Stefanie Dedeurwaerdere onbezoldigd gastprofessor

Onderzoek Stefanie Dedeurwaerdere

Onderzoeksgroep

Expertise

1. epilepsie, schizofrenie en de ziekte van Alzheimer: - modellen voor epilepsie, epileptogenesis (post-kainaat model, traumatic brain injury), - schizofreniemodellen (maternaal immuun activatie-model, NMDA antagonisten) 2. autoradiografie/histologie 3. gedragsfenotypering 4. preklinische PET beeldvorming 5. herseninflammatie 6. testen nieuwe geneesmiddelen - diermodellen

Longitudinale in vivo follow-up van PET biomerkers in modellen van neurologische aandoeningen. 01/12/2015 - 19/09/2017

Abstract

Chronische neurologische aandoeningen hebben een nefaste impact op de levenskwaliteit van patiënten. Multidisciplinaire teams hebben sterke vooruitgang geboekt op het vlak van diagnose, behandeling en follow-up van deze patiënten door verschillende technieken zoals neurologisch onderzoek, EEG en medische beeldvorming te combineren. Neurologische aandoeningen zijn uitermate complex; uiteenlopende dysfuncties die zowel spatieel als temporeel variëren, liggen aan de basis. In vivo beeldvorming die gebruik maakt van biomarkers is een nieuwe, veelbelovende discipline, die het inzicht in deze ziektebeelden zal vergroten en de ontwikkeling van nieuwe medicijnen zal bevorderen. De bedoeling van dit project is om aan de hand van proefdiermodellen (focus op epilepsie en schizofrenie) en PET biomerkers (neuronale activiteit en neuroinflammatie) de ziektes in kaart te brengen. Bovendien laat deze translationele aanpak toe om kennis uit het labo efficënt over te brengen naar de kliniek.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Expressie van het translocator proteïne in een diermodellen voor temporale kwabepilepsie epilepsie. 01/10/2015 - 30/09/2017

Abstract

Epilepsie is een chronisch neurologische aandoening die ongeveer 65 miljoen mensen wereldwijd treft en een enorme impact heeft op de levenskwaliteit van de patiënt en zijn familie. Temporale kwabepilepsie wat geassocieerd is met psychiatrische comorbiditeiten zoals angst en depressie, is de meest ernstige en meest voorkomende vorm van verworven partiële epilepsie. Het huidig onderzoeksvoorstel zal een nieuwe hypothese bestuderen waarbij herseninflammatie en de ontwikkeling van epilepsie (epileptogenesis) gekoppeld worden. Onze hypothese wordt ondersteund door volgende observaties: i) het translocator eiwit (TSPO) dat gekend is als biomerker voor herseninflammatie, wordt tot overexpressie gebracht in epilepsie en ii) onze preliminaire data suggereert een verband tussen TSPO overexpressie en spontane aanvallen. Het verder ontrafelen van deze relatie zal ons in staat stellen te evalueren of TSPO een biomerker kan zijn voor maladaptieve neuroplasticiteit tijdens epileptogenese. Ten eerste zal door middel van translationele technieken het patroon van TSPO expressie tijdens epileptogenese in vivo onderzocht worden in het kaïnaat-geïnduceerde-status epilepticus (KASE) model. Ten tweede zal de rol van TSPO in epileptogenese onderzocht door gebruik van een TSPO knockout muis. Daarnaast zullen ook farmacologische stoffen gebruikt worden om te interfereren met herseninflammatie en TSPO. Op deze manier wordt het mogelijk om een causale relatie te onderzoeken tussen epileptogenese en TSPO. Dit innovatief project zal in eerste instantie TSPO PET als een biomerker voor epileptogenese evalueren. Dit kan leiden tot een vroege merker voor de identificatie van patiënten met een verhoogd risico voor verworven epilepsie na een hersenletsel. Vervolgens zal het ons begrip over de ambigue complexiteiten gerelateerd aan herseninflammatie en zijn effect op de exciteerbaarheid van de hersenen verhogen.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

De rol van de extracellulaire matrix proteasen MMP-9 en uPA in de ontwikkeling van posttraumatische epilepsie na traumatische hersenschade. 01/10/2015 - 30/09/2017

Abstract

De doelstelling van dit project is om de rol van de extracellulaire matrix proteasen MMP-9 en uPA in de ontwikkeling van posttraumatische epilepsie te onderzoeken via zowel post-mortem als innovatieve in vivo beeldvormingstechnieken. We stellen als hypothese dat de hersenschade na een hoofdtrauma verschillende herstelmechanismen activeert, waaronder remodelering van de extracellulaire matrix door MMP-9 en uPA. Veranderingen in deze proteasen, gepaard gaande met herseninflammatie, induceren vermoedelijk abnormale synaptische remodelering en zo epileptogenese.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Rol van de extracellulaire matrix in epileptogenese (ECMED). 01/01/2015 - 31/12/2018

Abstract

Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds EU. UA levert aan EU de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Prolyl oligopeptidase: partners en pathways in neuronfunctie en neurodegeneratie. 01/01/2015 - 31/12/2018

Abstract

Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek-Vlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Expressie van het translocator proteïne in een diermodellen voor temporale kwabepilepsie epilepsie: Janus met de twee gezichten? 01/12/2014 - 30/09/2015

Abstract

Epilepsie is een chronisch neurologische aandoening die ongeveer 65 miljoen mensen wereldwijd treft en een enorme impact heeft op de levenskwaliteit van de patiënt en zijn familie. Temporale Kwab Epilepsie wat geassocieerd is met psychiatrische comorbiditeiten zoals angst en depressie, is de meest ernstige en meest voorkomende vorm van verworven partiële epilepsie. Het huidig onderzoeksvoorstel zal een nieuwe hypothese bestuderen waarbij herseninflammatie en veranderingen in neurosteroiden worden gekoppeld als zijnde protagonisten gedurende de ontwikkeling van epilepsie en comorbiditeiten, een proces genoemd epileptogenese. Beide moleculaire processen zijn reeds gekend om de aanvalsgevoeligheid te wijzigingen. Echter, tot nu toe zijn deze pathways enkel afzonderlijk bestudeerd. Onze hypothese om de twee te koppelen wordt ondersteund door volgende observaties: i) het translocator eiwit (TSPO) dat gekend is als biomerker voor herseninflammatie, wordt tot overexpressie gebracht in epilepsie en ii) de belangrijkste functie van TSPO is de opname van cholesterol, de limiterende stap in het proces van de steroidogenese. Ten eerste zullen we in vivo de regionale en celspecifieke verdeling van TSPO in de hersenen tijdens de epileptogenese en de chronische periode bepalen in een rattenmodel voor verworven epilepsie. Ten tweede zullen farmacologische stoffen gebruikt worden om te interfereren met herseninflammatie en TSPO zodat het mogelijk wordt om een causale relatie te onderzoeken tussen epileptogenese en TSPO. De experimenten worden uitgevoerd door middel van translationele technieken waaronder in vivo PET beeldvorming van TSPO, gedragstesten, video-EEG opnames en histologie. Dit innovatief project zal in eerste instantie TSPO PET als een biomerker voor epileptogenese evalueren. Vervolgens zal het ons begrip over de ambigue complexiteiten gerelateerd aan herseninflammatie en neurosteroid geïnduceerde effecten op de exciteerbaarheid van de hersenen verhogen zodat potentiële associaties tussen beide pathways kunnen ontrafeld worden. Indien de vooropgestelde hypothese stand houdt, zal het onze huidige manier van denken betreffende de rol van herseninflammatie in epilepsie en psychiatrische condities beïnvloeden.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Ontwikkeling van een in-vivo microPET imaging platform voor het niet-invasieve onderzoek van nieuwe therapieën van de ziekte van Alzheimer. 01/01/2014 - 31/12/2017

Abstract

Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds IWT. UA levert aan IWT de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

    Project type(s)

    • Onderzoeksproject

    Expressie van het translocator proteïne in modellen voor verworven epilepsie: Janus met de twee gezichten? 01/01/2014 - 31/12/2016

    Abstract

    Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek-Vlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel.

    Onderzoeker(s)

    Onderzoeksgroep(en)

    Project type(s)

    • Onderzoeksproject

    Expressie van het translocator proteïne in temporaal kwab epilepsie: Janus met de twee gezichten? 01/01/2014 - 31/12/2014

    Abstract

    Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds GSKE. UA levert aan GSKE de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

    Onderzoeker(s)

    Onderzoeksgroep(en)

    Project type(s)

    • Onderzoeksproject

    De rol van de extracellulaire matrix proteasen MMP-9 en uPA in de ontwikkeling van posttraumatische epilepsie na traumatische hersenschade. 01/10/2013 - 30/09/2015

    Abstract

    De doelstelling van dit project is om de rol van de extracellulaire matrix proteasen MMP-9 en uPA in de ontwikkeling van posttraumatische epilepsie te onderzoeken via zowel post-mortem als innovatieve in vivo beeldvormingstechnieken. We stellen als hypothese dat de hersenschade na een hoofdtrauma verschillende herstelmechanismen activeert, waaronder remodelering van de extracellulaire matrix door MMP-9 en uPA. Veranderingen in deze proteasen, gepaard gaande met herseninflammatie, induceren vermoedelijk abnormale synaptische remodelering en zo epileptogenese.

    Onderzoeker(s)

    Onderzoeksgroep(en)

    Project type(s)

    • Onderzoeksproject

    NEURON II - Proteolische hermodellering van de extracellulaire matrix bij atypische synaptische plasticiteit onderliggend aan door een traumatisch hersenletsel geïnduceerde epilepsie (TBI epilepsie) . 01/01/2013 - 31/12/2015

    Abstract

    Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek-Vlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel.

    Onderzoeker(s)

    Onderzoeksgroep(en)

    Project type(s)

    • Onderzoeksproject

    Immuno-positron emissie tomografie als potentiële biomarker voor de diagnose en behandeling van de ziekte van Alzheimer. 01/07/2012 - 30/06/2014

    Abstract

    Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds een privé-instelling. UA levert aan de privé-instelling de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

    Onderzoeker(s)

    Onderzoeksgroep(en)

    Project type(s)

    • Onderzoeksproject

    Studie naar functionele en structurele hersenabnormaliteiten aan de hand van multimodale beeldvorming in een diermodel met relevantie voor schizofrenie. 01/01/2012 - 31/12/2015

    Abstract

    Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek-Vlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel.

    Onderzoeker(s)

    Onderzoeksgroep(en)

    Project type(s)

    • Onderzoeksproject

    Karakterisatie van neuroinflammatie in een epilepsiemodel door middel van longitudinale in vivo PET/MRI beeldvorming. 01/01/2012 - 31/12/2014

    Abstract

    Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek-Vlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel.

    Onderzoeker(s)

    Onderzoeksgroep(en)

    Project type(s)

    • Onderzoeksproject

    Karakterisatie van herseninflammatie in een epilepsiemodel door middel van longitudinale in vivo PET/MRI beeldvorming. 01/01/2012 - 31/12/2012

    Abstract

    De neurobiologische processen die uiteindelijk resulteren in epilepsie zijn nog niet volledig begrepen. Het is wel reeds geweten dat hersenbeschadigingen zoals neurotraumata, koortsstuipen, infecties en status epilepticus geassocieerd zijn met het acuut optreden van aanvallen en een hoger risico op het ontwikkelen van epilepsie na een latente periode. Recente studies ondersteunen de hypothese dat herseninflammatie een belangrijke rol speelt in de pathofysiologie van aanvallen en epilepsie. De opzet van deze veelomvattende studie is dat het de meest recente vooruitgang, gemaakt in de niet-invasieve beeldvorming van proefdieren zal gebruiken om herseninflammatie te karakteriseren in een chronisch epilepsiemodel. Het project zal in eerste instantie trachten om dit proces te karakteriseren gebruikmakend van traditionele post-mortem technieken. In een volgende stap zullen in vivo methodes ontwikkeld worden met histologische validatie om herseninflammatie, hersenactiviteit en structurele hersenabnormaliteiten na te gaan. Vervolgens zullen structurele veranderingen in de hersenen samen met inflammatie longitudinaal opgevolgd worden tijdens de ontwikkeling van epilepsie in levende dieren gebruikmakend van PET/MRI beeldvorming. Ten slotte zal het effect nagegaan worden van verschillende farmacologische interventies op de herseninflammatie door middel van PET/MRI beeldvorming. Het project zal dus aanleiding geven tot een beter begrip en karakterisatie van de rol van herseninflammatie in epilepsie, wat een enorme impact zal hebben op de ontwikkeling en evaluatie van nieuwe behandelingen in het veld.

    Onderzoeker(s)

    Onderzoeksgroep(en)

    Project type(s)

    • Onderzoeksproject

    Longitudinale in vivo opvolging van PET biomerkers in modellen voor neurologische aandoeningen. 01/07/2011 - 31/12/2015

    Abstract

    Chronische neurologische aandoeningen zoals epilepsie en schizofrenie zijn erg moeilijk te behandelen en hebben een nefaste impact op de levenskwaliteit van patiënten en hun omgeving. Tot op heden is er geen therapie beschikbaar die deze ziektebeelden kan genezen of de ontwikkeling en progressie ervan kan vertragen. De aard van de aandoeningen is uitermate complex en waarschijnlijk liggen uiteenlopende dysfuncties die zowel spatieel als temporeel variëren aan de basis. Opmerkelijk is dat voorafgaand aan de ontwikkeling van het symptomatische ziektebeeld er een jarenlange "stille" of "latente" periode optreedt waar uiterlijke symptomen afwezig zijn. Wetenschappelijk onderzoek suggereert dat dit gerelateerd kan worden aan een traumatische gebeurtenis (bv. status epilepticus, koortsstuipen, infectie, een genetisch deficit, etc.) die zich voordoet tijdens een kritische fase in de levensloop. Patiënten worden meestal pas gediagnostiseerd in een verder stadium van de aandoening, gekenmerkt door klinische symptomen. Momenteel is er weinig humaan onderzoek gedaan naar de latente periode omdat lange-termijn prospectieve studies tijdens deze stille periode erg moeilijk op te starten zijn. Ons begrip van de neurofysiologische processen die zich afspelen tijdens deze kritische fase van de ontwikkeling van deze ziektes is dan ook beperkt. Het is bijvoorbeeld niet geweten welke factoren ertoe bijdragen dat slechts een bepaalde groep van individuen uiteindelijk zal geaffecteerd zijn door de aandoening. Een beter inzicht hierin kan potentieel leiden tot vroege identificatie en behandeling van risicopatiënten. Wetenschappelijk onderzoek geeft aan dat neuroinflammatie een belangrijke rol speelt in het herorganiseren van neuronale netwerken na een traumatische gebeurtenis. Dit onderzoek zal de ontwikkeling van neuroinflammatie opvolgen in relatie met de functionele integriteit van de hersenen in proefdiermodellen met behulp van Positron Emission Tomography (PET). In vivo beeldvorming die gebruik maakt van biomerkers is een nieuwe en veelbelovende discipline die ons inzicht in deze ziektebeelden zal vergroten en de ontwikkeling van nieuwe medicijnen zal bevorderen. De recente technologische vooruitgang op het vlak van toegewijde beeldvorming van kleine proefdieren, laat onderzoekers voor het eerst toe om basisonderzoek op een niet-invasieve longitudinale manier uit te voeren. Het translationeel karakter van het onderzoeksvoorstel zal daarom de implementatie van basiswetenschappelijke kennis naar humane toepassingen faciliteren.

    Onderzoeker(s)

    Onderzoeksgroep(en)

    Project type(s)

    • Onderzoeksproject

    Longitudinale in vivo follow-up van PET biomerkers in modellen van neurologische aandoeningen. 01/12/2010 - 30/11/2015

    Abstract

    Chronische neurologische aandoeningen hebben een nefaste impact op de levenskwaliteit van patiënten. Multidisciplinaire teams hebben sterke vooruitgang geboekt op het vlak van diagnose, behandeling en follow-up van deze patiënten door verschillende technieken zoals neurologisch onderzoek, EEG en medische beeldvorming te combineren. Neurologische aandoeningen zijn uitermate complex; uiteenlopende dysfuncties die zowel spatieel als temporeel variëren, liggen aan de basis. In vivo beeldvorming die gebruik maakt van biomarkers is een nieuwe, veelbelovende discipline, die het inzicht in deze ziektebeelden zal vergroten en de ontwikkeling van nieuwe medicijnen zal bevorderen. De bedoeling van dit project is om aan de hand van proefdiermodellen (focus op epilepsie en schizofrenie) en PET biomerkers (neuronale activiteit en neuroinflammatie) de ziektes in kaart te brengen. Bovendien laat deze translationele aanpak toe om kennis uit het labo efficënt over te brengen naar de kliniek.

    Onderzoeker(s)

    Onderzoeksgroep(en)

    Project type(s)

    • Onderzoeksproject