Onderzoek Patrick Dendale

Abstract

Dit project gaat over evidentialiteit, de manier waarop een spreker de bron van informatie aangeeft voor wat hij/zij communiceert in een uiting. Het heeft een drievoudige focus: [A] de vraag naar de relatie tussen 'intuïtie' en evidentialiteit, nog niet erkend en niet bestudeerd in dit onderzoeksgebied; [B] de eigenschappen van het type inferentie dat ten grondslag ligt aan inferentiële evidentialiteit, en [C] De concurrerende kernbegrippen in definities van evidentialiteit en de rol van deze begrippen bij het bepalen van identificatiecriteria voor evidentials en de grenzen tussen evidentials en 'non-evidentials'. Met betrekking tot de relatie tussen intuïtie en evidentialiteit [A], zal ik bestuderen hoe talige markering van intuïtie zich verhoudt tot twee erkende categorieën van evidentialiteit, namelijk inferentiële evidentialiteit en evidentialiteit van directe perceptie; de belangrijkste focus zal de plaats zijn van talige intuïtie-markers binnen classificaties van evidentialiteit en hun typische eigenschappen. Voor inferentiële evidentialiteit [B] zal ik (1) de non-monotone eigenschappen bestuderen van 'evidentiële inferentie': plausibiliteit, defeasibility, (2) hoe deze eigenschappen zich verhouden tot de eigenschappen gebruikt bij epistemico-modale evaluatie (waarschijnlijkheid, onzekerheid) en (3) hoe beide reeksen eigenschappen zich verhouden tot elkaar in de semantiek van inferentiële evidentialiteit. Zo zal ik de Peirceaanse notie van abductie situeren binnen het bredere perspectief van evidentiële inferentie. Ik zal ook het onderscheid bestuderen dat gewoonlijk wordt gemaakt tussen de inferentiële categorieën Inferred / Assumed en hun respectievelijke perceptuele en conceptuele basis, en deze dichotomieën beoordelen in het licht van inzichten uit de argumentatietheorie. Ik plan ook een overzichtsartikel over evidentialiteit en de kenmerken ervan voor een Franse encyclopedie. Wat betreft de definitie van evidentialiteit [C], zal bestudeerd worden hoe drie families van kernbegrippen worden gebruikt in definities van evidentialiteit en hoe deze helpen bij het bepalen van identificatiecriteria van evidentialiteit; we zullen ook kijken naar enkele problemen met de grenzen tussen evidentials en non-evidentials.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Dendale Patrick

Onderzoeksgroep(en)

• Grammar and Pragmatics

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project gaat over evidentialiteit, de markering van de manier waarop een spreker de bron van informatie aangeeft voor wat hij/zij communiceert in een talige uiting. Het heeft een drievoudige focus: [A] de vraag naar het bestaan ​​van 'intuïtie-evidentialiteit', die in dit onderzoeksgebied nog niet wordt onderkend laat staan al is bestudeerd; [B] de natuur en eigenschappen van de inferentie die ten grondslag liggen aan inferentiële evidentialiteit, en [C] de efficiëntie van de concurrerende sleutelbegrippen voor de definitie van evidentialiteit, de rol van deze begrippen bij het bepalen van identificatiecriteria van evidentialiteit en de grenzen tussen evidentials en 'non-evidentials'. De geplande output bestaat uit tien publicaties (vier empirische studies, vijf theoretische studies en een collectief volume), de deelname met lezing aan vier of vijf internationale conferenties en vijf korte onderzoeksverblijven (1 of 2 weken) in het buitenland (Frankrijk, Spanje, Zwitserland).

Onderzoeker(s)

• Promotor: Dendale Patrick

Onderzoeksgroep(en)

• Grammar and Pragmatics

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project kadert in een onderzoeksopdracht toegekend door de Universiteit Antwerpen. De promotor levert de Universiteit Antwerpen de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd door de universiteit. De algemene topic van deze onderzoeksopdracht is "evidentialiteit" of "evidentiële markering" in het Frans. Daarbinnen is een subonderdeel te onderscheiden over de epistemische (reportatieve) "conditionnel" ('Il y aurait une quinzaine de victimes'). Op empirisch vlak wil ik tijdens deze onderzoekopdracht een overzicht en gedetailleerde beschrijving geven van de semantiek van de tot nu toe bekende en daarnaast verder door mij geïdentificeerde Franse uitdrukkingen met mogelijke evidentiële functie (reportatief, inferentieel of perceptueel). Op theoretische vlak is de uitdaging van dit project de notie evidentialiteit preciezer te karakteriseren dan tot nu toe gebeurd is, zodat op basis daarvan een operationeel identificatiecriterium kan opgesteld worden om uitdrukkingen met fundamenteel evidentiële functie te identificeren en te onderscheiden van uitdrukkingen met een louter of hoofdzakelijk modaal-epistemische functie, waarmee dan op uniforme wijze een analyse kan gemaakt worden van uitdrukkingen met evidentiële functie. De resultaten van dit empirisch en theoretisch onderzoek wil ik neerschrijven in een monografie en in een reeks voorafgaande artikelen, waaronder in de eerste plaats een overzichtsartikel van Franse uitdrukkingen met evidentiële functie (basis en korte versie voor het boek), een aantal detailstudies over uitdrukkingen met een interessante evidentiële functie (waaronder de conditionnel épistémique, 'visiblement' en nog andere, te bepalen in de loop van het onderzoek) en een of twee theoretische artikelen over de notie 'evidentialiteit' en zijn "hulpnoties". Voorts zal tijdens deze onderzoeksopdracht een UA-KP-BOF-project beëindigd worden met de publicatie van 1 of 2 artikelen over de bewustwording en analyse door Franse grammatici doorheen de eeuwen heen van het ontstaan van de reportatieve conditionnel. Tot slot begeleid ik volledig in de marge van deze onderzoeksopdracht dit project een doctoraat waarin gepeild wordt naar het ontstaan en oorspronkelijke betekenis van de epistemische conditionnel en start ik een projectaanvraag op over adverbiale markeerders van inferentiële evidentialiteit in het Frans.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Dendale Patrick

Onderzoeksgroep(en)

• Grammar and Pragmatics

Project website

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

In Franse kranten komen werkwoordsvormen als aurait/aurait été, "conditionnel" genoemd, heel vaak voor, met name in zinnen als Le rédacteur en chef de Charlie Hebdo aurait été tué. Il y aurait une dizaine de morts. Ze illustreren een gebruik van de conditionnel dat we Reportatief gebruik (ReportCondit) zullen noemen. Met een ReportCondit laten journalisten hun lezer weten: (a) dat zij niet zelf de bron zijn van de informatie in de zin, (b) dat ze de informatie niet als 100% zeker beschouwen en (c)dat ze geen garantie willen geven over de waarheid ervan. Er is weliswaar al intensief onderzoek gebeurd (inclusief door de promotor) naar de betekenis van de ReportCondit, maar dat betreft vooral zijn hedendaags gebruik; onderzoek naar de oorsprong en de semantische ontwikkeling van de ReportCondit is vrijwel onbestaand, met uitzondering van kleinschalig onderzoek door de promotor de co-promotor over: (a) oude occurrenties van ReportCondits in teksten (bv. Dendale & Bourova 2006), (b) de erkenning in oude grammatica's van het gebruik (bv. Dendale & Coltier 2012) en (c) de semantische evolutie van de conditionnel in het algemeen (Patard & de Mulder 2012). Tot op vandaag vindt men geen voldoende gedetailleerde informatie over de oorsprong, oorspronkelijke betekenis en betekenisevolutie van de ReportCondit in werken over de geschiedenis van het Frans (bv. Picoche & Marchello-Nizia 1998) en grammatica's van oud en klassiek Frans (bv. Buridant 2000, Fournier 2002). De noodzaak naar verder onderzoek is groot, niet alleen om de ontbrekende informatie aan te vullen, maar vooral om te begrijpen hoe, waarom en wanneer de ReportCondit de betekeniscomponenten onder (a), (b) en (c) heeft verworven, die taalkundigen (sinds Dendale 1991) ertoe heeft aangezet de conditionnel te beschouwen als een evidentiële marker, de eerste die als dusdanig beschreven werd in het Frans. Onderzoek aan de UAntwerpen heeft sterk bijgedragen tot deze analyse. Dit project gaat over die ReportCondit in moderne en oudere stadia van het Frans: zijn (1°) precieze betekenis, (2°) contexten van gebruik, (3°) oorsprong en ouderdom, (4°) betekenisevolutie en (5°) status als evidential marker. Met de financiering van dit project en de inzet van een PhD-student kunnen we als eerste het ontstaan en de evolutie van de ReportCondit in kaart brengen en zo een originele bijdrage leveren in een onderzoeksgebied op het kruispunt van Franse beschrijvende taalkunde en internationaal onderzoek naar evidentialiteit.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Dendale Patrick
• Co-promotor: De Mulder Walter
• Mandaathouder: Van de Weerd Jessica

Onderzoeksgroep(en)

• Grammar and Pragmatics

Project website

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project onderzoekt wanneer grammaticografen het bestaan van de Franse reportatieve conditionnel hebben ontdekt en hoe ze die aanvankelijk hebben beschreven. Het verbreedt en verdiept eerder gepubliceerd onderzoek door verdere grammatica's uit de 17e-19e eeuw, in digitale of papieren vorm op te sporen en te (gaan) bestuderen. Het moet nieuwe elementen aanbrengen in het onderzoek naar de etymologie en vroege betekenis van de reportatieve conditionnel.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Dendale Patrick

Onderzoeksgroep(en)

• Grammar and Pragmatics

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Taalkundige studie van de wijze waarop betekenissen worden gegenereerd en getransformeerd in informatiestromen binnen de context van de globalisering. Bijzondere aandacht gaat uit naar intertekstuele processen benaderd vanuit etnografisch ondersteund taalpragmatisch ideologieonderzoek, met focus op verschillen in het gebruik van implicietheid en differentiatie in de verwijzing naar bronnen. De concrete casus die onderzocht zal worden betreft de internationale geschreven media in het Engels, de geschreven pers in het Nederlands in Vlaanderen, en de geschreven pers in het Frans in België, Frankrijk, Congo en West-Afrika.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Verschueren Jef
• Co-promotor: De Mulder Walter
• Co-promotor: Dendale Patrick

Onderzoeksgroep(en)

• Grammar and Pragmatics

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Studie van de notie polyfonie, de voornaamste aanverwante noties (dialogisme, "discours représenté", evidentialiteit en "énonciation") en hun belangrijkste definitorische noties (point de vue, prise en charge, instance énonciative, vérité assertée) zoals ze toepassingen vinden in de Franse taalkunde en literatuurstudie.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Dendale Patrick

Onderzoeksgroep(en)

• Grammar and Pragmatics

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project beoogt de karakterisering van de fundamentele notie (non-)prise en charge / (non-)commitment, die gebruikt wordt bij de beschrijving van zeer diverse fenomenen in de enunciatieve taalkunde. Daarbij zullen onderzocht worden : de mechanismen en markers van (non-)prise en charge, de soorten en graden van (non-)prise en charge, de draagwijdte en grenzen van het fenomeen, haar 'subjecten', het precieze 'object' en het 'tijdstip' van de prise en charge en de diverse 'lagen' van prise en charge in een polyfone marker.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Dendale Patrick

Onderzoeksgroep(en)

• Grammar and Pragmatics

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Onderzoeker(s)

• Promotor: Dendale Patrick

Onderzoeksgroep(en)

• Grammar and Pragmatics

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het project beoogt op basis van corpusonderzoek een gedetailleerde beschrijving te geven van spatiale preposities in Oud- en Middel-Frans en van hun evolutie tot het Modern Frans, om een beter inzicht te verwerven in de metaforische processen die aan de basis liggen van hun betekenisevolutie en van de verschillende niet-spatiale betekenissen die deze voorzetsels verworven hebben.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Venckeleer Theo
• Co-promotor: De Mulder Walter
• Co-promotor: Dendale Patrick

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het project wil (1) de betekenis van de woorden 'vrai' en 'v+rit+' in het Frans ontleden; (2) een reeks Franse uitdrukkingsvormen bestuderen die aangeven in welke mate een zin waar of vals is (3) de talige concepten 'vrai' en 'v+rit+' die zo gedefinieerd worden vergelijken met de concepten 'waar' en 'waarheid' zoals ze in de formele semantiek gebruikt worden.

Onderzoeker(s)

• Promotor: De Mulder Walter
• Co-promotor: Dendale Patrick
• Co-promotor: Tasmowski Liliane

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

• Onderzoeksproject