Rol van de micro-omgeving in monoklonale B cel lymfocytose en chronische lymfatische leukemie. 01/01/2025 - 31/12/2025

Abstract

Chronische lymfatische leukemie (CLL) is de meest voorkomende vorm van leukemie in Westerse landen, maar blijft tot op heden ongeneeslijk. CLL wordt gekenmerkt door een opstapeling van klonale, rijpe CD5+ B-cellen in het bloed, beenmerg en secundaire lymfeklieren. Er is ook steeds meer bewijs dat een verstoring van het immuunsysteem een belangrijk kenmerk van CLL is. Dit leidt tot verzwakte antistofreacties op ziekteverwekkers en vaccins, een toename van auto-immuunreacties en een verhoogd risico op secundaire kanker. Het blijft echter onduidelijk hoe deze immuundysfunctie ontstaat, en in hoeverre deze afwijkingen reeds aanwezig zijn in vroege stadia van de ziekte en in monoklonale B cel lymfocytose (MBL), een asymptomatisch voorloperstadium. Met dit project willen we meer inzicht krijgen in de cellulaire en moleculaire factoren in de micro-omgeving die bijdragen tot de progressieve groei van maligne B lymfocyten en het falen van normale immuunreacties in CLL. Hiervoor zullen we de aanwezigheid, het immunofenotype, de genexpressieprofielen en de functie van verschillende immuuncellen analyseren in stalen van patiënten met CLL, MBL en gezonde controlepersonen. Een beter begrip van de immuunomgeving in CLL kan uiteindelijk leiden tot de ontwikkeling van meer doeltreffende, mogelijks curatieve behandelingen voor CLL.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Multi-omics analyse van de tumor micro-omgeving in indolent B-cel lymfoom. 01/10/2024 - 30/09/2029

Abstract

Chronische lymfatische leukemie (CLL) en folliculair lymfoom (FL) zijn frequent voorkomende hematologische maligniteiten waarvoor tot op heden geen curatieve behandeling bestaat. Beide aandoeningen worden getypeerd door een progressieve expansie van mature, klonale B cellen. Kenmerkend voor beide aandoeningen is de sterke afhankelijkheid van interacties met een immunosuppressieve micro-omgeving die de groei en overleving van maligne B cellen stimuleert. Opvallend is dat klonale B cellen met typische CLL/FL kenmerken frequent voorkomen in de algemene populatie, maar slechts in een kleine minderheid tot CLL of FL leiden. We stellen de originele hypothese voorop dat de klonale evolutie van premaligne B cellen gecontroleerd wordt door signalen uit de micro-omgeving, die voortkomen uit aberrante interacties tussen conventionele dendritische cellen (cDCs) en T cellen. In dit project willen we de cellulaire en moleculaire interacties in de immuunomgeving in kaart brengen in verschillende stadia van CLL en FL, door middel van single-cell en spatiële transcriptoomanalyse. Met computationele technieken zullen we functionele veranderingen in T cellen en cDCs identificeren die de (pre)maligne B celproliferatie drijven. Deze bevindingen zullen worden gevalideerd door het testen van cDC en T cel functie in vitro, en door middel van innovatieve muismodellen van CLL en FL. Een beter begrip van de immuunomgeving in CLL en FL kan de ontwikkeling van nieuwe immunotherapieën bevorderen.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject