Onderzoek Niels Komen

Abstract

Het beoogde project vormt een vervolgfase op de masterproef van Kaat Robberechts (academiejaar 2022-2023), waarbinnen een hulpmiddel (Femiset) ontwikkeld werd om het defeceren bij vrouwen met het Descensus Perineum Syndroom (DPS) te vergemakkelijken. Descensus perineum is de medische term voor het excessief zakken van het perineum bij druk van bovenaf zoals bij het maken van stoelgang. Dit kan leiden tot klachten van obstructieve defecatie met o.a. een gevoel van onvolledige lediging, tenesmen, fragmentatie van stoelgang, fecale urgentie en fecale incontinentie. Deze problematiek werd voorgelegd door specialisten van het Universitair Ziekenhuis Antwerpen (UZA), waarmee doorheen de thesis nauw is samengewerkt. De oplossing die binnen de thesis werd ontworpen, omvat een tool die de patiënt toelaat om tijdens het defeceren mechanische tegendruk uit te oefenen op de plaats van de verzakking, zodat de aandoening op een discrete, hygiënische en niet-invasieve manier onder controle gehouden kan worden. Femiset is beschikbaar in twee verschillende modellen, namelijk een statisch model waarbij een constante tegendruk wordt uitgeoefend en een dynamisch model dat toelaat de tegendruk manueel te variëren tijdens defecatie. In een eerste fase van het project zullen de modellen verfijnd worden met het oog op gebruik in een klinische studie. In een tweede fase zullen beide modellen getest worden in een klinische studie bij 20 patiënten. De resultaten van deze studie zullen in een derde fase gebruikt worden om het product te optimaliseren en de octrooiaanvraag verder te versterken. Deze optimalisatiefase zal resulteren in drie high-end prototypes van elk model, die nauw aanleunen bij serieproducten. Gedurende de looptijd van het project zullen verschillende valorisatieroutes worden geëvalueerd (licentie/ verkoop/ spin-off) zodat tegen het einde van het project stappen gezet kunnen worden richting commercialisatie.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Campenhout Lukas
• Co-promotor: Komen Niels
• Co-promotor: Roenen Joëlle
• Co-promotor: Van den Broeck Sylvie
• Co-promotor: Vermandel Alexandra

Onderzoeksgroep(en)

• Productontwikkeling

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het is aangetoond dat precisie-oncologie de resultaten van kankerpatiënten aanzienlijk verbetert, met op maat gemaakte behandelingsstrategieën op basis van de moleculaire kenmerken van een patiënt. Desondanks vormen chemo- en radiotherapie nog steeds de basis van de meeste standaardbehandelingsregimes, vooral voor gastro-intestinale (GI) kankerpatiënten. Belangrijk is dat er significante verschillen zijn in de manier waarop GI-kankerpatiënten reageren op standard-of-care (SOC) chemotherapie (CT) en chemoradiatie (CRT), waardoor een meerderheid van de patiënten over- of onderbehandeling ervaart wat leidt tot een vertraging van het starten van de optimale behandeling. Zonder bestaande voorspellende biomarkers voor CT/CRT en genomische profilering die op dit front tekortschiet, is er daarom een duidelijke onvervulde medische behoefte aan een nieuw model dat CT/CRT-responders en non-responders bij GI-kankerpatiënten kan onderscheiden. Patiënt-afgeleide tumor-organoïden (PDO's), een functionele precisie-oncologiestrategie, zijn 3D ex vivo-modellen die zijn gegenereerd op basis van tumorweefsel van individuele patiënten en zijn onlangs naar voren gekomen als een veelbelovend hulpmiddel voor het voorspellen van CT / CRT-responsen bij kankerpatiënten. PDO-geleide behandeling is nog niet geïmplementeerd in de kliniek, omdat eerst enkele beperkingen moeten worden overwonnen. Met deze studie willen we de belangrijkste beperkingen overwinnen door een multiparametrische, op microscopische afbeeldingen gebaseerde signatuur te ontwikkelen om medicijnrespons bij ex vivo PDO-geneesmiddelscreenings beter in kaart te brengen. We veronderstellen dat dit de voorspellende waarde van PDO's en de haalbaarheid van het gebruik van PDO-geneesmiddelscreening in de dagelijkse klinische praktijk drastisch zal verbeteren. Om dit te testen en als proof-of-concept zullen we ook een multicentrische prospectieve observationele cohortstudie uitvoeren met ons nieuwe PDO-screeningplatform voor de voorspelling van neoadjuvante CT/CRT-respons bij rectum- en slokdarmkankerpatiënten in regionale ziekenhuizen. Als dit lukt, streven we ernaar om in de toekomst een prospectieve klinische fase-1-studie op te zetten en op de lange termijn onze PDO-signatuur voor medicijnrespons te implementeren als een hulpmiddel om de klinische besluitvorming over CT / CRT-behandelingskeuzes voor GI-kankerpatiënten te helpen begeleiden .

Onderzoeker(s)

• Promotor: Prenen Hans
• Co-promotor: Deben Christophe
• Co-promotor: Komen Niels
• Mandaathouder: Peeters Sofía
• Mandaathouder: Seghers Sofie

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor Oncologisch Onderzoek (CORE)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het is aangetoond dat vooruitgang in precisie-oncologie de resultaten van kankerpatiënten enorm ten goede komt, wat het belang aantoont van een verschuiving naar op maat gemaakte behandelingsbenaderingen voor alle kankerpatiënten. Een aanzienlijk deel van de patiënten met gastro-intestinale (GI) kanker die worden behandeld met standaard-of-care (SOC) chemo- en/of radiotherapie ervaart ofwel onder- of overbehandeling en een vertraging bij het starten van de optimale behandeling. Zonder bestaande voorspellende biomarkers voor chemo- en radiotherapieresponsen is er daarom een duidelijke onvervulde medische behoefte aan een nieuw model dat chemoradiatietherapie (CRT) responders en non-responders bij GI-kankerpatiënten kan onderscheiden. Patiënt-afgeleide tumor-organoïden (PDO's), driedimensionale (3D) ex-vivo-modellen die zijn gegenereerd op basis van biopsieën of resecties van tumorweefsel van individuele patiënten, zijn onlangs naar voren gekomen als een veelbelovend hulpmiddel voor het voorspellen van chemo- en radiotherapie-reacties bij GI-kankerpatiënten. Sommige beperkingen van PDO's belemmeren momenteel echter de implementatie van PDO's in de kliniek. Met dit haalbare 1-jarig project zullen we ons concentreren op het overwinnen van de belangrijkste beperkingen: ontwerp en vergelijking van verschillende ex-vivo-geneesmiddelenpanels en behandelingsschema's die representatief zijn voor de klinische praktijk, optimalisatie van onze innovatieve in-house ontwikkelde 3D-organoïde test (OrBITS) voor het bepalen van de ex-vivo-medicatierespons en het verkorten van de doorlooptijd. Onze reeds met succes opgerichte tumor-organoïde biobank en gevalideerde 3D-organoïde-assay zullen hierin een grote troef zijn. Bovendien zullen we als een eerste proof-of-principal het potentieel van PDO-geneesmiddelscreening bestuderen voor het identificeren van in-vivo therapierespons van CRT voor GI-patiënten, die zal worden verkregen uit retrospectieve klinische follow-up. Al met al zal het project ons in staat stellen om ons uiteindelijke doel in de nabije toekomst te bereiken: het implementeren van PDO-medicatiescreening in het Universitair Ziekenhuis Antwerpen (UZA) als een hulpmiddel om de klinische besluitvorming voor kankerpatiënten te begeleiden en om de precisiegeneeskunde in de oncologie vooruit te helpen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Komen Niels

Onderzoeksgroep(en)

• Antwerps chirurgisch training, anatomie en onderzoekscentrum (ASTARC)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Een protectief ileostoma wordt momenteel routinematig aangelegd na rectumresectie kaderend in de behandeling van het rectumcarcinoom, ter bescherming van de patient tegen de ernstige gevolgen van darmnaadlekkage. Een ileostoma gaat gepaard met belangrijke morbiditeit, naast het gebruiksongemak en de esthetische/sociale bezwaren. De Colovac + is een intralumineel bypass device dat expositie van de anastomose aan stoelgang voorkomt en daarmee de patient kan beschermen tegen pelvische sepsis. Het kan daarom als alternatief voor het ileostoma dienen. Het doel is om de Colovac+ verder te ontwikkelen tot een veilig, robuust, gebruiksvriendelijk en betrouwbaar alternatief voor het protectief ileostoma.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Komen Niels

Onderzoeksgroep(en)

• Antwerps chirurgisch training, anatomie en onderzoekscentrum (ASTARC)

Project type(s)

• Onderzoeksproject