Onderzoeksgroep
Expertise
Severien Van Keer is in 2014 afgestudeerd als Master in de Biomedische Wetenschappen, major 'Infectieuze en Tropische Ziekten' en minor 'Moleculaire en Cellulaire Biomedische Wetenschappen'. Sinds juli 2014 is ze werkzaam bij het Centrum voor de Evaluatie van Vaccinaties (CEV - VAXINFECTIO). In mei 2019 verdedigde ze haar doctoraatsthesis 'Eerste fractie urine als bron van biomerkers voor primaire en secundaire baarmoederhalskanker preventie' (FWO-doctoraatsbeurs 2015-2019). Dit proefschrift werd opgesteld onder begeleiding van Prof. Pierre Van Damme, Dr. Alex Vorsters, Prof. Xaveer Van Ostade, Prof. Wiebren Tjalma en Prof. Margareta Ieven. Momenteel zet Severien haar werk voort als FWO junior postdoctoraal onderzoeker aan de Universiteit Antwerpen. Dit UROSCREEN ('a home-based first-void Urine One-step triage option for cervical cancer SCREENing') project richt zich op translationeel onderzoek om de klinische nauwkeurigheid aan te tonen van Human Papillomavirus (HPV) detectie in eerste fractie urine in combinatie met methylatie marker triage.
Meer vrouwen bereiken in het baarmoederhalskankerbevolkingsonderzoek met een betere voorspelling van hun risico op kanker.
Abstract
Baarmoederhalskanker heeft een grote impact op de volksgezondheid en leidt jaarlijks tot ongeveer 150 sterfgevallen in België alleen. Ondanks dat er een bevolkingsonderzoek wordt georganiseerd in Vlaanderen, blijft 37% van de doelgroep niet bereikt door het traditionele programma dat gebruik maakt van uitstrijkjes. Voor deze niet-gescreende groep, zou zelf-afname een aantrekkelijk alternatief zijn. Infectie met het humaan papillomavirus (HPV) veroorzaakt in bijna alle gevallen baarmoederhalskanker. Daardoor wordt detectie van HPV nu ook gebruikt als screening test. Indien HPV gevonden wordt, is er een extra test (triage) nodig om onnodige behandelingen te voorkomen. De meeste HPV infecties worden door het lichaam zelf opgeruimd en leiden dus niet tot kanker. Voor de triage worden afwijkende cellen opgespoord in het uitstrijkje. HPV detectie werkt goed op zelf-afgenomen stalen, maar triage door detectie van afwijkende cellen is niet mogelijk in dit type staal. Wij willen een test ontwikkelen waarin de detectie van HPV en de triage in één stap gedaan wordt op zelf-afgenomen stalen (alsook traditionele uitstrijkjes). Zo willen we meer vrouwen bereiken en minder vrouwen verstoren. Minder vrouwen zullen doorverwezen worden naar de gynaecoloog wat leidt tot minder verontrusting. Dus in dit project willen we meer vrouwen bereiken en ze een betere voorspelling geven van hun kankerrisico.Onderzoeker(s)
- Promotor: Vorsters Alex
- Co-promotor: Op de Beeck Ken
- Co-promotor: Van Camp Guy
- Co-promotor: Van Keer Severien
Onderzoeksgroep(en)
Project type(s)
- Onderzoeksproject
Ontwikkelen van een gecombineerde screening en moleculaire triage strategie voor cervix kanker gebaseerd op HPV detectie, kwantificatie, genotypering en DNA methylatie in zelf-afgenomen stalen.
Abstract
37% van de populatie die in aanmerking komt voor cervix kanker screening in Vlaanderen wordt niet bereikt met het huidige programma. Hier zou zelf-afname een alternatieve strategie kunnen vormen. Persistente infectie met het humaan papillomavirus (HPV) is de oorzaak van bijna alle cervix kankers. HPV DNA detectie wordt dan ook gezien als de huidige superieure screening test door zijn verhoogde sensitiviteit vergeleken met cytologie. Daarentegen heeft het een lagere klinische specificiteit doordat de meerderheid van de HPV infecties spontaan verdwijnt en niet leidt tot ziekte. Er is dus behoefte aan een extra triage test (bv. cytologie) om onnodige doorverwijzingen te vermijden. HPV DNA-gebaseerde screening kan al gedaan worden op zelf-afgenomen stalen, maar dit is niet het geval voor cytologie. Door een volledig moleculaire, gecombineerde screen en triage aanpak (in één stap) te ontwikkelen die gebaseerd is op HPV DNA detectie, kwantificatie, genotypering, en DNA methylatie en toegepast kan worden op zelf-afgenomen stalen (en ook cervix stalen), zullen we een oplossing bieden voor de huidige uitdagingen in screening en triage bij zelf-afname. Dit zou onnodige doorverwijzingen vermijden en beter klinisch management mogelijk maken van vrouwen die behandeling nodig hebben. Simultaan zou de participatie verhoogd worden wat de morbiditeit en mortaliteit van cervix kanker verlaagt. Dit heeft een positieve invloed op de gezondheid van patiënt en de kosten van de gezondheidszorg.Onderzoeker(s)
- Promotor: Vorsters Alex
- Co-promotor: Op de Beeck Ken
- Co-promotor: Van Camp Guy
- Co-promotor: Van Keer Severien
- Mandaathouder: van den Borst Eef
Onderzoeksgroep(en)
Project type(s)
- Onderzoeksproject
Baarmoederhalskankerscreening op basis van zelfafname van eerste fractie urine om non-responders van screening te bereiken: ScreenUrSelf.
Abstract
Het doel van de ScreenUrSelf-studie is de participatie in baarmoederhalskankerscreening en opvolging van een positieve screen test te verhogen door een alternatieve methode; eerste fractie urine zelfafname, aan te bieden aan vrouwen die momenteel niet deelnemen aan het georganiseerde screeningprogramma (non-responders). Het aanbieden van een kosteneffectieve, volledig moleculaire (primaire hoog-risico humaan papillomavirus (hrHPV)-test en indien positief, triage d.m.v. een reflex methylatie merker test) zelftest op basis van eerste fractie urine dat eveneens een hoge voorkeur en een goede opvolging van een positieve screenings test heeft, biedt potentieel om de screeningdekking bij non-responders te verhogen. En tegelijk de morbiditeit en mortaliteit als gevolg van baarmoederhalskanker terug te dringen. Indien ingebed in het georganiseerde baarmoederhalskankerscreeningprogramma zou dit een positieve impact kunnen hebben op zowel de gezondheid van de patiënt als op de kosten voor het Vlaamse gezondheidszorgsysteem. De primaire wetenschappelijke uitkomst van dit project bedraagt het evalueren van de (kosten)effectiviteit van vier verschillende zelfafnamestrategieën (eerste fractie urine vs vaginale zelfafname, via een opt-in en opt-uit strategie) bij non-responders in Vlaanderen. In vergelijking met de standaard herinneringsbrief en geen interventie. Hiernaast zal een nieuwe opvolging "reflex" test geëvalueerd worden in hrHPV positieve zelfafnames.Onderzoeker(s)
- Promotor: Van Damme Pierre
- Co-promotor: Bilcke Joke
- Co-promotor: Van Keer Severien
- Co-promotor: Vorsters Alex
Onderzoeksgroep(en)
Project type(s)
- Onderzoeksproject
Evaluatie van de voorspellende waarde van een primair hoog-risico HPV DNA en reflex-methylatie marker teststrategie in eerste fractie urine voor het identificeren van vrouwen met een klinisch relevante baarmoederhalslaesie.
Abstract
Baarmoederhalskanker blijft wereldwijd een groot probleem, in België sterven jaarlijks meer dan 200 vrouwen aan deze ziekte. Bijna alle gevallen van baarmoederhalskanker worden veroorzaakt door een infectie met hoog-risico (hr) types van het Humaan Papillomavirus (HPV). Traditionele screeningprogramma's gebaseerd op het nemen van baarmoederhalsuitstrijkjes (Pap-uitstrijkjes) die abnormale cellen opsporen, hebben te kampen met beperkingen - waaronder een suboptimale screeningsdekking voor baarmoederhalskanker (ongeveer 65% in Vlaanderen), waardoor er nood is aan alternatieve screeningstrategieën. Primaire detectie van hrHPV DNA in combinatie met meer specifieke biomarkers zoals methylatie van humane genen bieden de mogelijkheid om opgespoord te worden in zelf verzamelde stalen, zoals eerste fractie urine. In dit project willen we gegevens verzamelen over de voorspellende waarde van primair hrHPV DNA en reflex methyleringsmarkers in eerste fractie urine voor de identificatie van baarmoederhalskankervoorstadia met een hoog risico op progressie naar kanker op korte termijn. Het aanbieden van een volledig moleculaire screenings- en triagestrategie die toepasbaar is op niet-invasieve, gemakkelijk te verzamelen eerste fractie urinestalen heeft het potentieel om de deelname aan screening te verhogen bij vrouwen die momenteel niet bereikt worden door de georganiseerde screeningprogramma's voor baarmoederhalskanker.Onderzoeker(s)
- Promotor: Van Keer Severien
Onderzoeksgroep(en)
Project type(s)
- Onderzoeksproject
UROSCREEN: een thuis-gebaseerde eerste-fractie urine één-stap triage optie voor baarmoederhalskanker screening.
Abstract
Baarmoederhalskanker blijft een wereldwijd probleem. In België sterven er jaarlijks meer dan 200 vrouwen aan deze ziekte. Bijna alle gevallen van baarmoederhalskanker worden veroorzaakt door een infectie met hoog risico types van het Humaan Papilloma virus (HPV). Traditionele screeningsprogramma's op basis van baarmoederhals uitstrijkjes die abnormale cellen detecteren hebben te maken met tal van beperkingen. Hierdoor is er nood aan alternatieve screenings methoden. De opsporing van hoog risico HPV types is heel gevoelig en kan gedetecteerd worden in zelf-afgenomen stalen. Ook specifieke biomerkers, zoals methylatie van humaan DNA, kunnen in zelf-afgenomen stalen gedetecteerd worden, zoals eerste fractie urine stalen. Daarom willen we met deze studie de diagnostische waarde van HPV detectie in eerste fractie urine stalen bepalen (WP2), alsook van de meer specifieke methylatie biomerkers (WP3). Gevolgd door een populatie-gebaseerde studie om deze nieuwe screeningsmethode te valideren en vergelijken met zelf-afgenomen vaginale stalen en uitstrijkjes afgenomen door de dokter (WP4). Door de detectie van HPV en methylatie biomerkers te combineren kunnen we een methode aanbieden aan vrouwen die nu niet deelnemen aan het screeningsprogramma. Om hun op een andere manier te stimuleren om deel te nemen aan baarmoederhalskanker screening. En op deze manier het aantal baarmoederhalskanker geassocieerde ziekte en sterfte verminderen.Onderzoeker(s)
- Promotor: Van Damme Pierre
- Mandaathouder: Van Keer Severien
Onderzoeksgroep(en)
Project type(s)
- Onderzoeksproject
Biomerkers in de eerste-fractie urine voor een verbeterde diagnose en opvolging van baarmoederhalskanker (voor)stadia.
Abstract
Baarmoederhalskanker blijft wereldwijd een groot probleem, in België sterven jaarlijks meer dan 200 vrouwen aan deze ziekte. Bijna alle gevallen van baarmoederhalskanker worden veroorzaakt door een infectie met hoog risico (hr) soorten van het humaan papillomavirus (HPV). Traditionele screeningsprogramma's op basis van cervicale uitstrijkjes (pap-uitstrijkjes) die abnormale cellen detecteren, hebben te maken met tal van beperkingen, wat de noodzaak van alternatieve screeningsbenaderingen benadrukt. Detectie van hrHPV-DNA in plaats van abnormale cervicale cellen is gevoeliger gebleken voor het detecteren van gevallen van baarmoederhalskanker, maar het mist klinische specificiteit, d.w.z. het vermogen om alleen die vrouwen te detecteren die follow-up of onmiddellijke verwijzing voor colposcopie vereisen. Daarom is de belangrijkste doelstelling van deze studie het analyseren van kandidaat-biomarkers voor de diagnose van cervicale (pre) kanker en ziektemonitoring in thuis-verzamelde first-void (FV) urinemonsters, gevolgd door translatie van de aanwezigheid van (1) hrHPV-DNA en (2) deze biomarkers in een nieuw screeningsalgoritme voor baarmoederhalskanker. Hiertoe zullen we twee klinische proefstudies uitvoeren, waarbij vrouwen (= 30 jaar) met een abnormale papuitstrijking gevraagd zullen worden om een FV-ochtendurinemonster te verstrekken. In de eerste studie willen we nauwkeurige biomarkers identificeren voor respectievelijk laag- en hooggradige squameuze intra-epitheliale laesies. In een tweede onderzoek zullen in de loop van de tijd meerdere monsters worden verzameld (longitudinale monsterverzameling) om biomarkers te identificeren die pro- of regressie van HPV-infectie / precancereuze laesies kunnen voorspellen.Onderzoeker(s)
- Promotor: Van Damme Pierre
- Co-promotor: Tjalma Wiebren
- Co-promotor: Van Ostade Xaveer
- Mandaathouder: Van Keer Severien
Onderzoeksgroep(en)
Project type(s)
- Onderzoeksproject
Biomerkers in de eerste-fractie urine voor een verbeterde diagnose en opvolging van baarmoederhalskanker (voor)stadia.
Abstract
Baarmoederhalskanker blijft wereldwijd een groot probleem, in België sterven jaarlijks meer dan 200 vrouwen aan deze ziekte. Bijna alle gevallen van baarmoederhalskanker worden veroorzaakt door een infectie met hoogrisico (hr) soorten van het humaan papillomavirus (HPV). Traditionele screeningsprogramma's op basis van cervicale uitstrijkjes (pap-uitstrijkjes) die abnormale cellen detecteren, hebben te maken met tal van beperkingen, en dringen aan op de noodzaak van alternatieve screeningbenaderingen. Detectie van hrHPV-DNA in plaats van abnormale cervicale cellen is gevoeliger gebleken voor het detecteren van gevallen van baarmoederhalskanker, maar het mist klinische specificiteit, d.w.z. het vermogen om alleen die vrouwen te detecteren die follow-up of onmiddellijke verwijzing voor colposcopie vereisen. Daarom is de belangrijkste doelstelling van deze studie het analyseren van kandidaat-biomerkers voor de diagnose van cervicale (pre) kanker en ziektemonitoring in thuis-verzamelde first-void (FV) urinemonsters, gevolgd door translatie van de aanwezigheid van (1) hrHPV-DNA en (2) deze biomerkers in een nieuw screeningsalgoritme voor baarmoederhalskanker. Hiertoe zullen we twee klinische proefstudies uitvoeren, waarbij vrouwen (= 30 jaar) met een abnormale papuitstrijking gevraagd zullen worden om een FV-ochtendurinemonster te verstrekken. In de eerste studie willen we nauwkeurige biomerkers identificeren voor respectievelijk laag- en hooggradige squameuze intra-epitheliale laesies. In een tweede onderzoek zullen in de loop van de tijd meerdere monsters worden verzameld (longitudinale monsterverzameling) om biomerkers te identificeren die pro- of regressie van HPV-infectie / precancereuze laesies kunnen voorspellen.Onderzoeker(s)
- Promotor: Van Damme Pierre
- Co-promotor: Tjalma Wiebren
- Co-promotor: Van Ostade Xaveer
- Mandaathouder: Van Keer Severien
Onderzoeksgroep(en)
Project type(s)
- Onderzoeksproject