Onderzoek Thomas Machiels

Abstract

Met dit onderzoeksmandaat zal ik een innovatieve aanpak ontwikkelen voor besluitvorming in complexe ruimtelijke projecten (CRPs) – bv. transportinfrastructuur en stedelijke ontwikkeling – en (stads)planning, gebaseerd op de economische reële optietheorie (ROT). In tegenstelling tot het statische rationale model en de "predict and control" aanpak, biedt de reële optie benadering een flexibele manier om met onzekerheden om te gaan door middel van flexibiliteitsopties die projectaanpassingen toestaan. Dit maakt projecten meer adaptief en dynamisch in een steeds veranderende omgeving. Omwille van de kloof tussen de ROT en de plannings- en ontwerppraktijk is de toepasbaarheid en praktische waarde van reële opties vandaag nog beperkt. Redenen hiervoor zijn de kwantitatieve complexiteit en het gebrek aan interactie met actuele besluitvorming. Door verschillende stakeholders in het onderzoek te betrekken en gebruik te maken van pilootprojecten voor de toepassing van reële opties in Vlaanderen zal ik onderzoeken welke methodes gepast zijn om de reële optietheorie af te stemmen op de noden van besluitvormers, planners, ontwerpers, enz. Doorheen dit project worden (I) kennislacunes opgelost in de bestaande literatuur over adaptieve planning en ontwerp, CRPs en de ROT. Daarnaast wordt (II) een reële opties-gebaseerd en gebruiksvriendelijk kader (tools, methoden, modellen) ontwikkeld om als flexibele en adaptieve benadering in planning, ontwerp en besluitvorming gebruikt te worden.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Coppens Tom
• Co-promotor: Compernolle Tine
• Mandaathouder: Machiels Thomas

Onderzoeksgroep(en)

• Onderzoeksgroep voor Stadsontwikkeling

Project website

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

Dit interdisciplinair project wil een innovatieve aanpak ontwikkelen voor ontwerp en besluitvorming in complexe ruimtelijke projecten (CRP) en (stads)planning – gebaseerd op de economische reële optietheorie (ROT). Een reële optie aanpak biedt een flexibele manier om met dynamische onzekerheden om te gaan en om projecten aan te passen aan een dynamische en steeds veranderende omgeving. CRP zijn grootschalige projecten (bv transportinfrastructuur) met een hoge investeringskost, een lange doorlooptijd en meerdere publieke/private actoren. Beleidsmakers moeten met veel onzekerheden en risico's omgaan in CRP. Private en sociale kosten en baten voorspellen is moeilijk omdat verschillende onzekerheden er een impact op kunnen hebben. Onzekerheden managen is daarom een belangrijke taak in project management. Conventionele methodes die besluitvorming in CRP steunen zijn hier echter gebrekkig en statisch voor. De kosten-batenanalyse (KBA) en het milieueffectenrapport (MER) houden niet voldoende rekening met hoe onzekerheden voorspellingen kunnen beïnvloeden die resulteren in verschillende toekomst scenario's. conventioneel risicobeheer tracht risico's en onzekerheden zo veel mogelijk te elimineren door het vermijden, negeren, reduceren of doorschuiven van risico's. In negen op tien projecten worden kosten onderschat en/of worden baten overschat. De afgelopen twintig jaar wordt de ROT steeds meer naar voren geschoven als een alternatieve en flexibele aanpak in domeinen als energieplanning en (transport)infrastructuur. De ROT integreert de concepten van onomkeerbare besluitvorming, onzekerheid en flexibiliteit in de analyse van besluitvorming. ROT beschouwt flexibiliteitsopties ("reële opties") als waardevol om met meerdere onzekerheden om te gaan. Niet elke beslissing moet – vaak gebaseerd op verkeerde voorspellingen – in een vroege projectfase gemaakt worden. Flexibiliteitsopties voor beslissingen open houden daarentegen kan een project helpen beter aan te passen aan mogelijke veranderingen in de toekomst. Dit vereist het identificeren en opvolgen van onzekerheden en risico's – eerder dan ze vermijden – samen met het identificeren van flexibiliteitsopties om met onzekerheden om te gaan. De ROT is een kwantitatieve aanpak die methoden en modellen gebruikt om de waarde van deze flexibiliteitsopties te berekenen, als ook het bepalen van de optimale timing (scenario) om opties uit te voeren. Het helpt niet enkel projecten beschermen tegen mogelijke verliezen, maar staat ook toe om de toevoegde waarde van strategische en beter gebalanceerde beslissingen te verzilveren. Reële optie toepassingen in planning en ontwerp zijn echter zeer beperkt. Bovendien staat het theoretische potentieel en de toenemende academische populariteit in schril contrast met de beperkte praktijkwaarde, resulterend in een kloof tussen reële opties theorie en planning en ontwerp. Wij identificeerden drie bronnen voor deze kloof in onze review paper over reële optietoepassingen in (transport)infrastructuur: (I) vereenvoudigen van cases leidt tot een vereenvoudiging van de complexe realiteit en het negeren van meerdere onzekerheden en flexibiliteitsopties; (II) kwantitatieve reële optie methoden vereisen (geavanceerde) wiskundige kennis die vaak ontbreekt in besluitvorming; en (III) reële optie toepassingen tonen geen interactie met actoren in de praktijk. Hoe kan de kloof tussen reële optie theorie en planning en ontwerp worden overbrugd? Hoe kan de ROT worden omgevormd tot praktisch relevante methoden en tools voor CRP en planningsprocessen? Onze doelstelling is om een op ROT gebaseerd kader te ontwikkelen in samenwerking met experts en actoren van CRP in Vlaanderen – voor adaptieve planning dat toelaat om onzekerheden en flexibiliteitsopties in CRP beter te identificeren, beoordelen, managen en monitoren. Dit kan besluitvorming en planningspraktijken in Vlaanderen verbeteren, door CRP meer robuust en flexibel te maken in een dynamische en complexe realiteit.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Coppens Tom
• Co-promotor: Compernolle Tine
• Mandaathouder: Machiels Thomas

Onderzoeksgroep(en)

• Onderzoeksgroep voor Stadsontwikkeling

Project type(s)

• Onderzoeksproject

Abstract

In dit interdisciplinaire project ontwikkelen we een conceptueel kader om om te gaan met risico's en onzekerheden bij complexe stedelijke projecten, gebaseerd op de reële opties theorie uit de economie. Ontwerpers en besluitvormers van stedelijke projecten worden geconfronteerd met een hoge mate van onzekerheid. De tijd tussen ontwerp en uitvoering kan immers meerdere decennia bedragen, waardoor stedelijke ontwerpen aanpasbaar en flexibel moeten zijn. Nochtans worden risico's en onzekerheden in de praktijk vaak genegeerd, afgezonderd of geminimaliseerd. De Nobelprijs winnende theorie van de reële opties biedt een nieuwe en formele benadering rond risico en onzekerheden. In de plaats van risico's te beschouwen als een bedreiging, beklemtoont de theorie de waarde van verschillende soorten van onzekerheden. Op basis van de inzichten uit de reële opties, wensen we een conceptueel raamwerk en aanpak te ontwikkelen voor complexe stedelijke projecten. We passen dit toe op de overkapping van de ring te Antwerpen.

Onderzoeker(s)

• Promotor: Coppens Tom
• Co-promotor: Compernolle Tine
• Mandaathouder: Machiels Thomas

Onderzoeksgroep(en)

• Onderzoeksgroep voor Stadsontwikkeling

Project type(s)

• Onderzoeksproject