Onderzoeksgroep

Expertise

Ik ben onderzoeker en docent binnen het domein Audiovisuele Vertaling, met een specifieke interesse in Mediatoegankelijkheid. Hoewel Audiobeschrijving voor blinden en slechtzienden mijn specifieke onderzoeksgebied is, heb ik expertise opgebouwd over verschillende onderwerpen binnen het domein van toegankelijkheid. Bovendien wil ik mijn onderzoeksthema's vanuit een inclusief perspectief benaderen, met de principes van Universal Design en Interdisciplinariteit in het achterhoofd. Huidige onderzoeksinteresses omvatten: taalkundige en multimodale aspecten van audiobeschrijving, computerondersteunde vertaling van audiobeschrijving; integrale toegankelijkheid voor (podium) kunsten; technologie en toegankelijkheid; toegankelijk onderwijs en de studie van vertalingen als complexe, interactieve processen. Een nauwe samenwerking met belanghebbenden is een doorslaggevende factor in mijn onderzoeks- en onderwijsactiviteiten. Via ons OPEN Expertisecentrum voor Toegankelijke Media en Cultuur willen we de kloof tussen de academische wereld en het werkveld overbruggen en een actieve rol spelen in de realisatie van een inclusieve samenleving.

Tap: het ad process verkennen. 01/10/2024 - 30/09/2028

Abstract

Audiodescriptie (AD) is een toegankelijkheidsdienst voor mensen met een visuele beperking. In films vormt AD een bijkomend geluidsspoor, waarin de visuele informatie wordt beschreven die nodig is om de film te begrijpen. In AD worden beelden naar woorden vertaald (d.w.z, intersemiotische vertaling). Er zijn twee workflows om een AD-script te produceren: (1) schrijven – de relevante visuele elementen worden gekozen en omgezet in tekst die precies past tussen de dialogen en belangrijke elementen van de soundtrack; (2) vertaling van bestaande AD-scripts (bijv. Engels>Nederlands). Deze workflows bestaan in de praktijk, maar zijn nog nooit onderzocht. Dit project heeft drie doelen: (1) de cognitieve processen van AD-schrijven en -vertalen in kaart brengen; (2) intersemiotische vertaling als proces conceptualiseren; (3) de reactiviteit van hardopdenkprotocollen op AD-processen testen. Er worden vier experimenten uitgevoerd, twee voor AD-schrijven en twee voor AD-vertalen. Daarbij worden de werkprocessen van de deelnemers geregistreerd via toetsregistratie, scherm-, audio-, en gezichtsopnames, en post-hocinterviews. Ze denken tijdens de helft van de taken hardop na. Dit project is noodzakelijk om een te eenzijdig productgericht onderzoek naar audiovisuele vertaling en mediatoegankelijkheid te vermijden. Het project stelt fundamentele vragen die productonderzoek niet kan beantwoorden en vult bestaande methodologieën in AD-onderzoek aan.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Naar een inclusief Covid-19 crisiscommunicatiebeleid in België: het ontwikkelen en valideren van strategieën voor meertalige en toegankelijke crisiscommunicatie. 01/02/2021 - 31/03/2022

Abstract

Dit interdisciplinaire project gesubsidieerd door Sciensano wil een effectieve strategie ontwikkelen voor meer inclusieve (digitale) crisiscommunicatie, die rekening houdt met de socio-linguïstische diversiteit van de Belgische bevolking en informatieongelijkheid bestrijdt. De focus ligt op het verbeteren van de overheidscommunicatie over Covid-19-informatie door middel van doelgerichte (her)vertalingen en toegankelijke media- en taalvormen op maat van taalminderheden en groepen met speciale noden. Het project houdt rekening met de taalkundige/multimodale vorm van de informatie, de communicatiekanalen en de doorstroom van informatie.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Naar een grotere toegankelijkheid van audiovisuele media: een studie naar de Nederlandse machinevertaling van Engelse audiodescriptie. 01/05/2020 - 30/04/2024

Abstract

Een belangrijk aandachtspunt binnen Vertaalwetenschap is de diepgaande impact van technologische ontwikkelingen op de dynamische interacties tussen mens en machine. In dit opzicht heeft de introductie van neurale machine-vertaalsystemen een grote invloed gehad op de studie en praktijk van vertalen. De rol van technologie is vooral uitgesproken in het domein waar dit project op focust, namelijk Audiobeschrijving (AD). AD is een dienst die beelden vertaalt in woorden, die tussen de muziek, het geluid en de dialogen van de originele audiovisuele brontekst worden ingevoegd, zodat het publiek dat (niet) kan zien, nog steeds toegang heeft tot de inhoud van de tekst. Hoewel technologie een sleutelrol speelt in het onderzoek en de praktijk van AD, werd automatische vertaling voor audiobeschrijving nog niet bestudeerd. Als gevolg van recente EU-wetgeving zullen Vlaamse mediabedrijven de hoeveelheid AD die zij aanbieden drastisch moeten verhogen. De vertaling van bestaande Engelse beschrijvingen van buitenlandse films en series in het Nederlands met behulp van automatische vertaalsystemen is een voor de hand liggende weg om deze nieuwe wettelijke eisen te vervullen. Beperkt vooronderzoek suggereert echter dat de huidige automatische vertaalsystemen geen aanvaardbaar kwaliteitsniveau voor AD genereren, omdat deze systemen niet zijn ontwikkeld om aan de specifieke eisen van deze tekstsoort te voldoen. AD stelt domeinspecifieke vertaalproblemen. Het is een multimodale en intersemiotische vorm van vertaling; een unieke overdracht van informatie tussen semiotisch verschillende communicatiekanalen. Dat feit werd in het huidige onderzoek naar machinevertaling niet in aanmerking genomen. Bovendien brengt de studie van AD methodologische uitdagingen met zich mee, gezien het gebrek aan vertaalwetenschappelijke, theoretische kaders om de rol van technologie voor multimodale teksttypes zoals AD te bestuderen. Tegen deze achtergrond wil het huidige project machinevertaling voor AD en de vereisten van audiobeschrijving versus de mogelijkheden van technologie en menselijke input onderzoeken, volgens drie onderzoeksdoelstellingen: - Toegepaste doelstelling: de effectiviteit en efficiëntie van automatische vertaling voor audiobeschrijving in het Nederlands onderzoeken. - Strategisch doel: nagaan welke innovatieve optimalisaties het kwaliteitsniveau van de automatische vertaling voor audiobeschrijving kunnen verbeteren. - Fundamentele doelstelling: een bijdrage leveren aan de discussie over de interdisciplinaire en methodologische uitdagingen die verband houden met de studie van de interactie tussen technologie en mens in het algemeen, en voor multimodale teksten in het bijzonder. Het project is een mixed-methods studie, waarbij manuele en automatische evaluatiemethoden worden gecombineerd met product- en procesgericht onderzoek. Het omvat de manuele en automatische evaluatie van een corpus van vertaalde audiobeschrijvingen, alsook een experiment met professionele audiobeschrijvers. Dit zal ons in staat stellen om gegevens te verzamelen over de soorten fouten in de output van de automatische vertaling, het aantal gemaakte fouten, het aantal en de soorten correcties die door professionele beschrijvers worden aangebracht en de tijd die wordt besteed aan het corrigeren van de output van de automatische vertaling. De tekstanalyse en het experiment zullen worden ondersteund door een grondige, interdisciplinaire literatuurstudie, waarbij onze bevindingen worden afgezet tegen de huidige inzichten in de literatuur en tegen de nieuwste ontwikkelingen in automatisch vertaalonderzoek. Het project vormt een eerste stap om fundamentele kennis te verzamelen over de studie van technologie voor multimodale teksttypes en strategische kennis om systematischer te starten met de ontwikkeling van automatische vertaling voor audiobeschrijving.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Audiodescriptie in het Nederlands: Een corpusgebaseerde studie van het taalgebruik in een nieuw, multimodaal teksttype. 01/10/2012 - 30/09/2016

Abstract

Het onderhavige project is een corpusgebaseerde studie van de taalkundige eigenschappen van een nieuw multimodaal teksttype binnen audiovisuele vertaling (AV), namelijk audiobeschrijving of audiodescriptie (AD) voor blinden en slechtzienden. De doelstelling van dit interdisciplinaire project is het in kaart brengen van de lexico-grammaticale kenmerken van AD-scripts en het onderzoeken van de rol die deze kenmerken spelen voor de specifieke communicatieve functie van de tekst als geheel. Op die manier wil dit project een antwoord bieden op één van de centrale onderzoeksvragen binnen het domein: hoe worden beelden omgezet in woorden en wat zijn de implicaties voor het gehanteerde Nederlands? Recent pilootonderzoek wijst uit dat de taal van AD tekstspecifieke grammaticale (morfo-syntactische) en lexicale kenmerken vertoont en dat corpusanalyse toelaat om die specifieke patronen bloot te leggen. Dit onderzoek beoogt, ten eerste, de uitbouw van een omvangrijk en gevarieerd tekstcorpus van AD-scripts van in het Nederlands audiobeschreven films en series, waarop dan, ten tweede, kwantitatief linguïstisch onderzoek verricht kan worden met als doel de prominente lexico-grammaticale kenmerken van dit teksttype te identificeren. De kwantitatieve analyses worden ten slotte aangevuld met een kwalitatieve analyse van de (communicatieve) functie van deze kenmerken. Een bijzonder aandachtspunt bij dit tweede deel vormt het multimodale karakter van het teksttype: het AD-script komt pas tot zijn recht in interactie met de dialogen, muziek en geluidseffecten van de originele film of serie, waarmee het een coherent geheel vormt. Een kwalitatieve functie-analyse laat toe deze unieke wisselwerking tussen de taal van AD en de andere kanalen van het audiovisuele materiaal te verkennen. Finaal streeft het project naar een uitvoerige linguïstische en 'audience design' georiënteerde analyse van AD-discourse, die een antwoord moet bieden op de vraag wat AD tot een apart teksttype maakt, hoe de taal- en stijlkenmerken ingezet worden om bij te dragen tot een maximaal communicatief rendement en hoe diezelfde kenmerken gerelateerd zijn aan de functie en de multimodale inbedding van AD. Dit project is pioniersonderzoek binnen het domein: er is internationale onderzoeksbelangstelling maar voor Vlaanderen en Nederland is er nog geen onderzoek beschikbaar. Bovendien vormt het een onmisbare basis voor toepassingsgericht vervolgonderzoek. AD in Vlaanderen staat in zijn kinderschoenen (zo is de VRT in 2012 voor het eerst gestart met het aanbieden van AD bij de serie Witse). Fundamentele onderzoeksprojecten als dit bieden dan ook de nodige ondersteuning voor de ontwikkeling van een lokale AD-traditie die aan internationale kwaliteitseisen voldoet.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject