Natalia Ortega Saez tenure track docent

Onderzoek Natalia Ortega Saez

Onderzoeksgroep

Expertise

Natalia Ortega Saez heeft expertise in materialenkunde en materiaal onderzoek, degradatie en conservering van organische materialen zoals; interieurtextiel, archeologisch textiel, mode en kostuum, natuurlijke kleurstoffen, leder en vroeg-synthetische materialen. Binnen haar thesis onderzoek ontwikkelde ze een interdisciplinaire methodologie om textielconservering zowel vanuit de humane als de exacte wetenschappen te benaderen. De methodologie combineert in het bijzonder de interpretatie en reproductie van historische technologie zoals gedocumenteerd in geschreven bronnen (bv. recepten) enerzijds, en de materiaal-technische karakterisering van historische objecten anderzijds. Daartoe werden recepten voor het verven van wol in een laboratoriumomgeving gereproduceerd en kunstmatig verouderd om verschillende degradatie fenomenen zoals de vermindering van de treksterkte en het verbleken van de verfkleuren te beoordelen. Dit geïntegreerde onderzoek naar de geschiedenis, de technologie en de praktijk van het verven van textiel werd uitgevoerd met het specifieke doel om ons begrip van het gedrag op lange termijn van historisch textiel te vergroten en passende conserveringsstrategieën te ontwikkelen.

Kunststoffen in moderne en hedendaagse kunst: Een holistische aanpak in conservatie. 01/11/2024 - 31/10/2026

Abstract

Kunststoffen in Belgische kunstmusea, hoe moeten ze geconserveerd worden? Samen met hun intrede als nieuw kunstmateriaal brachten ze ook nieuwe uitdagingen op zowel technisch als kunsthistorisch vlak. Internationale onderzoeksprojecten in erfgoedcollecties koppelden de technische problemen reeds met de identificatie van de materialen en hun snelle aftakeling, wat resulteerde in identificatietools en preventieve conservatiestrategieën. Wat onderbelicht bleef is de intentie en betekenisgeving aan het materiaal door de kunstenaar, met andere woorden het kunsthistorische en -filosofische aspect binnen conservatiewetenschappen. Via driedimensionale casestudies uit kunststof uit de Belgische kunstcollecties wordt de brug geslagen tussen de twee velden, met de nadruk op de praktijken van de kunstenaar. Eerst contextualiseert de literatuur- en documentenstudie, aangevuld met kunstenaarsinterviews, de kunstwerken en collecties en duidt dit de intentie en betekenisgeving van de kunstenaar aan de materialen. Verder brengt een survey in de deelnemende collecties de collectiemanagementpraktijken in kaart. Ten slotte geeft het technisch onderzoek de condities van de cases weer en vergroot het de inzichten over de effecten van de kunststoffen op het kunstwerk, de omgevende werken en het museum. Ten slotte harmoniseert de holistische conservatieaanpak de kunsthistorische en technische resultaten in een protocol, dat musea in het collectiemanagementbeleid kunnen invoeren.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Het verven van textiel in de lage landen (17de eeuw) historische technologie in relatie tot conservatie. 01/10/2022 - 30/09/2026

Abstract

Dit onderzoek richt zich op de historische technologie die gebruikt werd om textiel te verven in de hoogtijdagen van de textielproductie in de lage landen (d.w.z. de 16e-17e eeuw). Als belangrijkste industriële sector vanaf de middeleeuwen tot en met de eerste industriële revolutie speelt het vervaardigen en verven van textiel een prominente rol in de geschiedenis van de technologie. Het verven moet van cruciaal belang zijn geweest voor de invloed van de ambachtslieden bij de wetenschappelijke revolutie, omdat het ging om diepgaande kennis van een breed scala van grondstoffen en chemische processen om een was- en lichtvast eindproduct te verkrijgen. Tot nu toe werd in de literatuur echter vooral aandacht besteed aan de economie en de handel in textiel, terwijl de onderliggende technologie die nodig was voor de productie ervan grotendeels werd verwaarloosd. Daarom stellen wij een multidisciplinaire benadering voor, waarbij mens- en natuurwetenschappen worden betrokken met als doel de praktische kennis over de verftechnologie uit te breiden door enerzijds historische recepten te ontcijferen, gevolgd door de reproductie van deze recepten dit om (a) alle aspecten van het productieproces te begrijpen en (b) degradatieparameters te bestuderen. Dit laatste gebeurt door kunstmatige veroudering van de aangemaakte samples en het uitvoeren van verschillende testen op deze samples. Tenslotte zal de karakterisering (door chemische analyse) van historisch gedateerd textiel het mogelijk maken om te evalueren hoe goed de praktijk en de recepten overeenkomen.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Ontwikkeling van een onderwijs- en onderzoeksprogramma voor conservatie restauratie aan de Universiteit van Bahir Dar, Ethiopië. 01/09/2022 - 31/08/2027

Abstract

Het doel van dit project is om naast de reeds bestaande Master Heritage and Museum Studies aan Bahir Dar University een opleiding conservatie-restauratie (C-R) uit te bouwen. Er worden twee Ethiopische doctoraatsstudenten aangenomen om de opleiding uit te bouwen naar Ethiopische normen. Binnen dit project willen we een duurzamen samenwerking ontwikkelen tussen de Universiteit Antwerpen en de Universiteit van Bahir Dar.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

SAFESILK: het begrijpen, voorkomen en behandelen van door metaalzouten aangetaste zijde in erfgoedcollecties. 01/01/2022 - 31/12/2025

Abstract

Hoewel de superieure eigenschappen van zijde het al sinds zijn vroegste gebruik tot een high-end materiaal maakten, is dit biopolymeer erg vatbaar voor klimatologische aantasting. In de 19de E werd een behandeling met metaalzouten geïntroduceerd om zijde te verven en het gewicht te verhogen. De aanwezigheid van deze reactieve stoffen in de nabijheid van het kwetsbare basismateriaal resulteerde in een aanzienlijk aantal degraderende zijden objecten in hedendaagse erfgoedcollecties. Geen enkele conservatiebehandeling blijkt effectief waardoor de degradatie van zijde een lastig probleem blijft voor musea. Dit onderzoek richt zich op het begrijpen, voorkomen en behandelen van aangetaste objecten door de expertise inzake analytische chemie, historische technologie, collectiebeheer en restauratie te combineren. We stellen voor om de degradatieprocessen te ontrafelen en de impact van schadelijke interne en externe parameters te kwantificeren, en dit door mockups chemisch te karakteriseren De natuurgetrouwheid van deze zelf-gesynthetiseerde en kunstmatig verouderde equivalenten van historische zijde wordt getoetst door karakterisering van historische studieobjecten. De resultaten worden vertaald naar een praktisch beslissingsinstrument voor het collectiebeheer van een museum, via de ontwikkeling van een 'schadefunctie'. Tot slot wordt de geschiktheid van twee enzymbehandelingen geëvalueerd, die recent voor de industrie werden ontwikkeld, voor de consolidatie van historisch zijde.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Dienstverlening restauratie/conservatie voor Bruxelles-Musées-Expositions. 14/02/2023 - 30/09/2023

Abstract

Materiaal-technisch onderzoek en restauratiebehandeling van object I.X.18, een schotelwarmer in zilver van meester J.M. • Conservatiebehandeling en verpakken van 60 medailles, in het kader van de module Reinigen door 2e Bachelor studenten van de opleiding Conservatie-Restauratie; • Vooronderzoek en behandeling van object 'Reliëf in albast' en 'Burgemeester A. Max in gips met afwerkingslaag'

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Kunsthistorisch, materiaaltechnisch onderzoek, conservatie en restauratiebehandeling van een aantal kunstobjecten. 29/01/2023 - 30/06/2023

Abstract

Kunsthistorisch en materiaaltechnisch vooronderzoek van volgende objecten: Inventarisnummer / verzekeringswaarde: ST503 objecttitel: Jak Inventarisnummer / verzekeringswaarde: MVT 617 objecttitel: Jurk Inventarisnummer / verzekeringswaarde: T12/1251C objecttitel: rok Inventarisnummer / verzekeringswaarde: T82/118 objecttitel: Jak eigenaar: Modemuseum Antwerpen

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Vooronderzoek Rondboog en behandeling Rondboog. 20/11/2022 - 01/04/2024

Abstract

Vooronderzoek en conservatie behandeling van een rondboog uit de collectie van het Maagdenhuis. De rondboog wordt zowel kunsthistorisch als materiaaltechnisch onderzocht. De steensoort wordt geïdentificeerd a.d.h.v. de macroscopische kenmerken en literatuuronderzoek. De polychromie wordt onderzocht met P-XRF. Tevens wordt er een waardeanalyse uitgevoerd en wordt er een conditierapport opgesteld. Dit zal tot een conservatievoorstel en een uiteindelijke conservatiebehandeling leiden.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Expertisedeling in het kader van tentoonstellingsproject DRESS.CODE. 01/09/2020 - 30/09/2020

Abstract

Wat zegt een verdwenen knoop op een mantel, een strakke jurk in een felle kleur, een verborgen zakje in een gilet, een japon met brede schapenboutmouwen of een maatpak in fijne wol? De jurken, hoeden, sieraden en schoenen die Modemuseum Hasselt bewaart, werden geselecteerd, gedragen en gekoesterd en zijn verbonden met herinneringen, emoties en avonturen. Ze vormen een tastbare getuigenis van een geleefd leven, een individuele geschiedenis. Voor DRESS.CODE. dook Modemuseum Hasselt in het eigen, rijk gevulde archief. Aan de hand van vijf thema's of 'codes' (vorm, stof, vanitas, identiteit en verhalen) ontleden we onze objecten en brengen we persoonlijke, vaak verborgen, verhalen rond schoonheid, hoop, zelfvertrouwen, klasse en levensstijl. De tentoonstelling wisselt talloze anonieme stukken af met iconische objecten van designers en modehuizen zoals Comme des Garçons, Raf Simons, Alexander McQueen en Yves Saint Laurent. Verder stellen we enkele recente aanwinsten voor het eerst tentoon. Een inspirerende expo die je ongetwijfeld ook inzicht geeft in je eigen 'dresscode'.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Herkomst, technologie en wetenschap van het kleuren van textiel, Conste des ververs, 1619-1623. 01/07/2020 - 31/12/2021

Abstract

Conste des ververs, 1619-1623 is een uniek en relatief onbekend Vlaams ververs manuscript. Het wordt bewaard in het stadsarchief van Leuven en werd geschreven door Henricus Coghen, een verver die leefde en werkte te Leuven. Het manuscript bevat recepten om zowel wol, zijde linnen als pluimen te verven. Om te onderzoeken wat de gebruikte technieken, ingrediënten en productieprocessen waren is humaan en wetenschappelijk onderzoek noodzakelijk. Het project concentreert zich op het manuscript zelf met als doel de technologie van het verven te ontrafelen. Er zal tevens gezocht worden naar relaties tussen het manuscript en andere geschreven en gedrukte verversboeken uit dezelfde periode. Om naar relaties te zoeken wordt een reeds bestaand corpus van recepten gebruikt dat Europese receptenboeken van de vijftiende tot de zeventiende eeuw bevat. Hierdoor kunnen er relaties gelegd worden tussen de verschillende receptenboeken. Het grootste deel van dit onderzoek zal gaan over het reconstrueren van de recepten uit het manuscript met als doel de vergeten technieken en methodes van het verversambacht terug leven in te blazen. Het bestuderen van historische recepten alleen biedt op zich geen afdoend antwoord op de vraag welke ingrediënten gebruikt werden en op welke manier ze verwerkt werden. Daarom is het daadwerkelijk ontrafelen van een recept door dit ook werkelijk planmatig uit te voeren en daarin te gaan experimenteren een noodzakelijke aanvulling. Het is zo dat we een beter inzicht in de technologie van het verfambacht verwerven.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Conservatie en onderzoek van twee vlaggen. 01/10/2019 - 30/06/2021

Abstract

Conservatie en onderzoek van twee negentiende eeuwse vlaggen uit de Sint-Jorisgilde. Dit project focust zich op de conservatie van twee sterk gedegradeerde vlaggen. Beide vlaggen werden vervaardigd uit zijde en zijn extreem fragiel. Een conservatiebehandeling dringt zich op.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Vooronderzoek textiel Kasteel van Gaasbeek. 03/04/2019 - 31/12/2019

Abstract

Werk: Vooronderzoeken discipline textiel Domein: Kasteel van Gaasbeek Adres: Kasteelstraat 40 1750 Gaasbeek Gebouwnummer: P23010 Besteknummer: 2019/HFB/OBW/ B00234 Materiaal technisch onderzoek van waardevol textiel. Conservatie advies voor de wandtapijten miv de schouwvallen, gordijnkappen en wandbespanningen. Het vooronderzoek omvat de materiële beschrijving en advies voor conservatie van 12 wandtapijten, 3 schouwvallen, 6 gordijnkappen en 3 wandbespanningen. Eerst volgt een algemene beschouwing van de toestand van de stukken waarna elk stuk afzonderlijk besproken wordt gevolgd door een voorstel van behandeling. Het voorstel van behandeling wordt algemeen besproken in punt 4. Voorstel van behandeling, aangezien de problematiek voor de verschillende wandtapijten in de meeste gevallen dezelfde is. Dit is niet het geval voor de schouwvallen, en de gordijnkappen, deze worden afzonderlijk besproken. Tien van de twaalf wandtapijten dienen geconserveerd te worden. De wantapijten in de Scockaertkamer, Stichting van Alexandrië, Brussel 18de eeuw en Slag bij Arbella, Brussel 18de eeuw werden recentelijk geconserveerd door het atelier G. De Wit te Mechelen. Deze wandtapijten werden tevens aangepast aan de kamer waarin ze opgehangen zijn. Voor de andere wantapijten dringt een conservatiebehandeling zich op. Er zijn problemen betreffende de opstelling. Daar de tapijten aangekocht werden of schenkingen waren, zijn ze niet aangepast aan de ruimtes. Op plaatsen waar ze voor de deur hangen worden ze gedrapeerd en hangen ze aan een metalen haak. Dat brengt vervorming en slijtage mee.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Conservatie van twee vlaggen. 01/01/2019 - 30/06/2020

Abstract

Conservatie behandeling en vooronderzoek van een 19de eeuwse zijde vlag uit Retie. Vooronderzoek: Er wordt een materiaaltechnisch en kunsthistorisch onderzoek uitgevoerd door de studenten. Voor het materiaaltechnisch onderzoek zal er voornamelijk met de optische microscoop gewerkt worden om de morfologie van de vezels in kaart te brengen en de vezels te identificeren. Conservatie behandeling: De vlag wordt gereinigd en fragiele plaatsen worden ondersteund met zijdedragers. Preventieve conservering: Er wordt tevens een zuurvrije rol voorzien om de niet beschilderde vlag veilig te bewaren. De beschilderde vlag zal vlak bewaard worden.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Conservatie vlag Sint-Sebastiaansgilde. 01/01/2018 - 30/06/2019

Abstract

Conservatie behandeling en vooronderzoek van een 19de eeuwse zijde vlag uit Retie. Vooronderzoek: Er wordt een materiaaltechnisch en kunsthistorisch onderzoek uitgevoerd door de studenten. Voor het materiaaltechnisch onderzoek zal er voornamelijk met de optische microscoop gewerkt worden om de morfologie van de vezels in kaart te brengen en de vezels te identificeren. Conservatie behandeling: De vlag wordt gereinigd en fragiele plaatsen worden ondersteund met zijdedragers. Preventieve conservering: Er wordt tevens een zuurvrije rol voorzien om de vlag veilig te bewaren.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Conservatiebehandeling van processievaandel van Onze-Lieve-Vrouw van Scherpenheuvel Kerkfabriek H.H. Michaël en Petrus. 15/09/2017 - 12/07/2018

Abstract

De conservatie-behandeling betreft een negentiende eeuws processievaandel uit de Sint-Michielskerk te Antwerpen. De behandeling bestaat hoofdzakelijk uit het reinigen van de metaaldraden en het consolideren van de gedegradeerde zijde medaillons.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Restauratie 18de eeuwse kledij Merghelynck museum. 01/10/2015 - 30/06/2017

Abstract

In dit project wordt de kostuum collectie Mergelynck onderzocht en geconserveerd. Er wordt een kunsthistorisch en materiaal technisch onderzoek uitgevoerd. Het materiaal technisch onderzoek bestaat uit een vezel onderzoek en materiaal onderzoek, zoals technieken en patroonstudie.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Studiecollecties: een uitdagende context binnen universiteiten en musea. 15/07/2014 - 01/10/2016

Abstract

Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds de Vlaamse overheid. UA levert aan de Vlaamse overheid de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Onderzoek naar zwarte kleurstoffen gebruikt in de textielindustrie van 1600-1856: historische bronnen versus realia. 01/01/2010 - 31/12/2011

Abstract

Dit project wil inzicht verkrijgen in het gebruik van ijzerverbindingen bij het zwartverven van textiel en de gevolgen ervan voor de verwering, conservatie (vroegmoderne periode, Antwerpen). Onze hypothese is dat ondanks het verbod op de goedkope en slechte verfprocédés door de ambachten, deze in de praktijk toch veel meer werden toegepast dan men uit historische bronnen kan vermoeden. Onze aanpak bestaat erin de technologische geschiedenis zoals die uit geschreven bronnen naar voor komt, te confronteren met onderzoek op overgeleverd textiel.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject