De politiek achter het basisinkomen: hoe responsief zijn beleidsmakers ten opzichte van publieke opinie? (BI RESPONS) 01/02/2025 - 31/01/2030

Abstract

Het BI-RESPONS-project onderzoekt onder welke omstandigheden beleidsmakers reageren op de publieke opinie over basisinkomen (BI), in het licht van de groeiende debatten over dit onderwerp. Het basisinkomen is een wetenschappelijk uitdagend vraagstuk, omdat het een theoretisch probleem aanstipt dat nog niet empirisch is onderzocht. Enerzijds is het erg aannemelijk dat de case van het basisinkomen leidt tot responsiviteit, aangezien de invoering ervan directe gevolgen heeft voor het dagelijks leven van veel burgers. Anderzijds is BI, vergeleken met andere sociale beleidsmaatregelen, minder waarschijnlijk om responsiviteit op te roepen, vanwege de lagere prominentie en de grotere radicaliteit ervan. Dit project beoogt dit vraagstuk op te lossen door (a) te onderzoeken welke soorten beleidsmakers wel of niet reageren en op wiens meningen zij wel of niet inspelen; (b) te analyseren in welke ruimtelijke en temporele contexten ze wel of niet responsief zijn; (c) te kijken naar de mechanismen achter hun responsiviteit, en (d) te onderzoeken hoe hun reactie varieert tussen verschillende voorstellen voor een BI en vergeleken met het gevestigde beleid van kinderbijslagen. De analyses zijn gebaseerd op het nieuw ontwikkelde Multi-Level Framework of Contingent Policy Responsiveness, dat stelt dat de factoren prominentie en radicaliteit niet alleen tussen beleidsdomeinen verschillen, maar ook binnen domeinen, over verschillende contexten heen en tussen beleidsmakers. Dit theoretische kader wordt empirisch getest met een innovatief mixed-methods ontwerp, waarin kwalitatieve diepte-interviews met beleidsmakers worden gecombineerd met een kwantitatief opinieonderzoek in acht Europese landen, die verschillen in de prominentie en radicaliteit van BI. Het BI-RESPONS-project levert zo een belangrijke bijdrage aan de doorbraak in het onderzoek naar de politiek achter het BI en vergroot ons inzicht in (sociale) beleidsresponsiviteit en de politiek van de welvaartsstaat.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject