Onderzoek Nina Van Eekert

Abstract

Dit onderzoeksvoorstel richt zich op het ontwikkelende landschap van betekenissen en besluitvorming rond vrouwelijke genitale verminking (VGV)/ vrouwenbesnijdenis onder de Maasai in Narok County, Kenia. Hierbij daag ik de heersende aannames in de literatuur uit en verdiep me in de verhalen van jonge vrouwen over hun eigen VGV en die van andere vrouwen. Ik wil de genuanceerde betekenissen van VGV in het genderdiscours onderzoeken, de tegenstrijdige perspectieven van besneden en onbesneden meisjes nagaan en de impact op hun genderidentiteit blootleggen (1). Daarnaast zal ik de implicaties van de medicalisering van VGV onderzoeken, nu medische zorgverleners de praktijk steeds vaker uitvoeren. Zo zal ik nagaan hoe meisjes door aspecten van medicalisering navigeren, deze omarmen of afwijzen, zoals zij acceptabel achten binnen bredere genderdiscoursen (2). Ik zal het strategisch vertrouwen van deze meisjes binnen hun sociale netwerken nagaan, evenals de kenmerken en omstandigheden van degenen die zij tijdens hun besluitvormingsproces vertrouwen en raadplegen (3). Het onderzoek richt zich ook op de betekenissen en motivaties van zowel traditionele als medische uitvoerders van VGV, om inzicht te verschaffen in hun rol bij het voortzetten of uitdagen van de praktijk (4). Door middel van kwalitatieve analyse van interviewgegevens draagt dit onderzoek bij aan een beter begrip van de evoluerende aard van VGV-praktijken en de invloed die jonge vrouwen binnen hun gemeenschap uitoefenen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van de Velde Sarah
• Co-promotor: Van Eekert Nina
• Mandaathouder: Inghels Jolien

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor Demografie, Familie en Gezondheid

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Vrouwelijke genitale verminking (VGV)/vrouwenbesnijdenis, wat het geheel of gedeeltelijk verwijderen van de uitwendige vrouwelijke genitaliën om niet-medische redenen omvat, treft meer dan 200 miljoen meisjes en vrouwen in 31 landen, waaronder in Kenia. De praktijk varieert in ernst, van het besnijden van de clitoris tot het volledig verwijderen van de uitwendige genitaliën, zonder bekende voordelen en met aanzienlijke bedreigingen voor de gezondheid van vrouwen en meisjes. In Kenia hebben diepgewortelde sociale verwachtingen omtrent de praktijk ervoor gezorgd dat deze in de loop der tijd is blijven bestaan, ook al zijn de vorm en context wel veranderd. Waargenomen veranderingen in Kenia zijn onder andere minder ernstige vormen van VGV, meisjes die op jongere leeftijd worden besneden en het kiezen voor een gemedicaliseerde vorm van de praktijk. Medicalisering van VGV verwijst naar het feit dat de praktijk steeds vaker wordt uitgevoerd door een medische professional in plaats van een traditionele besnijder, in een gezondheidsinstelling, thuis of elders. Kenia heeft met 15% de op twee na hoogste prevalentie van medicalisering van VGV in Afrika, ook al is de praktijk, ongeacht de uitvoerder, wettelijk verboden in het land. Hoewel deze medicaliseringstrend de gezondheidsrisico's van de praktijk kan verminderen, kan het ook dienen om de praktijk te legitimeren. Het doel van het voorgesteld onderzoeksproject is om de kennis van het beslissingsmakingsproces met betrekking tot gemedicaliseerde VGV te verdiepen door het perspectief van de gezondheidswerkers in kaart te brengen en hun motieven te ontrafelen, rekening houdend met hun sociale en professionele achtergrond. Door deze aanbodzijde van gemedicaliseerde VGV te onderzoeken, zal de studie een aanvulling zijn op eerder onderzoek naar de vraagzijde van de medicalisering van VGV binnen de Keniaanse context, wat een completer en correcter beeld geeft van de medicaliseringstrend binnen Kenia en wat noodzakelijk is om dit nieuwe opkomende fenomeen van de medicalisering van VGV te begrijpen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Eekert Nina

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor Demografie, Familie en Gezondheid

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

De Prijzen van de Onderzoeksraad UAntwerpen worden tweejaarlijks uitge­reikt ten laste van het Bijzonder Onderzoeksfonds Universiteit Antwerpen. Zij beogen een succesvol, jong postdoctoraal onderzoek(st)er te huldigen voor een bijzondere bijdrage aan zijn/haar wetenschappelijk vakge­bied. N. Van Eetvelt is laureaat binnen de Sociale en Humane Wetenschappen (Prijs Herman Deleeck).

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Eekert Nina

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor Demografie, Familie en Gezondheid

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

De keuze betreft welke anticonceptiemethode iemand wil en kan gebruiken wordt beïnvloedt door heel wat verschillende factoren, waaronder de mogelijkse impact op de gebruiker die zowel biologische, financiële, als mentaal kan zijn. Bij de opkomst van vrouwelijke anticonceptie werd deze impact veelal gezien als emancipatorisch: het terugdringen van ongewenste zwangerschappen leidde tot grotere seksuele vrijheid en het kunnen plannen van gezinsvorming droeg bij aan de uitbreiding van vrouwelijke emancipatie naar verschillende domeinen van de samenleving, waaronder het onderwijs en de arbeidsmarkt. Hoewel vrouwelijke anticonceptie heeft bijgedragen tot de emancipatie van de vrouw, wordt hier de laatste de laatste jaren steeds meer stil gestaan bij en kritischer gekeken naar de keerzijde hiervan. Door de opkomst van vrouwelijke anticonceptie ligt in heteroseksuele relaties de verantwoordelijkheid, en bijgevolg ook de impact van het gebruik ervan, van anticonceptiegebruik ook het vaakst bij vrouwen. Er zijn echter ook enkele opties voor mannelijke anticonceptie (zoals sterilisatie), en deze opties kunnen in de toekomst mogelijks uitbreiden naar hormonale middelen. In dit onderzoek gaan we na wat er geweten is binnen de Belgische context met betrekking tot het keuzeproces omtrent anticonceptie, de mentale last die het plannen en toepassen van vrouwelijke anticonceptie met zich meebrengt, en de visie van Belgen op mannelijke anticonceptie.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Eekert Nina
• Co-promotor: Van de Velde Sarah

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor Demografie, Familie en Gezondheid

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Vrouwelijke genitale verminking (VGV) verwijst naar alle procedures waarbij de vrouwelijke uitwendige geslachtsorganen geheel of gedeeltelijk worden verwijderd of beschadigd om niet-medische redenen. Talrijke nationale en internationale initiatieven trachtte, deze praktijk te ontmoedigen, waarbij de nadruk werd gelegd op de schadelijke gezondheidsgevolgen. Het succes van deze initiatieven was slechts gedeeltelijk; enerzijds is de prevalentie van VGV langzaam aan het afnemen, anderzijds hadden deze campagnes wellicht een onbedoeld gevolg in de hand gewerkt, namelijk dat VGV in toenemende mate wordt uitgevoerd door opgeleide gezondheidswerkers in klinische settings. Hoewel deze medicaliseringstrend de gezondheidsrisico's van de praktijk kan verminderen, kan ze de praktijk ook legitimeren. Het doel van het voorgestelde onderzoeksproject is een diepgaand begrip te ontwikkelen van de sociale dynamiek achter zowel de dalende trend in VGV prevalentie die samengaat met de toenemende medicaliseringstrend in VGV, door zowel kwantitatieve als kwalitatieve onderzoeksmethoden toe te passen. We zijn van plan te onderzoeken hoe beide trends variëren tussen geboortecohorten en hoe ze zich verhouden tot het besluitvormingsproces van vrouwen betreffende de besnijdenis van hun dochter. We verdiepen deze kennis door ook het perspectief van gezondheidswerkers in te brengen en te ontrafelen hoe hun motieven zich verhouden tot deze naast elkaar bestaande trends in VGV.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van de Velde Sarah
• Co-promotor: Van Eekert Nina

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor Demografie, Familie en Gezondheid

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

In Egypte wordt vrouwelijke genitale verminking (VGV) in toenemende mate gemedicaliseerd (uitgevoerd door professionele gezondheidswerkers in plaats van door traditionele benijdsters). In dit project wil ik onderzoeken hoe deze medicaliseringstrend zich verhoudt tot algemene veranderingen in de praktijk. Dit onderzoek zal leiden tot de ontwikkeling van kennis over (1) hoe moeders de verschillende opties met betrekking tot de VGV van hun dochter (traditionele besnijdenis, gemedicaliseerde besnijdenis of geen besnijdenis) afwegen, en welke betekenis aan deze verschillende opties wordt gegeven; (2) of deze beslissing varieert naar de sociale positie en het sociaal netwerk van moeders, en (3) of deze beslissing varieert tussen jongere en oudere geboortecohorten, en waarom. Zowel kwantitatieve als kwalitatieve onderzoeksmethoden zullen gehanteerd worden. Aangezien uit eerder onderzoek blijkt dat de implementatie van anti-VGV-wetgeving niet voldoende is om de praktijk tegen te gaan, is dit onderzoek relevant voor het bredere beleidsdebat. De resultaten van dit onderzoek zullen de empirische basis verbreden voor beleidsdiscussies over de medicalisering van VGV en hoe de seksuele en reproductieve gezondheid van vrouwen kan worden verbeterd. Tegelijkertijd zal dit project bijdragen tot de sociologische theorievorming van medicaliseringsprocessen, die tot op heden zeer beperkt van omvang is en zich voornamelijk richt op praktijken in hoge-inkomenslanden.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van de Velde Sarah
• Mandaathouder: Van Eekert Nina

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor Demografie, Familie en Gezondheid

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Kwantitatief onderzoek toont aan dat medicalisering van VGV samen gaat met hogere sociale posities van moeders. We willen dit kwantitatief onderzoek aanvullen met kwalitatief onderzoek, wat samen een sequentieel verklarend model met gemende methoden vormt. Het kwalitatief deel doelt er op te begrijpen welke verklaring er schuilt achter de associatie tussen moeders sociale positie, sociale normen en hun besluitmaking rond medicalisering van VGV. We willen exploreren hoe de besluitvorming rond moeders hun dochters VGV gebeurt, en welke factoren hier een belangrijke rol spelen. We bekijken hiertoe de attitudes en bestaande percepties ronde zowel VGV als medicalisering van VGV. Het doel is inzicht te verschaffen in het besluitmakingsproces van moeders rond hun dochters VGV.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Eekert Nina

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor Demografie, Familie en Gezondheid

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Vrouwenbesnijding komtvandaag de dag in meerdere Afrikaanse landen voor. In het huidige onderzoeksvoorstel trachten we de praktijk te onderzoeken door interlandelijke verschillen, alsook verschillen overheen de tijd en tussen generaties te analyseren. Daarvoor maken we gebruik van twee datasets, de Demographic Health Survey en de Multiple Indicator Cluster Surveys. De meeste recente golven van deze datasets verzamelde informatie over vrouwenbesnijdenis in 27 Afrikaanse landen, maar in sommige landen werd reeds informatie verzameld vanaf het jaar 1995. Beide surveys zijn representatieve cross-sectionele bevolkingssurveys met grote steekproeven, meestal tussen 5000 en 15000 huishoudens. Op basis van deze data zal een macro-sociologische analyse van de praktijk van vrouwenbesnijdenis uitgevoerd worden. We onderzoeken hierbij drie onderzoekvragen; (1) of er interlandelijke variatie in de prevalentie, type en graad van medicalisering van vrouwenbesnijdenis kan vastgesteld worden. Ook onderzoeken we trends overheen de tijd en tussen generaties; (2) of de mate van vrouwenemancipatie kan in verband gebracht worden met de prevalentie van vrouwenbesnijdenis bij de moeder en de dochter, en; (3) hoe de implementatie van wetgeving tegen vrouwenbesnijdenis, vaak opgelegd vanuit de internationale gemeenschap, een impact heeft op de lokale gemeenschap en haar verderzetting van vrouwenbesnijdenis.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van de Velde Sarah
• Mandaathouder: Van Eekert Nina

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor Demografie, Familie en Gezondheid

Project type(s)

• Onderzoeksproject