Onderzoek Sara Geenen

Abstract

Dit onderzoeksvoorstel wil (1) verschillende veiligheidsincidenten in de mijnsector van Haut Katanga in de Democratische Republiek van Congo in beeld brengen en ordenen, (2) de aanwezigheid en de rol van veiligheidsactoren in de gemeenschap en met name de rol die coöperaties spelen in het veiligheidsbeheer begrijpen (3) om zo inzicht te verwerven in de dynamieken tussen die verschillende actoren op het gebied van samenwerking, verzet en concurrentie en (4) bij te dragen tot de verdere theoretische ontwikkeling van veiligheidsbeheer.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Geenen Sara

Onderzoeksgroep(en)

• Ontwikkeling: processen, actoren en beleid

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

De specifieke klimatologische, geologische en geomorfologische omstandigheden in het oosten en zuidoosten van de DRC zijn natuurlijke, op elkaar inwerkende factoren die een belangrijke rol spelen bij het ontstaan van geohydrologische gevaren zoals aardverschuivingen, (plotselinge) overstromingen en erosie. Deze factoren worden nog verergerd door processen zoals landbouwuitbreiding, ontbossing, wegenaanleg, verstedelijking en mijnbouwactiviteiten. Dergelijke intense milieuveranderingen gaan vaak gepaard met degradatie van natuurlijke hulpbronnen, wat weer leidt tot nieuwe geohydrologische gevaren. Met behulp van geavanceerde aardobservatietechnieken probeert EDITOR te beoordelen in welke mate mijnbouwactiviteiten en de daarmee samenhangende verstoring van het landschap, waaronder de vestiging en groei van dorpen in de omgeving (de mijnbouwinvloedzone) de prevalentie van geohydrologische gevaren veroorzaken of versterken, en hoe kwetsbaar bevolkingsgroepen zijn die worden blootgesteld aan door mijnbouw veroorzaakte milieuveranderingen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Geenen Sara

Onderzoeksgroep(en)

• Ontwikkeling: processen, actoren en beleid

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

De wereldwijde energietransitie vereist dat landen overschakelen op een koolstofarme economie. Maar die is nog steeds afhankelijk van kritieke mineralen om onder andere de lithium-ionbatterijen te produceren die nodig zijn voor elektrische voertuigen. De explosieve groei van de productie van dergelijke batterijen heeft de wereldwijde vraag naar kobalt doen toenemen, een mineraal waarvan momenteel ongeveer 70% van de wereldwijde productie plaatsvindt in de Copperbelt regio van de Democratische Republiek Congo (DRC). Deze hausse in kobalt stimuleert de stedelijke expansie en de bevolkingsgroei in een tempo dat waarschijnlijk onhoudbaar is voor sommige belangrijke hulpbronnen zoals water. Bovendien heeft de explosieve vraag de ambachtelijke en kleinschalige mijnbouw (ASM) aangewakkerd. ASM biedt de lokale bevolking meer arbeidsmogelijkheden, maar verhoogt ook de druk op natuurlijke hulpbronnen door de bevolkingsgroei en vervuilende extractie- en verwerkingstechnieken. In dit project richten we ons op de waterkwaliteit en toegang tot water in verstedelijkte mijnbouwgebieden in de Copperbelt. Het overkoepelende doel van dit onderzoeksproject is om inzicht te krijgen in de verdeling van waterbronnen, de dynamiek van watervervuiling in Katanga en de ongelijke toegang tot schoon water, om zo beleid voor te stellen dat een eerlijke, veilige en voldoende toegang tot schoon water kan garanderen voor gemeenschappen in steden en mijnbouwgebieden. Er zullen drie specifieke doelstellingen worden nagestreefd: 1) het beoordelen van de beschikbaarheid van waterbronnen en natuurlijke risico's als gevolg van de lokale geologie en de aanwezigheid van (mogelijk giftige) metalen in de bodem en ondergronds, 2) het beoordelen van de antropogene risico's als gevolg van mijnbouwactiviteiten en menselijke nederzettingen. Deze risico's omvatten vervuiling van waterbronnen, verlies van biodiversiteit en risico's voor menselijke gemeenschappen, en 3) het begrijpen van de politieke ecologie van het waterbeheer in deze regio. Deze doelstellingen zullen worden nagestreefd door middel van drie onderling verbonden werkpakketten met specifieke disciplinaire en methodologische benaderingen, waaronder de productie van gevalideerde kaarten en participatieve kartering; water-, sediment-, macro-invertebraten- en vismonsters; onderzoek en interviews. De hoofdonderzoeker zal deel uitmaken van een interdisciplinair team bij het KMMA, IOB en Ecosphere. Het project wordt gerechtvaardigd door het strategische belang van kobalt in de overgang naar groene energie, maar ook door de negatieve externe effecten in termen van watervervuiling en ongelijke toegang tot waterbronnen voor de lokale bevolking.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Geenen Sara
• Mandaathouder: Nkuba Bossissi

Onderzoeksgroep(en)

• Ontwikkeling: processen, actoren en beleid

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

De energietransitie maakt de wereld hongerig naar kobalt, een mineraal dat voornamelijk wordt gewonnen in de Democratische Republiek Congo. Als reactie op de groeiende bezorgdheid over het milieu, de mensenrechten en de arbeidsomstandigheden rond deze winning en handel, is er een veelheid aan zogenaamde verantwoorde initiatieven voor de winning van kobalt ontstaan. Dit project bevraagt kritisch het discours en de praktijken van deze genaamde verantwoorde initiatieven, en conceptualiseert ze als een 'verantwoord kobalt assemblage'. Het project (1) brengt deze opkomende assemblage in kaart en levert daarmee een empirische bijdrage aan de literatuur over supply chain governance; (2) conceptualiseert verantwoorde kobaltinitiatieven als een assemblage en levert daarmee een theoretische bijdrage aan de assemblagetheorie; (3) analyseert de legitimerende discoursen en praktijken die door verschillende assemblageactoren worden gehanteerd, alsook de effecten daarvan op het terrein. Dit zal gebeuren door het combineren van een waaier aan kwalitatieve onderzoeksmethoden, voornamelijk discoursanalyse, interviews en focus groep gesprekken, waarbij expliciet ruimte zal gecreëerd worden voor niet-hegemonische vormen van kennisproductie. Dit zal ook gebeuren door het project in te bedden in een institutionele samenwerking met een Congolese partneruniversiteit. Het project vult het FWO-project Driving Change (2022-2025) theoretisch, analytisch en methodologisch aan door zich in dialoog te treden met assemblagetheorie, door te focussen op legitimiteit en op actoren op nationaal niveau, en door gebruik te maken van discoursanalyse.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Geenen Sara
• Co-promotor: Katz-Lavigne Sarah
• Mandaathouder: Arian Hadassah

Onderzoeksgroep(en)

• Ontwikkeling: processen, actoren en beleid

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

In dit project traceren we de toeleveringsketen van zand en stenen die handmatig worden gewonnen langs het Kivumeer, naar de stad Bukavu worden vervoerd en materieel worden omgezet in de handgemaakte architectuur van de stad. Door ons te concentreren op menselijke arbeid, natuur en materiële constructies, beogen we een drievoudige verandering: betere bescherming van het milieu rond de winning, het transport en de bouwplaatsen, betere bescherming van menselijke arbeid (en in het bijzonder vrouwelijke arbeid) langs de zand- en steenwaardeketen, en betere constructies en verstedelijking van de stad Bukavu en toekomstige uitbreidingen. Dit project zal kennis op het gebied van arbeid, milieu en architectuur gezamenlijk opbouwen en twee promovendi (een in milieu en een in ontwikkelingsstudies) en twee MSc-studenten (een in architectuur en een in menselijke nederzettingen) opleiden. Op die manier zal het project bijdragen tot de versterking van multidisciplinair onderzoek en interfacultaire samenwerking, via de consolidatie van het bestaande onderzoekscentrum Centre d'Expertise en Gestion Minière (CEGEMI) en de oprichting van een nieuw Academisch Ontwerpbureau (ADO) voor een duurzame, inclusieve en verrijkende stedelijke toekomst. Het project beantwoordt aan dringende behoeften in de stad Bukavu. Het zal een stevige maatschappelijke impact hebben door de voortdurende betrokkenheid van de belangrijkste belanghebbenden. Een platform van belanghebbenden, jaarlijkse bijeenkomsten van belanghebbenden en creatieve outreach bieden de voorwaarden voor acceptatie, terwijl CEGEMI en ADO deze samenwerkingen op duurzame wijze kunnen consolideren.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Geenen Sara
• Co-promotor: Bervoets Lieven

Onderzoeksgroep(en)

• Ontwikkeling: processen, actoren en beleid

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Westerse bedrijven die mineralen verwerken voor herlaadbare batterijen voor elektrische wagens, worden meer en meer verplicht om sociale, ecologische en mensenrechten risico's in hun toeleveringsketen te erkennen en op te lossen. Deze toegenomen verantwoordelijkheid gaat gepaard met een toenemende betrokkenheid en invloed van bedrijven en andere niet-statelijke actoren in de regulering van mondiale toeleveringsketens. Wegens de ongeziene snelheid waarmee nieuwe regulerende initiatieven worden uitgerold, is er vaak echter weinig ruimte voor betekenisvolle participatie van kleinschalige producenten. Zij krijgen amper een actieve stem in de ontwikkeling, het beheer en de monitoring van dergelijke initiatieven. Daarbij komt nog dat deze mondiale regulerende initiatieven niet voldoende rekening houden met alternatieve normatieve en kennissystemen, noch met machtsonevenwichten binnen en rondom mondiale toeleveringsketens. Geconfronteerd met deze tekortkomingen, wil dit onderzoeksproject de kleinschalige producenten 'aan het stuur' zetten. We combineren daarvoor theoretische inzichten rond niet-statelijke regulering van toeleveringsketens met kritische literatuur rond participatie in ontwikkelingsprocessen. Empirische data zullen worden verzameld in de Democratische Republiek Congo, door middel van een innovatieve mix van participatieve methoden en met specifieke aandacht voor digitale technologieën.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Geenen Sara

Onderzoeksgroep(en)

• Ontwikkeling: processen, actoren en beleid

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Wij stellen een aantal trajecten voor om de Belgische ontwikkelingssamenwerking te dekoloniseren, vertrekkende van de concepten waardigheid, erkenning, solidariteit en coherentie. We onderzoeken 1) wat deze vier concepten betekenen voor de Belgische ontwikkelingsactoren; 2) wat deze vier concepten betekenen voor de partners in het 'Globale Zuiden' ; 3) wat de gelijkenissen en de verschillen zijn tussen beide betekenissen; 4) het nadenken over een gemeenschappelijke basis van waaruit de verschillende visies kunnen samenkomen en die kan dienen als basis voor een echte dekoloniale samenwerking.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Geenen Sara

Onderzoeksgroep(en)

• Ontwikkeling: processen, actoren en beleid

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Artisanale en kleinschalige goudwinning (ASGM) is goed voor ongeveer een vijfde van de wereldwijde mijnproductie en voorziet in het levensonderhoud van tientallen miljoenen mensen. Tegelijkertijd wordt het geassocieerd met een reeks schadelijke milieu- en gezondheidseffecten. Zo wordt ASGM in verband gebracht met ontbossing, kwikvervuiling, ademhalingsziekten en mijnongevallen zoals tunnelinstortingen, verstikking, verdrinking en landverschuivingen. Sinds een jaar of zes ben ik codirecteur van CEGEMI, het Expertisecentrum voor Mijnbeheer aan de Katholieke Universiteit van Bukavu in de provincie Zuid-Kivu van de DRC. Eerder onderzoek door leden van CEGEMI heeft een aantal van de bovengenoemde gezondheids- en milieueffecten gedocumenteerd. Ondanks deze risico's blijven honderdduizenden mensen in de mijnen werken en wonen, omdat zij er (in)direct van afhankelijk zijn voor hun levensonderhoud. Desondanks zullen zij op lange termijn waarschijnlijk te lijden hebben onder de gevolgen van ontbossing, water- en stofverontreiniging en bodemaantasting. Wat echter weinig wordt begrepen, is of het voortduren van dergelijke schadelijke praktijken vooral een kwestie is van beperkte informatie, van beperkte middelen (financieel, materieel), van prioritering (afweging tussen economisch gewin op korte termijn en gewin op lange termijn), van structureel ongelijke machtsverhoudingen, van slecht bestuur of verkeerd overheidsbeleid, of aan iets anders te wijten is. Zolang dit onvoldoende wordt begrepen, bestaat het risico dat alle voorgestelde oplossingen niet aan de context worden aangepast, of niet door de lokale bevolking worden aanvaard (zoals het geval was bij de recente uitbraak van ebola). Hierop voortbouwend en samen met een CEGEMI-team wil ik nagaan hoe artisanale mijnwerkers en lokale gemeenschappen, maar ook andere actoren binnen de goudproductie- en handel en (niet-)gouvernementele organisaties actief betrokken kunnen worden bij sensibilisering en adoptie van betere mijnbouwpraktijken. Daartoe zullen we een participatief actieonderzoek opzetten in één geselecteerde mijn, en proberen van deze ervaring te leren om in de toekomst gelijkaardige projecten op te zetten in andere mijnen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Geenen Sara

Onderzoeksgroep(en)

• Ontwikkeling: processen, actoren en beleid

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Hoewel de negatieve effecten van gewapende conflicten op het milieu en het natuurbehoud goed zijn gedocumenteerd, hebben wij hebben we een beperkt inzicht in de wijze waarop veranderingen in het milieu en natuurbehoud vorm geven aan gewapende mobilisatie. Gewapende actoren exploiteren vaak natuurlijke hulpbronnen in beschermde gebieden. Zij profiteren ook van conflicten tussen parkbewoners en strijd rond natuurlijke hulpbronnen die verwikkeld kunnen raken in een conflict tussen gemeenschappen. Milieuveranderingen kunnen kunnen deze conflicten verergeren en de gewapende mobilisatie versterken. Dit creëert complexe terugkoppelingslussen aangezien meer gewapende conflict kan leiden tot verdere aantasting van het milieu. Dit project beoogt ons inzicht te verbeteren in de relaties tussen natuurbehoud, gewapende conflicten en milieuveranderingen door twee beschermde gebieden in oostelijke DRC. De resulterende kennis zal informatie verschaffen voor beleid en programmering voor vredesopbouw op milieugebied (thema 1), behoud van biodiversiteit en beheer van natuurlijke hulpbronnen (thema 2). Het project zal ook inzichten verschaffen in de dynamiek van sociale insluiting en uitsluiting (thema 3).

Onderzoeker(s)

• Promotor: Geenen Sara

Onderzoeksgroep(en)

• Ontwikkeling: processen, actoren en beleid

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project onderzoekt of het concept sociaal-ecologische veerkracht (socio-ecological resilience) kan bijdragen tot een beter empirisch en conceptueel begrip van veranderingen in kleinschalige mijnbouw (ASM) gemeenschappen. Het heeft drie hoofddoelen die hiaten in de ASM-literatuur zullen aanpakken: 1) een beter inzicht verwerven in de interne structuren, actoren en dynamieken van ASM-gemeenschappen ; 2) een conceptueel kader ontwikkelen om de interagerende sociaal-ecologische systemen rondom ASM-gemeenschappen te begrijpen, door te focussen op de belangrijkste trends die ASM transformeren; 3) een bijdrage leveren aan de literatuur over veerkracht door de relatie tussen veerkracht op gemeenschapsniveau en op systeemniveau te onderzoeken. In het project zal het conceptuele kader van sociaal-ecologische veerkracht gecombineerd worden met perspectieven uit de politieke ecologie. Dit kader zal worden toegepast op twee case studies, twee verschillende ASM-gemeenschappen in de Democratische Republiek Congo (DRC). Het project wil hiermee een meer holistisch perspectief bieden op ASM. Bovendien kan de gegenereerde kennis worden gebruikt om beleid en interventies beter te informeren. De bevindingen zullen worden gepubliceerd in vier artikelen in academische tijdschriften met een hoge impact: één artikel voor elk van mijn drie onderzoeksdoelstellingen; en een vierde om het concept sociaal-ecologische veerkracht te combineren met perspectieven uit de politieke ecologie.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Geenen Sara
• Mandaathouder: Simpson Fergus

Onderzoeksgroep(en)

• Ontwikkeling: processen, actoren en beleid

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

ECA – CREAC promoot een betere toegang tot en verspreiding van kennis omtrent Centraal-Afrika. De organisatie biedt een platform voor dialoog en uitwisseling van informatie tussen de academische wereld, de politieke actoren, de civiele maatschappij en de private sector op Belgisch, Europees en internationaal niveau. CREAC plaatst zich binnen een traditie van partnerschap tussen België en Centraal-Afrika, reflecteert kritisch over huidige dynamieken en lanceert debatten rond de opportuniteiten en uitdagingen van toekomstige samenwerking.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Geenen Sara

Onderzoeksgroep(en)

• Ontwikkeling: processen, actoren en beleid

Project website

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Peru is de zesde grootste producent van goud ter wereld (USGS 2017). Minstens 15% van het Peruaanse goud wordt geproduceerd door middel van kleinschalige, informele mijnbouw - meer dan de helft daarvan bevindt zich in de regio van Puno. De mijnbouw is ongetwijfeld een van de belangrijkste activiteiten om in het levensonderhoud van de regio te voorzien; toch gaat dit gepaard met aanzienlijke socio-economische en socio-ecologische kosten. Dit project heeft tot doel deze problemen aan te pakken door kennis te ontwikkelen die een meer duurzame, inclusieve en sociaal rechtvaardige ASGM-sector zal bevorderen. Er zijn twee belangrijke doelstellingen. Ten eerste zullen we de co-creatie van kritische kennis over het proces van goudproductie verbeteren, zowel wat betreft de manier waarop de activiteit is ingebed in de lokale gemeenschappen (door te focussen op arbeiders) als de impact op het omringende milieu (door te focussen op water). Kennis zal door academische en niet-academische belanghebbenden worden gecreëerd om ervoor te zorgen dat het werk zowel praktische als academische waarde heeft. Ten tweede zullen we een mechanisme ontwikkelen om ervoor te zorgen dat kennis effectief wordt gedeeld tussen alle relevante stakeholders.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Geenen Sara
• Co-promotor: Vangehuchten Lieve
• Co-promotor: Van Hecken Gert

Onderzoeksgroep(en)

• Ontwikkeling: processen, actoren en beleid

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Het FWO-project 'InForMining: een diepgravende studie van informalisering in de mondiale goudproductie' (promotor Sara Geenen, postdoctoraal onderzoeker Boris Verbrugge, doctoraal onderzoekster Maria Eugenia Robles Mengoa) combineert een mondiale mapping van structurele trends met een vergelijkende studie van ASGM-expansie in verschillende landen. Een van de landen die niet zijn opgenomen in het InForMining-voorstel is Peru, momenteel de zesde belangrijkste goudproducent ter wereld, die een grote variëteit aan mijnsites herbergt. Dit Global Minds-project is gericht op het analyseren van de case van Peru binnen het InForMining-kader. Ten tweede werken we sinds vorig jaar aan een VLIR projectvoorstel in samenwerking met de Universidad Nacional del Altiplano (UNA) in Puno, Peru. Het tweede objectief van het Global Minds-project is daarom een stap voorwaarts te zetten in een duurzame samenwerking met UNA, door het organiseren van een onderzoeksworkshop en het opnieuw indienen van een VLIR-voorstel. Het InForMining-project wordt geleid door twee onderzoeksvragen, die respectievelijk focussen op mondiale- en lokale dynamieken in verband met informalisering: 1. Hoe is informalisering geworteld in structurele trends in het wereldwijde goudproductiesysteem? 2. Hoe herstructureert informalisering lokale arbeidsmarkten en wat zijn de gevolgen voor de mijnwerkers?

Onderzoeker(s)

• Promotor: Geenen Sara

Onderzoeksgroep(en)

• Ontwikkeling: processen, actoren en beleid

Project website

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project onderzoekt of het concept sociaal-ecologische veerkracht (socio-ecological resilience) kan bijdragen tot een beter empirisch en conceptueel begrip van veranderingen in kleinschalige mijnbouw (ASM) gemeenschappen. Het heeft drie hoofddoelen die hiaten in de ASM-literatuur zullen aanpakken: 1) een beter inzicht verwerven in de interne structuren, actoren en dynamieken van ASM-gemeenschappen ; 2) een conceptueel kader ontwikkelen om de interagerende sociaal-ecologische systemen rondom ASM-gemeenschappen te begrijpen, door te focussen op de belangrijkste trends die ASM transformeren; 3) een bijdrage leveren aan de literatuur over veerkracht door de relatie tussen veerkracht op gemeenschapsniveau en op systeemniveau te onderzoeken. In het project zal het conceptuele kader van sociaal-ecologische veerkracht gecombineerd worden met perspectieven uit de politieke ecologie. Dit kader zal worden toegepast op twee case studies, twee verschillende ASM-gemeenschappen in de Democratische Republiek Congo (DRC). Het project wil hiermee een meer holistisch perspectief bieden op ASM. Bovendien kan de gegenereerde kennis worden gebruikt om beleid en interventies beter te informeren. De bevindingen zullen worden gepubliceerd in vier artikelen in academische tijdschriften met een hoge impact: één artikel voor elk van mijn drie onderzoeksdoelstellingen; en een vierde om het concept sociaal-ecologische veerkracht te combineren met perspectieven uit de politieke ecologie.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Geenen Sara
• Co-promotor: Titeca Kristof
• Mandaathouder: Simpson Fergus

Onderzoeksgroep(en)

• Ontwikkeling: processen, actoren en beleid

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Globalisering en marktintegratie hebben winnaars en verliezers over de hele wereld gecreëerd. Recente politieke gebeurtenissen (bijvoorbeeld Amerikaanse verkiezingen en Brexit) tonen aan dat veel mensen bezorgd zijn en een beleid eisen om de globalisering te stoppen door nieuwe handelsbelemmeringen en beperkingen van het vrije verkeer van mensen. Onderzoek naar de precieze impact van globalisering en marktintegratie is beperkt door meet- en gegevensproblemen. Theoretische en empirische modellen op basis van geaggregeerde gegevens konden geen gedetailleerde heterogene effecten vastleggen. Het identificeren van precieze impactmechanismen of causaliteit is gecompliceerd wanneer tegelijkertijd andere factoren (zoals technologische verandering) optreden. Ons project wil de impactanalyse verbeteren met behulp van unieke en nieuwe gedetailleerde microgegevens (op bedrijfs-, regio- en huishoudniveau) en micro-econometrische technieken. De focus van ons project is globaal (met betrekking tot veel landen, zowel rijk als arm) en lokaal (met het gebruik van microgegevens) op hetzelfde moment. We gebruiken een moderne kijk op marktintegratie - d.w.z. dat handel meer is dan een goederenstroom - door lokale en wereldwijde waardeketens te integreren in onze analyse, rekening houdend met technologieoverdracht en product- en procesvereisten. Deze aanpak zal de impact op het niveau van bedrijven, sectoren, regio's en huishoudens kunnen identificeren, rekening houdend met de complexiteit van de impactmechanismen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Verpoorten Marijke
• Co-promotor: De Weerdt Joachim
• Co-promotor: Geenen Sara

Onderzoeksgroep(en)

• Ontwikkeling: processen, actoren en beleid

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Om onderzoek te doen naar trends in wereldwijde productie wordt er meer en meer een beroep gedaan op 'netwerk benaderingen' zoals mondiale grondstoffenketens (global commodity chains), waardeketens (global value chains) of productienetwerken (global production networks). Deze trends kunnen als volgt worden samengevat: de wereldwijde geografische expansie van productie; de concentratie van financiële middelen en macht in de handen van grote bedrijven (lead firms); en de groei van een flexibele en tijdelijke arbeidsmarkt. Ondanks vele sterktes, hebben deze benaderingen ook belangrijke tekortkomingen, zoals de relatieve afwezigheid van informele productie, en van extractieve industrieën zoals mijnbouw. Dit project wil aan beide tegemoetkomen, door informaliseringsprocessen in globale goudproductie te bestuderen. Meer specifiek analyseren we twee mechanismen die duiden op een groeiend belang van informele arbeid: (1) grote mijnbedrijven die activiteiten uitbesteden aan lokale ondernemingen, die vaak in de marges van de formele economie opereren; en (2) de extreme expansie van low-tech, arbeidsintensieve en veelal informele artisanale en kleinschalige mijnbouw. We zullen eerst een mapping doen van globale goudproductie, om de globale wortels van informaliseringsprocessen te onderzoeken. Daarna focussen we op case studies in zes mijnregio's in drie verschillende landen (Filippijnen, Colombia en Democrayische Republiek Congo), om te onderzoeken hoe deze informaliseringsprocessen interageren met veranderingen in de lokale arbeidsmarkt, en zo bepalen wie er wint, en wie er verliest bij dergelijke informalisering.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Geenen Sara

Onderzoeksgroep(en)

• Ontwikkeling: processen, actoren en beleid

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

ECA – CREAC promoot een betere toegang tot en verspreiding van kennis omtrent central Afrika. De organisatie bidet een platform voor dialog en uitwisseling van informative tussen de academische wereld, politieke actoren, civiele maatschappij, en de private sector op Belgisch, Europees en internationaal niveau. CREAC plaatst zich binnen een traditie van partnerschap tussen België en central Africa, reflecteert kritisch over huidige dynamieken, en lanceert debatten rond de opportuniteiten en uitdagingen van toekomstige samenwerking.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Geenen Sara

Onderzoeksgroep(en)

• Ontwikkeling: processen, actoren en beleid

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

ECA – CREAC promoot een betere toegang tot en verspreiding van kennis omtrent central Afrika. De organisatie bidet een platform voor dialog en uitwisseling van informative tussen de academische wereld, politieke actoren, civiele maatschappij, en de private sector op Belgisch, Europees en internationaal niveau. CREAC plaatst zich binnen een traditie van partnerschap tussen België en central Africa, reflecteert kritisch over huidige dynamieken, en lanceert debatten rond de opportuniteiten en uitdagingen van toekomstige samenwerking.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Geenen Sara

Onderzoeksgroep(en)

• Ontwikkeling: processen, actoren en beleid

Project website

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Optimisten geloven dat grootschalige mijnbouw niet enkel een krachtige motor is voor economische groei, maar ook andere productieve sectoren kan aanzwengelen en zo kan bijdragen tot brede sociale en economische ontwikkeling. Om dit te bewerkstelligen worden internationale bedrijven en regeringen nu steeds meer aangemaand om wetgeving in te voeren die internationale bedrijven verplicht om te werken met lokale werknemers en bedrijven, vooral in ontwikkelingslanden. Theoretisch wordt dit beleid ondersteund door academisch onderzoek over 'economische linken' en globale toevoerketens. Maar wat deze literatuur niet in rekening brengt, is dat dergelijke 'linken' tot stand komen in een politieke context. De ontwikkeling van 'economische linken' wordt dus beïnvloed door macht, sociale relaties en lokale instituties. Bovendien creëert dit patronen van inclusie en exclusie, bijvoorbeeld door bepaalde groepen in de gemeenschap toegang te geven tot jobs en andere niet. Dit is een belangrijke reden om te focussen op lokale bedrijven die in onderaanneming voor grote mijnbedrijven werkkrachten aannemen. Hoe dragen zij bij tot lokale ontwikkeling via jobs? Dit onderzoek zal trachten de notie 'economische linken' te problematiseren door een politiek perspectief toe te voegen. Methodologisch leunt het onderzoek op kwalitatief veldwerk, met inbedding van kwantitatieve surveys en descriptieve statistieken. De focus ligt op a) macht, sociale relaties en inbedding in lokale instituties en b) patronen van toegang en uitsluiting in en rond de onderaannemingen. Deze zullen worden onderzocht in twee concessies van grootschalige goudmijnbouw in Ghana en de Democratische Republiek Congo.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Geenen Sara

Onderzoeksgroep(en)

• Ontwikkeling: processen, actoren en beleid

Project website

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit exploratief veldwerk in Ghana maakt deel uit van mijn onderzoeksproject rond 'hybride bestuur in mijnconcessies in Ghana en de Democratische Republiek Congo'. Hierin bestudeer ik op een vernieuwende manier de impact van de activiteiten van transnationale mijnbedrijven op lokaal bestuur. Het veldwerk zal uitgevoerd worden in 2 fasen: 1) netwerken en introductie in de geselecteerde gemeenschappen, 2) kwalitatieve dataverzameling.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Geenen Sara

Onderzoeksgroep(en)

• Ontwikkeling: processen, actoren en beleid

Project website

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Groeiende competitie over steeds schaarser wordende grondstoffen drijft transnationale mijnbouwbedrijven naar moeilijker bereikbare regio's, inclusief post-conflictgebieden en gebieden met een zwakke aanwezigheid van de staat. Bedrijven nemen hier vaak ook een aantal functies op in het kader van 'corporate social responsibility', zoals het bieden van veiligheid, sociale diensten en publieke infrastructuur. Maar de impact van deze bedrijven op lokaal niveau gaat veel verder dan dat. Niet enkel de economische en sociale realiteit verandert na de komst van een mijnbedrijf, ook de lokale politieke verhoudingen worden vaak door elkaar geschud. Dit project onderzoekt hoe de activiteiten van transnationale mijnbouwbedrijven lokale politieke processen beïnvloeden, en hoe ze erdoor beïnvloed worden, en steunt daarbij op de recente literatuur rond 'hybride bestuur'. De positie van lokale elites, macht en autoriteit zullen worden geanalyseerd in enkele concessies in de Democratische Republiek Congo en in Ghana. Deze analyse zal ons meer inzicht bieden in de complexe relaties tussen bedrijven en lokale gemeenschappen in 'fragiele staten'.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Reyntjens Filip
• Promotor: Verpoorten Marijke
• Mandaathouder: Geenen Sara

Onderzoeksgroep(en)

• Ontwikkeling: processen, actoren en beleid

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit project kadert in een dienstverleningsopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds IPIS. UA levert aan IPIS onderzoeksresultaten onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Geenen Sara
• Co-promotor: Renard Robrecht

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

• Onderzoeksproject