Onderzoek Peter Van Bogaert

Abstract

Wereldwijd staan zorgorganisaties onder toenemende druk om veilige zorg van hoge kwaliteit te leveren en tegelijkertijd budgettaire beperkingen het hoofd te bieden. Verpleegkundigen spelen een centrale rol in het verbeteren van de zorg in ziekenhuizen. De effectiviteit van deze initiatieven blijft echter zeer variabel, waarbij contextuele factoren een cruciale rol spelen. Dit onderzoeksproject onderzoekt de impact van contextuele factoren en competenties op de aanwezigheid van een verbetercultuur binnen verpleegkundige teams. Op basis van bestaande literatuur en een kwalitatieve studie werd een conceptueel raamwerk ontwikkeld dat contextuele factoren en competenties in kaart brengt. Vervolgens werd een meetinstrument geconstrueerd en gevalideerd om de verbetercultuur binnen verpleegkundige teams te beoordelen. Een multicentrisch crosssectioneel onderzoek zal worden uitgevoerd om de aanwezigheid van contextuele factoren en competenties binnen verpleegkundige teams te onderzoeken, evenals hun invloed op de effectiviteit van QI inspanningen en ervaren kwaliteit van zorg. De resultaten van dit onderzoek zullen gebruikt worden voor de ontwikkeling van een toolkit in samenwerking met experten, gericht op het bevorderen van een verbetercultuur. De onderzoeksresultaten zullen nieuwe wetenschappelijke inzichten bieden en kunnen ziekenhuizen begeleiden bij het cultiveren van een verbetercultuur, waardoor uiteindelijk de kwaliteit en veiligheid van de zorgverlening verbetert.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Franck Erik
• Co-promotor: Van Bogaert Peter
• Mandaathouder: Slootmans Stijn

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor Onderzoek en Innovatie in de Zorg (CRIC)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project is een vervolg op een 3 jarig project gedurende 2 jaar en betreft de wetenschappelijke onderbouwing en begeleiding omtrent de strategische keuzes en het verder uitwerken van het kwaliteit en patiëntveiligheid beleid van Wit-Gele Kruis van Antwerpen met de concrete focus op volgende projecten: Integratie van Balance Nursing Teams (BNuT) in WGKA; implementeren van Pathway To Excellence® als kader voor het kwaliteitsbeleid WGKA; het structurele selecteren, valideren, implementeren en opvolgen van specifieken QI-indicatoren thuiszorg; het uitwerken van het kwaliteitsbeleid WGKA in een breder internationaal QI kader als mogelijk alternatief voor de huidige programma's in Vlaanderen en het ondersteunen van een internationaal werkbezoek (+/- week).

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Bogaert Peter

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor Onderzoek en Innovatie in de Zorg (CRIC)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Er is een groeiend personeelstekort in de zorg. Veel zorgprofessionals willen de zorg verlaten of doen dat ook. Samen aan Z zet in op het behoud van zorgprofessionals en het versterken van hun adaptief & innovatief vermogen. Dit grensoverschrijdende Interreg-project is een vervolg op de eerdere projecten Blijf aan Z en Care2Adapt. Concreet worden in dit project verschillende gratis trajecten aangeboden voor zorg- en welzijnsorganisaties: Traject Team Champions: voor teamleden die bottom-up werken aan het verhogen van veerkracht. Traject Leidinggeven om te boeien en binden: voor leidinggevenden die werken aan het ontwikkelen van een positieve leiderschapsstijl. Traject Simuleerkracht: voor startende verpleegkundigen die een opleidingstraject volgen ter verhoging van veerkracht Traject Care2Adapt: voor medewerkers die een brugfunctie tussen innovatie en de werkvloer zullen vervullen. We ontwikkelen bovendien een instrument om onder meer veerkracht van de individuen en teams te meten, waardoor meer data-gestuurd (naar de werkelijkheid) actie ondernomen kan worden. Naast contextuele data en data uit zelfrapportages, zullen in deze applicatie ook gegevens uit activity trackers geïntegreerd worden, wat extra informatie geeft over fysiologische parameters rond stress en veerkracht van zorgmedewerkers en -teams.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Franck Erik
• Co-promotor: Haegdorens Filip
• Co-promotor: Van Bogaert Peter

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor Onderzoek en Innovatie in de Zorg (CRIC)

Project website

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Ziekenhuizen worden geconfronteerd met de uitdaging om gekwalificeerd zorgpersoneel zoals verpleegkundigen, zorgkundige en andere directe zorgverleners aan te trekken en te houden. Verpleegkunde is een knelpuntberoep. Het tekort aan verpleegkundigen en andere zorgverleners vormt een risico voor de kwaliteit en patientveiligheid van de zorg. Het BNuT decision support instrument is een Software as a Service toepassing dat geïnformeerde strategische, tactische en operationele beslissingen rond de samenstelling van verpleegkundige zorgteams ondersteunt. Het aantal, de skill mix, de kwalificatie en de competenties van verpleegkundigen en andere zorgverleners wordt bepaald in functie van verschillende factoren met betrekking tot de capaciteit, de efficientie en bedrijfszekerheid van zorgteams en het garanderen van wenselijke team en patiënten uitkomstmaten. Dit doctoraatsproject onderzoekt zorgteamsamenstelling aan de hand van 3 objectieven; het bepalen van de onderliggende relaties tussen zorgteamsamenstelling en de verschillende factoren zoals de capaciteit, de efficiëntie en bedrijfszekerheid van zorgteams en de impact op team uitkomstmaten; het identificeren van de meest relevante parameters die verschillen in team en patiënten uitkomstmaten bepalen; en op welke wijze kunnen deze inzichten de werking van zorgteams verbeteren in de tijd. De studiepopulatie betreft 12 ziekenhuizen met elk 8 zorgteams of hospitalisatieafdelingen waaronder heelkunde of inwendige geneeskunde afdelingen, gecombineerde afdelingen heelkunde en inwendige geneeskunde en geriatrische afdelingen. De implementatie van de BNuT software is gestart in Februari 2021 en de studie zal een longitudinale dataset van 24 maanden onderzoeken (1 November '22 tot 30 Oktober 2024). Op basis van de huidige internationale wetenschappelijk stand van zaken kan het BNuT project beschouwd worden als nieuw, innovatief en uniek in aanpak en uitwerking. Onderzoeksinzichten zal de besluitvorming in de gezondheidszorg rond het inzetten van middelen en het bereiken van gewenste uitkomsten in de zorg meer objectief en geïnformeerd ondersteunen. Daarenboven zullen de theoretische inzichten met betrekking teamsamenstelling in de zorg worden verrijkt en uitgebreid door onderzoeksresultaten bekomen uit data mining techieken en scenario analyses.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Bogaert Peter
• Co-promotor: De Meulenaere Kim
• Co-promotor: Willem Lander
• Mandaathouder: Vleminckx Senne

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor Onderzoek en Innovatie in de Zorg (CRIC)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

In het kader van de Leerstoel Provincie Antwerpen – Zorgberoepen in evolutie- PAZOE, gefinancierd door het samenwerkingsverband tussen Provincie Antwerpen, Gouverneur Kinsbergen Centrum (GKC) en UAntwerpen, onderzoeken we de belangrijke uitval en uitstroom binnen zorgberoepen. Meer bepaald hoe de zorg- en welzijnssector kan omgaan met de capaciteitstekorten aan zorgverleners in combinatie met de groeiende en veranderende zorgvraag vanuit de maatschappij. De zorgsector ondergaat heel wat veranderingen en staat ook in de provincie Antwerpen voor grote uitdagingen. De doorstroom van zorgopleiding naar arbeidsmarkt verloopt moeizaam. Daardoor zijn er personeelstekorten. Anderzijds neemt de zorgvraag vanuit de maatschappij toe door meer chronische, complexe zorg en de toenemende vergrijzing. Gebruikmakend van mixed-method onderzoeksmethoden, alsook implementatieonderzoek zullen we (1) een analyse en synthese maken van bestaande initiatieven rond anders werken en anders leren binnen de zorgsector; (2) een lerend netwerk uitbouwen; (3) drie pilootprojecten uitrollen gebaseerd op de initiële analyse, ondersteund door het lerend netwerk, en dit in eerste instantie in de Eerstelijnszones Middenkempen en De Rupelaar. De leerstoel wil ook zorgen voor verbinding tussen verschillende lopende projecten in interprofessionele samenwerking tussen professionals en organisaties in de zorgsector.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Royen Paul
• Co-promotor: Van Bogaert Peter

Onderzoeksgroep(en)

• Eerstelijns - en interdisciplinaire zorg Antwerpen (ELIZA)

Project website

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Er is wereldwijd een tekort aan verpleegkundigen. De WHO becijferde een tekort van 7,6 miljoen verpleegkundigen tegen 2030. Daarnaast is tevens het aantrekken en behouden van verpleegkundigen een enorme uitdaging. Ook in België blijkt een chronisch tekort aan verpleegkundig en verzorgend personeel binnen de verschillende sectoren in de zorg. De gezondheidszorg wordt daarnaast geconfronteerd met een verhoogde activiteit en een meer complexe zorgvraag en sinds maart '2020 met een onverwachte wereldwijde gezondheidscricis vanwege de COVID-2 pandemie. Uit gesprekken met de werkgroep directie patiëntenzorg van Zorgnet-Icuro blijkt een sterke behoefte aan een gestandaardiseerde methode die de toewijzing en opvolging van verpleegkundige zorgteams objectiveert en onderbouwt vanuit het voor iedere instelling toegewezen budget van financiële middelen van de overheid (Vlaams of Federaal). Het decision support systeem instrument Balance Nursing Team (BNuT) ondersteunt geïnformeerde beslissingen rond de toewijzing, opvolging en benchmarking van de samenstelling van verpleegkundige zorgteams voor wat betreft aantal, kwalificatie en competenties (skill-mix) en bijkomende functies in relatie tot de zorgvraag en andere relevante factoren. In een conceptuele fase werd BNuT ontwikkeld tot Technology Readiness Level 4 of een prototype in laboversie (juni 2020) met externe financiering. In een daaropvolgende fase werd via een IOF-POC financiering BNuT een software as a service toepassing ontwikkeld en getest met data van vijf ziekenhuizen (technology readiness level of TRL5) en een voorbereiding op de markt met een sales and market plan (commercial readiness level of CRL 6) (december 2021). Nu zal de software verder moeten worden ontwikkeld tot een eerste implementeerbare en werkzame versie, in samenwerking met 3 ziekenhuizen, en verder geïntroduceerd in algemene en universitaire ziekenhuizen (eerste commerciële versie of TRL8) met marktintroductie (eerste betalende klanten of CRL7) in Vlaanderen in 2022.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Bogaert Peter

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor Onderzoek en Innovatie in de Zorg (CRIC)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

De opdracht betreft de wetenschappelijke onderbouwing en begeleiding omtrent de strategische keuzes en het verder uitwerken van het kwaliteitsbeleid van Wit-Gele Kruis van Antwerpen met de concrete focus op volgende projecten: Uitbouw en integratie Balance Nursing Teams (BnuT) in de thuiszorg; implementeren van Pathway To Excellence® als kader voor het kwaliteitsbeleid WGKA; het structurele selecteren, valideren, implementeren en opvolgen van specifieken QI-indicatoren thuiszorg; het uitwerken van het kwaliteitsbeleid WGKA in een breder internationaal QI kader als mogelijk alternatief voor de huidige programma's in Vlaanderen en het organiseren van een langdurig internationaal werkbezoek (+/- week).

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Bogaert Peter

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor Onderzoek en Innovatie in de Zorg (CRIC)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

De zorgsector kampt al jaren met knelpuntberoepen: vacatures worden niet ingevuld en ook de zorgopleidingen zijn onderbezet. Daarbovenop is de perceptie over werken in de sector, en dan vooral in woonzorgcentra, verslechterd naar aanleiding van de COVID-crisis. Door een blijvend onevenwicht tussen de in- en uitstroom van personeel, is de druk op het bestaande personeelsbestand fel toegenomen. In Nederland wordt hiervoor de metafoor van het vergiet gebruikt: de instroom van zorgpersoneel is in orde terwijl de uitstroom onveranderd groot blijft. Blijf aan Z wil deze uitstroom terugdringen door de focus te leggen op de huidige zorgprofessionals zodat deze zo lang mogelijk aan het werk kunnen blijven en langdurige uitval geminimaliseerd kan worden. Het project wil duurzame en kwalitatief hoogstaande werkgelegenheid bevorderen met als gevolg een lager verloop, een positieve beeldvorming over werken in de zorgsector en een betere begeleiding van jongere werknemers en herintreders. Concreet wordt een analyse uitgevoerd van de problematiek en zullen er voorspellers van uitstroom en uitval geïdentificeerd worden. Een 'dashboard' zal deze voorspellers opvolgen bij de betrokken partners. Daarnaast wordt er een Team Champions opgericht onder de vorm van een train-the-trainer programma. De teamleden zijn de change managers die van binnenuit interveniëren om de (team)veerkracht te verhogen en de retentie te verminderen. Als laatste aspect wordt een Community of Practice (COP) opgestart waarin leidinggevenden van zorgmedewerkers delen en leren over het leiden van werkplekculturen waarin zorgmedewerkers willen (blijven) werken. Dit zelfsturende ontwikkelingstraject verbreedt de horizon van de deelnemers aanzienlijk doordat ze in een leeromgeving komen met anderen van vergelijkbare functies/rollen maar in totaal andere context.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van den Broeck Kris
• Co-promotor: Franck Erik
• Co-promotor: Van Bogaert Peter

Onderzoeksgroep(en)

• Eerstelijns - en interdisciplinaire zorg Antwerpen (ELIZA)

Project website

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Er is wereldwijd een tekort aan verpleegkundigen. De WHO becijferde een tekort van 7,6 miljoen verpleegkundigen tegen 2030. Daarnaast is tevens het aantrekken en behouden van verpleegkundigen een enorme uitdaging. Ook in België blijkt een chronisch tekort aan verpleegkundig en verzorgend personeel binnen de verschillende sectoren in de zorg. De gezondheidszorg wordt daarnaast geconfronteerd met een verhoogde activiteit en een meer complexe zorgvraag. Er is nood aan voldoende, gekwalificeerd en grondig opgeleid verpleegkundig en verzorgend personeel dat flexibel ingezet kan worden in een veranderende omgeving. Gezien de hoge nood trachten overheden de instroom in de zorgberoepen te verhogen. Uit onderzoek blijkt echter dat het verhogen van de instroom onvoldoende is om de tekorten aan te pakken. Er is namelijk ook aandacht nodig voor het behouden van verpleegkundig en verzorgend personeel. Zorginstellingen hebben vandaag geen tot weinig instrumenten voorhanden om de werking van zorgteams op een objectieve wijze in kaart te brengen. De samenstelling van zorgteams in instellingen gebeurt aan de hand van een inschatting van de zorgvragen. Er bestaan verschillende methoden om de zorgvraag van de patiënt in kaart te brengen maar deze vragen alsnog een uitgebreide contextuele interpretatie of bijsturing om personeel optimaal in te zetten. Door het chronisch tekort aan verpleegkundigen stellen organisaties de vraag of de huidige skill-mix in het zorgteam niet beter kan georganiseerd worden. Verpleegkundigen nemen in sommige situaties taken op die eventueel kunnen overgenomen worden door andere disciplines. Daarnaast blijft het echter wel belangrijk om een optimale proportie hoogopgeleide verpleegkundigen te behouden om de kwaliteit van zorg te verzekeren. Het verkrijgen van een optimaal samengesteld zorgteam, met als doel de retentie van zorgverleners en de kwaliteit van zorg te waarborgen, is een complex vraagstuk. Uit veelvuldige contacten met het werkveld en via onze nauwe betrokkenheid in de werkgroep van directieleden patiëntenzorg Zorgnet-Icuro, een Vlaamse ledenorganisatie van 94 ziekenhuizen en 332 woonzorgcentra, blijkt een sterke behoefte voor een gestandaardiseerde methode die de toewijzing en opvolging van verpleegkundige zorgteams objectiveert en onderbouwt vanuit het voor iedere instelling toegewezen budget van financiële middelen van de overheid (Vlaams of Federaal). De doelstelling van dit project betreft het ontwikkelen en evalueren van een Digitaal Decision Support Instrument, Balance Nursing Teams of BNUT, als een proof of concept (A). Het instrument zal beslissingen rond de toewijzing, opvolging en benchmarking van de samenstelling van verpleegkundige zorgteams ondersteunen voor wat betreft aantal, kwalificatie en competenties (skill-mix) en bijkomende functies in relatie tot de zorgvraag. De toepassing zal uitgewerkt worden voor de acute en psychiatrische ziekenhuiszorg, woonzorgcentra en eerstelijnszorg met als doel zorgteams in balans voor wat betreft vraag en aanbod van zorg. BNUT discrimineert en voorspelt de mate waarin zorgteams in balans zijn, in een continuüm van negatief uit balans, in balans tot positief uit balans, voor wat betreft capaciteit, efficiëntie en bedrijfszekerheid van zorgteams in relatie tot de vraag en zorguitkomsten. In een conceptuele fase wordt BNUT momenteel ontwikkeld tot Technology Readiness Level 4 (Juni 2020) met externe financiering. De volgende fase (proof of concept A) betreft de implementatie van BNUT in de praktijk, met een interne en externe technologische en wetenschappelijke validatie, tot Technology Readiness Level 7 (pre-commercieel product). Daarnaast wordt de informaticatoepassing geïntegreerd als een Software as a Service (SaaS) product ten einde de beschikbaarheid en verspreiding in de gezondheidszorg te verzekeren. Tenslotte zal BNUT klaargemaakt worden voor internationale commerciële verspreiding (Technology Readiness Level 9).

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Bogaert Peter

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor Onderzoek en Innovatie in de Zorg (CRIC)

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het identificeren en ontwikkelen van competenties in praktijkvoering en opleidngsprogramma's in de eerstelijn en thuiszorg voor wat betreft (1) intrapreneurship, (2) interprofessioneel samenwerken, (3) toepassen van (zorg)technologie en (4) ethische besluitvorming in zorgprocessen voor verzorgenden, zorgkundigen en verpleegkundigen (gegradueerd en bachelor). Het ZORO-project is een Interreg Vlaanderen - Nederland project waarbij Vlaamse en Nederlandse partners samenwerken.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Bogaert Peter

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor Onderzoek en Innovatie in de Zorg (CRIC)

Project website

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Balance Nursing Teams (BNUT) is een digitaal decision support instrument (CDSI) dat systematisch en op basis van gestandaardiseerde data de mogelijkheid biedt de samenstelling van zorgteams, aantal, kwalificatie en competenties (skill mix) en bijkomende functies, toe te wijzen, te evalueren en te benchmarken in functie van zorgactiviteit of de mate van teamopbouw op basis van patiënten karakteristieken en werkorganisatie kenmerken, andere criteria en (institutionele) data. Het instrument ondersteunt beslissingen rond de samenstelling van het zorgteam operationeel, tactische en strategisch. Het is tevens een communicatiemiddel tussen verpleegkundige zorgteams en het management. Het conceptuele uitwerken, ontwikkelen en valideren van de testversie BNUT betreft 2 werkpakketen in 10 maanden tot Technology Readiness level 4 (Juni 2020).

Onderzoeker(s)

• Promotor: Van Bogaert Peter

Onderzoeksgroep(en)

• Centrum voor Onderzoek en Innovatie in de Zorg (CRIC)

Project website

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds de UZA. UA levert aan de UZA de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Monsieurs Koenraad
• Co-promotor: Van Bogaert Peter
• Mandaathouder: De Meester Koen

Onderzoeksgroep(en)

• Antwerps chirurgisch training, anatomie en onderzoekscentrum (ASTARC)

Project type(s)

• Onderzoeksproject