Onderzoek Lander Willem

Abstract

Het hepatitis B-virus (HBV) veroorzaakt jaarlijks wereldwijd 1,3 miljoen sterfgevallen, met een relatief hogere ziektelast in regio's met HIV-co-infecties, zoals Zuid-Afrika. De VN-Agenda 2030 voor Duurzame Ontwikkeling streeft naar vermindering van onder andere de HBV-ziektelast. Dit vereist nauwkeurige schattingen voor alle risicogroepen. In dit project ligt de focus op de kwetsbare groep van zwangere vrouwen en pasgeborenen in Zuid-Afrika. Co-infectie van HBV en HIV bij zwangere vrouwen verhoogt het risico op overdracht op het kind tijdens de zwangerschap, en 95% van de chronische infecties zijn terug te leiden naar infecties vóór de leeftijd van vijf jaar. Binnen dit project zullen wij model-gebaseerde schattingen maken van de ziektelast van HBV in deze risicogroepen en de (kosten-)effectiviteit van preventie-strategieën analyseren. Het project beoogt de co-creatie van genuanceerde evaluaties door nauwe samenwerking tussen modelleurs, clinici en beleidsmedewerkers, ter ondersteuning van de gezondheid van moeders en pasgeborenen. Daarnaast zullen wij in Zuid-Afrika trainingen ontwikkelen en geven rond het modelleren van infectieziekten. Met de combinatie van gerichte opleidingen en data-gedreven onderzoek proberen we de preventie van moeder-kind-overdracht te verhogen en beleidsacties te stimuleren om billijke HBV-diensten te integreren in de gezondheidszorg.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Willem Lander
• Co-promotor: Vanwolleghem Thomas

Onderzoeksgroep(en)

• Eerstelijns - en interdisciplinaire zorg Antwerpen (ELIZA)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project bouwt aan een methodologisch kader in de context van respiratoire pathogenen met pandemisch potentieel naar analogie met SARS-CoV-2. Clustering van sociale contacten is cruciaal gebleken in combinatie met toevalligheden en verschillende attitudes binnen de populatie. Daarom richten we ons hier op wiskundige modellen die rekening houden met individuele heterogeniteit in gedrag en transmissie. Het schatten van epidemiologische parameters op basis van stochastische en tijdrovende individu-gebaseerde modellen is echter een uitdaging. Vervolgens is een economische evaluatie van preventieve maatregelen mogelijk met deze individu-gebaseerde modellen, maar dit wordt bemoeilijkt door een samenspel van onzekerheid en stochastiek in het onderliggende ziekteproces. Daarnaast vereist de zoektocht naar het meest (kosten)effectieve scenario selectietechnieken op basis van meerdere criteria. Methoden obv artificiële intelligentie, genaamd bekrachtigingsleren, zijn hiervoor al nuttig gebleken, maar deze model-context vereist aangepaste algoritmen. Vooral in een epidemische setting met onverwachte gebeurtenissen zoals nieuwe varianten is beleidsondersteunend onderzoek extra uitdagend. Als zodanig beogen wij de besluitvorming inzake volksgezondheid in een pandemische setting te kunnen versnellen op basis van geavanceerde statistiek, gezondheidseconomie en computerwetenschappen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Willem Lander

Onderzoeksgroep(en)

• Eerstelijns - en interdisciplinaire zorg Antwerpen (ELIZA)

Project website

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

De meeste traditionele interventies op het gebied van geestelijke gezondheid voor jongeren slagen er niet in een duurzaam effect op schaal te bereiken omdat ze te veel vertrouwen op geïndividualiseerde, op medische ziekten gerichte modellen en jongeren als passieve begunstigden behandelen. citiesRISE, een initiatief dat in 2017 werd opgericht door meerdere belanghebbenden om deze lacunes aan te pakken, heeft samengewerkt met jongeren, gemeenschappen en professionals in vijf steden, evenals met sociale vernieuwers in meer dan twintig landen, om een reeks empirisch onderbouwde, schaalbare interventies en implementatiemodellen voor geestelijke gezondheid voor jongeren te ontwikkelen. Het YiPEE-project wil degelijk bewijs leveren van de haalbaarheid, aanpasbaarheid, doeltreffendheid en kosteneffectiviteit van een meervoudige interventie die zich richt op de innerlijke, sociale en omgevingsdimensies die ten grondslag liggen aan de geestelijke gezondheid en bredere resultaten op het gebied van risicovermindering van NCD's, wanneer deze wordt uitgevoerd met behulp van een door jongeren geïnformeerde en geactiveerde aanpak. Dit zal worden bereikt door middel van een gemengde methode, waarbij een realistische evaluatie wordt uitgevoerd op de vier locaties (Chennai, India; Nairobi, Kenia; Kaapstad, Zuid-Afrika; Stockholm, Zweden) om de belangrijkste resultaten van de implementatie te bestuderen volgens het Practical Robust Implementation and Sustainability Model (PRISM) en de mechanismen die ten grondslag liggen aan waarom de interventie werkt, voor wie, en onder welke reële omstandigheden. In Chennai zal YiPEE een gerandomiseerde gecontroleerde trial uitvoeren voor een meer robuuste evaluatie van de effectiviteit en de kosteneffectiviteit bij het bereiken van belangrijke resultaten op het gebied van geestelijke gezondheid en andere NCD-gerelateerde gedragspatronen. YiPEE richt zich op de combinatie van een multicomponenteninterventie op school die gericht is op een positieve verstoring van de innerlijke, sociale en omgevingsdimensies van de geestelijke gezondheid van adolescenten en een implementatiemodel dat jongeren in het middelpunt van de transformatie plaatst en samenwerkt met een reeks andere belanghebbenden.

Onderzoeker(s)

• Promotor: van Olmen Josefien
• Co-promotor: Willem Lander
• Co-promotor: Wouters Edwin

Onderzoeksgroep(en)

• Eerstelijns - en interdisciplinaire zorg Antwerpen (ELIZA)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Ziekenhuizen worden geconfronteerd met de uitdaging om gekwalificeerd zorgpersoneel zoals verpleegkundigen, zorgkundige en andere directe zorgverleners aan te trekken en te houden. Verpleegkunde is een knelpuntberoep. Het tekort aan verpleegkundigen en andere zorgverleners vormt een risico voor de kwaliteit en patientveiligheid van de zorg. Het BNuT decision support instrument is een Software as a Service toepassing dat geïnformeerde strategische, tactische en operationele beslissingen rond de samenstelling van verpleegkundige zorgteams ondersteunt. Het aantal, de skill mix, de kwalificatie en de competenties van verpleegkundigen en andere zorgverleners wordt bepaald in functie van verschillende factoren met betrekking tot de capaciteit, de efficientie en bedrijfszekerheid van zorgteams en het garanderen van wenselijke team en patiënten uitkomstmaten. Dit doctoraatsproject onderzoekt zorgteamsamenstelling aan de hand van 3 objectieven; het bepalen van de onderliggende relaties tussen zorgteamsamenstelling en de verschillende factoren zoals de capaciteit, de efficiëntie en bedrijfszekerheid van zorgteams en de impact op team uitkomstmaten; het identificeren van de meest relevante parameters die verschillen in team en patiënten uitkomstmaten bepalen; en op welke wijze kunnen deze inzichten de werking van zorgteams verbeteren in de tijd. De studiepopulatie betreft 12 ziekenhuizen met elk 8 zorgteams of hospitalisatieafdelingen waaronder heelkunde of inwendige geneeskunde afdelingen, gecombineerde afdelingen heelkunde en inwendige geneeskunde en geriatrische afdelingen. De implementatie van de BNuT software is gestart in Februari 2021 en de studie zal een longitudinale dataset van 24 maanden onderzoeken (1 November '22 tot 30 Oktober 2024). Op basis van de huidige internationale wetenschappelijk stand van zaken kan het BNuT project beschouwd worden als nieuw, innovatief en uniek in aanpak en uitwerking. Onderzoeksinzichten zal de besluitvorming in de gezondheidszorg rond het inzetten van middelen en het bereiken van gewenste uitkomsten in de zorg meer objectief en geïnformeerd ondersteunen. Daarenboven zullen de theoretische inzichten met betrekking teamsamenstelling in de zorg worden verrijkt en uitgebreid door onderzoeksresultaten bekomen uit data mining techieken en scenario analyses.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Bogaert Peter
• Co-promotor: De Meulenaere Kim
• Co-promotor: Willem Lander
• Mandaathouder: Vleminckx Senne

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor Onderzoek en Innovatie in de Zorg (CRIC)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

De huidige state-of-the-art pleit voor een biopsychosociale benadering voor persisterende pijnklachten na de behandeling van borstkanker. Binnen deze benadering wordt pijnwetenschappelijke educatie gecombineerd met het promoten van een actieve levensstijl op basis van zelfregulatietechnieken. In dit project zal een innovatief eHealth zelfmanagement programma getest worden voor dit doel. Een eHealth interventie kan barrières voor pijn zelfmanagement verminderen, door tijdige ondersteuning dicht bij mensen te brengen, een veilige omgeving te creëren in tegenstelling tot een ziekenhuisomgeving, een interventie te bieden dat rekening houdt met de individuele biopsychosociale behoeften van patiënten, ondersteuning op maat te bieden en gezondheids-gerelateerde kosten te verlagen. Dit programma kan patiënten de kennis, proactieve, cognitieve en zelfmanagement- vaardigheden bieden om hun situatie de baas te worden en op weg te gaan naar minder pijn en pijn-gerelateerde beperkingen. Het programma maakt gebruik van een chatbot voor het geven van pijnwetenschappelijke educatie en het motiveren en monitoren van fysieke activiteit. Het eHealth programma is geautomatiseerd en gepersonaliseerd met behulp van uitgebreide algoritmen. Het primaire wetenschappelijke doel van de studie is het bepalen van de effectiviteit van dit eHealth zelfmanagement programma (I) voor aanhoudende pijn na de behandeling van borstkanker (P) in vergelijking met 1) de gebruikelijke zorg (d.w.z. superioriteit van het eHealth zelfmanagement programma) (C1) en 2) een uitgebreid pijnrevalidatieprogramma face-to-face in een kinesitherapeutische setting (d.w.z. non-inferioriteit van het eHealth zelfmanagement programma) (C2) op pijn-gerelateerde beperkingen (O).

Onderzoeker(s)

• Promotor: De Groef An
• Co-promotor: Meeus Mira
• Co-promotor: van Olmen Josefien
• Co-promotor: Wens Johan
• Co-promotor: Willem Lander

Onderzoeksgroep(en)

• Beweging Antwerpen (MOVANT)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het doel van dit onderzoeksproject is om modelgebaseerde economische evaluaties voor huisartspraktijken, verpleegteams, infectieziektemanagement en multimorbiditeit methodologisch uit te breiden. Deel 1 richt zich op de zorg buiten kantooruren in België dat steeds meer georganiseerd wordt in huisartsenwachtposten. Ze vormen een waardevolle aanvulling op duurdere spoeddiensten binnen de ziekenhuisomgeving. Deel 2 richt zich op verpleegteams in de ziekenhuisomgeving en de kosteneffectiviteit van interventies op basis van een beslissingsondersteunend instrument "BNuT". Deel 3 heeft tot doel het gebruik van individu-gebaseerde modellen te finetunen voor economische evaluaties voor infectieziekten. Structurele vraagstukken over de wisselwerking tussen onzekerheid en toeval componenten zullen worden onderzocht met casestudies. Deel 4 richt zich op economische evaluaties van niet-overdraagbare en chronische ziekten bij een vergrijzende bevolking.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Willem Lander
• Mandaathouder: Willem Lander

Onderzoeksgroep(en)

• Eerstelijns - en interdisciplinaire zorg Antwerpen (ELIZA)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Multiple Sclerosis (MS) is een chronische neuroinflammatory en neurodegenerative ziekte leading to focal and diffuse damage of myelin sheath and axons in the central nervous system (CNS). Pathophysiologically, the adaptive and innate immune system are involved in the inflammatory process, while mitochondrial dysfunction, oxidative stress and failure of remyelination are the main mechanisms in chronic neurodegeneration. Despite currently available disease modifying treatments (DMTs) that target the immune system, patients continue to accumulate disability leading to progression. Unfortunately, no neuroprotective or remyelinating agents are available as therapy for progressive MS. Hence, drugs to tackle disease progression in MS represent a major unmet need. In this respect, metformin is a very interesting drug to investigate in MS patients as a neuroprotective and remyelinating therapy. Several preclinical studies in animal models of MS have shown that metformin has both anti-inflammatory, neuroprotective and remyelinating properties. A clinical study with metformin in a limited sample of MS patients did not demonstrate significant adverse events. As metformin is available as generic drug and the price is low (0.10 eurocent per tablet), pharmaceutical companies have no interest is sponsoring clinical trials with this agent. However, major gains for patients and society may be reached if metformin proves to be a neuroprotective and remyelinating agent. In this research proposal we aim to provide evidence for the neuroprotective and remyelinating effects of metformin (I) in MS patients (P) via measurement of clinical and MRI outcome measures (O), via a multicentre randomized placebo-controlled (C) clinical trial.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Bilcke Joke
• Promotor: Willem Lander

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor Gezondheidseconomisch Onderzoek en Modelleren van Infectieziekten (CHERMID)
• Eerstelijns - en interdisciplinaire zorg Antwerpen (ELIZA)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het doctoraat richt zich op de organisatie en kosteneffectiviteit van twee aspecten in de Belgische gezondheidszorg, namelijk de eerstelijnszorg buiten de kantooruren en de zorgteams in ziekenhuizen. Buiten de kantooruren kunnen hulpbehoevenden kiezen tussen een huisarts van wacht en een spoeddienst van een ziekenhuis. Elke spoeddienst in België moet passende zorg verlenen aan iedereen die zich aanbiedt onafhankelijk of de patiënt nood heeft aan de gespecialiseerde zorg in de ziekenhuissetting. De organisatie van huisartsen in wachtposten heeft de toegankelijkheid, duurzaamheid en veiligheid van de eerstelijnszorg verbeterd en biedt een betrouwbaar alternatief voor spoeddiensten. Een belangrijk verschil voor de patiënt is dat er een directe vergoeding gevraagd wordt bij een huisarts, wat niet het geval is op een spoeddienst. De medische zorg in België wordt grotendeels vergoed door de ziektekostenverzekering, maar de eigen bijdrage is goed voor ongeveer 25% van de ziektekosten. In 2014 is de database "iCAREdata" opgezet om gegevens van huisartsenposten, spoeddiensten en apotheken te koppelen voor eerstelijnszorg buiten de kantooruren. Binnen dit doctoraatsproject is het doel om iCAREdata uit te breiden met kostengegevens en de kosteneffectiviteit van zorg in wachtposten te onderzoeken. Het tekort aan verpleegkundigen is een van de grootste uitdagingen voor de gezondheidszorg wereldwijd. Verplegend personeel van de babyboomgeneratie zal binnenkort de arbeidsmarkt verlaten en veel jongere verpleegkundigen overwegen het beroep te verlaten. Daarnaast neemt de behoefte aan "zorg op maat" toe en vraagt dit aanvullende kwalificaties van het verplegend personeel. Recent werd de software tool "BNuT" ontwikkeld met als doel het management van verpleegteams te ondersteunen op basis van vragenlijsten en kerngegevens over verpleegteams en patiëntenzorg. Het doel van dit doctoraatsproject is om de kosteneffectiviteit van interventies in verpleegteams te evalueren in termen van tewerkstelling, kwalificaties, competenties en demografie. Dit doctoraat zal een bijdrage leveren aan het BNuT-project met de integratie van kostengegevens. Er zijn reeds ziekenhuisgegevens beschikbaar van het prototype, maar er zullen meer gegevens verzameld worden tijdens dit doctoraat tijdens het valorisatie-traject van de tool.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Willem Lander
• Mandaathouder: Phiri Jane

Onderzoeksgroep(en)

• Eerstelijns - en interdisciplinaire zorg Antwerpen (ELIZA)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Achtergrond – Infectieziekten hebben een aanzienlijke impact op de maatschappij en modelgebaseerde economische evaluaties (EE) worden steeds belangrijker voor beleidsmaking. Stochastische individu-gebaseerde modellen, waarin elk individu afzonderlijk behandeld wordt, zijn uiterst relevant om heterogeniteit te vatten inzake sociale contactpatronen en transmissiedynamica. Ze zijn geschikt om de medische en financiële ziektelast te voorspellen maar worden nog niet ten volle benut door hun model complexiteit en vereiste rekenkracht. Doelstelling – Het verbeteren van EE met stochastische individu-gebaseerde transmissiemodellen met aandacht voor onzekerheid. Methoden – Vertrekkende van een bestaande simulator in C++ zal een nieuw platform ontwikkeld worden voor EE in R (software). Dit open-source pakket, "rStride", zal performante transmissiemodellen combineren met de nieuwste technieken in EE met onzekerheidsanalyse. Verwachte resultaten – (1) Nieuwe en verbeterde methoden voor het gebruik van individu-gebaseerde modellen omtrent demografie en transmissiedynamica. (2) Inzicht in de relatie tussen veronderstelde sociale contactpatronen en voorspelde ziektelast. (3) De integratie van stochastische effecten en onzekerheid bij EE. (4) De analyse van de interactie tussen transmissie en immuniteit op lange termijn met dynamische gezinssamenstellingen. Alle methodologie wordt uitgewerkt met een casus voor het Respiratoir Syncytieel Virus (RSV) en het Varicella-Zoster Virus (VZV).

Onderzoeker(s)

• Promotor: Beutels Philippe
• Mandaathouder: Willem Lander

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor Gezondheidseconomisch Onderzoek en Modelleren van Infectieziekten (CHERMID)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Door de lage incidentie van infectieziekten waartegen kan worden gevaccineerd en toenemende zorgen over bijwerkingen, gaan steeds meer mensen vaccinaties uitstellen of weigeren. Dit bedreigt de hoge immunisatiegraad, na jaren van preventie, die op populatieniveau belangrijk is om risicogroepen te beschermen die niet kunnen ingeënt worden omwille van leeftijd of medische redenen (bijv. zeer jonge kinderen of personen met een immunodeficiëntie). De mogelijkheden om infectieziekten te bestrijden en/of te voorkomen zijn afhankelijk van dynamische omgevingsfactoren. Mathematische modellen, of simulaties, vormen een krachtig instrument om, op korte termijn met een beperkt budget en zonder ethische hindernissen, interventies in de gezondheidszorg te evalueren en optimaliseren. Mazelen zijn zeer besmettelijk waardoor 90-95% van de bevolking dient te worden gevaccineerd om groepsimmuniteit te verkrijgen. Volgens de WGO is de vaccinatiegraad tegen mazelen in Zuid-Afrika lager dan 80% en zijn er jaarlijks diverse uitbraken. Daarnaast wordt het land geconfronteerd met de ernstigste HIV-epidemie ter wereld wat leidt tot complicaties en hogere sterfte door mazelen bij kinderen die HIV positief zijn. In dit project zullen we het beslissingsproces rond immunisatie in Zuid Afrika onderzoeken en kwantificeren d.m.v. een enquête waarin we deelnemers vragen om te kiezen tussen concurrerende profielen. Ons doel is om de drijvende factoren in de besluitvorming rond immunisatie te identificeren om nadien maatregelen voor preventie en controle te informeren en optimaliseren. Met behulp van ons open-source, individu-gebaseerd model "Stride" zullen we trachten om mazelenuitbraken in Zuid Afrika te reproduceren en d.m.v. scenarioanalyse verschillende hypothesen rond vaccinatiegedrag te vergelijken.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Willem Lander

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

• Onderzoeksproject