale-biologische effecten van roddel.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Rudnicki Konrad

Onderzoeksgroep(en)

• Media, ICT en interpersoonlijke relaties in Organisaties en Samenleving (MIOS)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Roddel is een universeel sociaal gedrag en speelt een centrale rol in de evolutie van de menselijke socialiteit. Roddel bevordert de samenwerking en het vertrouwen binnen een groep en draagt bij aan de vorming en het behoud van sociale banden. De suggestie bestaat dat roddel een vergelijkbare rol zou spelen bij de menselijke soort als 'vlooien' bij primaten. Vlooien versterkt de banden in een groep, maar vermindert ook het stressniveau van het groepsleven door de daling van stresshormonen en stress-veroorzakende fysiologische systemen. De hypothese dat roddel dezelfde functie heeft als vlooien is verleidelijk, maar tot nu toe is er nog geen empirisch onderzoek gevoerd of roddel bij de mens werkelijk dezelfde fysiologische effecten genereert. Het doel van deze studie is om die leemte op te vullen en de vraag te beantwoorden of roddel de fysiologische stressniveaus verlaagt. In twee experimentele studies en een longitudinale surveystudie onderzoeken we de relaties tussen roddel en niet-sociale, sociale en werkgerelateerde stressoren. Fysiologisch stressniveau wordt gemeten met behulp van state-of-the-art biologische markers: cortisol, bèta-endorfine, elektrodermale activiteit en hartslagvariabiliteit. Daarnaast zal ook de subjectieve perceptie van stress gemeten worden met gevalideerde zelfinschattingsschalen om een volledig beeld te krijgen van de psychosociale-biologische effecten van roddel.

Onderzoeker(s)

• Promotor: De Backer Charlotte
• Co-promotor: Poels Karolien
• Mandaathouder: Rudnicki Konrad

Onderzoeksgroep(en)

• Media, ICT en interpersoonlijke relaties in Organisaties en Samenleving (MIOS)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Roddelen is een universele menselijke gedragsvorm die sociale cohesie en vertrouwen in groepen in stand houdt, vermoedelijk omwille van de relaxerende en sociaal-informatieve functies die aan roddelgedrag worden toegeschreven. Tot op heden is er weinig of geen aandacht besteed aan de onderliggende biologische mechanismen van de welbekende relatie tussen roddel, sociale cohesie en vertrouwen. Wij vermoeden dat de neuropeptide oxytocine (OT) hierbij een cruciale rol speelt. Men weet reeds dat OT een belangrijke rol speelt in het sociale gedrag van zoogdieren. OT gehaltes stijgen wanneer mensen een vertrouwenssignaal ontvangen, alsook wanneer men een geheim uitwisselt. Roddel betreft vaak vertrouwelijke, 'geheime' informatie. Aldus lijkt het plausibel dat roddelgedrag OT gehaltes beïnvloedt, en ook sociale cohesie en vertrouwen onder groepsleden zal versterken. Met deze studie willen we onderzoeken of en hoe OT een mediërende functie vervult tussen roddelgedrag enerzijds, en sociale cohesie en vertrouwen binnen een groep anderzijds. Bovendien willen we nagaan of, en hoe, individuele verschillen (geslacht en persoonlijkheidseigenschappen) deze relatie beïnvloeden. En, wat mogelijks de rol is van contextuele factoren (roddel onder vrienden versus roddel onder onbekenden). We willen dit testen aan de hand van een reeks experimenten. We wensen na te gaan of een groep van roddelende deelnemers (versus groepen die geen roddelinformatie uitwisselen en individuele deelnemers) (1) verhoogde OT waarden vertonen (wat wijst op een grotere OT reactie), en (2) meer vertrouwen en bereidheid tot coöperatie vertonen naar de andere groepsleden toe. Dit is een innovatief project omdat het voor de eerste keer wetenschappelijke expertise samenbrengt die tot nog toe afzonderlijk werd bestudeerd. Enerzijds hebben sociale wetenschappers reeds veelvuldig onderzocht hoe roddel samenhangt met sociale cohesie en vertrouwen. Anderzijds wordt er in het domein van de psychoneuroendocrinologie steeds meer aandacht besteed aan de neurale netwerken en chemische processen die aan de basis liggen van prosociaal gedrag, zoals vertrouwen en coöperatie. Nog nooit eerder werden beide inzichten met elkaar verbonden. Gezien de alomtegenwoordigheid van roddel in alle culturen en vrijwel alle aspecten van ons dagelijkse leven zullen de inzichten die in dit project verworven kunnen worden niet enkel van belang zijn voor diverse onderzoeksdomeinen, maar ook voor de maatschappij in het algemeen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: De Backer Charlotte
• Co-promotor: Declerck Carolyn
• Mandaathouder: Rudnicki Konrad

Onderzoeksgroep(en)

• Media, ICT en interpersoonlijke relaties in Organisaties en Samenleving (MIOS)

Project type(s)

• Onderzoeksproject