Abstract
Dit onderzoeksproject speelt zich af in de superdiverse stad Antwerpen in Vlaanderen, het noordelijke deel van België. Op nationaal en Europees niveau wordt burgerschapsonderwijs beschreven als een belangrijk onderwijsdoel met hoge verwachtingen (Joris et al., 2021; Europese Commissie, 2018, p. 4). De opvattingen over burgerschap en wat goed burgerschapsonderwijs is, worden echter betwist (Joris et al., 2021; Biesta, 2014, p.5). Recent heeft de Vlaamse regering expliciete burgerschapsonderwijsdoelen aangenomen als onderdeel van een gemoderniseerd onderwijsprogramma (Loobuyck, 2020; Vlaams Parlement, 2018). Beslissingen rond de realisatie van de burgerschapsonderwijsdoelen liggen op het mesoniveau van de school en zelfs op het microniveau van de klas. Eerdere studies verbinden maatschappelijke processen op macroniveau, waaronder structurele sociaaleconomische ongelijkheden, met het microniveau van de klas (Clycq, 2016; Nouwen & Clycq, 2016). Antwerpen wordt sinds 2019 beschouwd als een "majority-minority-city" omdat een meerderheid van de burgers een migratieachtergrond heeft (Geldof, 2019, p. 368). De opkomst van meerderheids-minderheids-steden heeft geleid tot tegenstrijdige reacties van beleidsmakers, ook wel diversiteitsbenaderingen genoemd (Celeste et al., 2019). Terwijl sommige benaderingen focussen op culturele homogenisering door de nadruk te leggen op één nationale identiteit, cultuur en gedeelde waarden, focussen andere op culturele heterogenisering door de nadruk te leggen op een globale mentaliteit, culturele empathie en interculturaliteit. Deze spanningen worden ook aangetroffen in scholen in superdiverse stedelijke contexten zoals Antwerpen. Wij onderzoeken hoe deze diversiteitsbenaderingen in scholen convergeren of divergeren met recent geïmplementeerde burgerschapsonderwijspraktijken. Onze belangrijkste onderzoeksvragen zijn: Hoe worden burgerschap en diversiteit in praktijk gebracht in stedelijke Vlaamse secundaire scholen, en wanneer en waarom doen zich moeilijkheden en kansen voor? Wij hebben de empirische studie gestructureerd aan de hand van een case study design, en verzamelen kwalitatieve en etnografische data in twee Vlaamse stadsscholen om de onderzoeksvragen te beantwoorden. Op basis van een case study design gebruiken wij verschillende dataverzamelingstools, waaronder (les)observaties, semi-gestructureerde diepte-interviews, documentanalyses en participatieve methoden. Ons project maakt deel uit van het bredere Europese onderzoeksconsortium "Solidariteit in Diversiteit" (SOLiDi) dat praktijken van solidariteit in etnisch-culturele diversiteit wil identificeren als alternatieven voor nationale trends van nieuw-assimilationisme.
Onderzoeker(s)
Onderzoeksgroep(en)
Project type(s)