Abstract
Dit project heeft tot doel inzicht te krijgen in wat oudere volwassenen (80+) psychisch kwetsbaar maakt of juist mentaal vitaal houdt. Hierbij worden verschillende invloedsfactoren onderzocht, waaronder de medicatiestatus van ouderen met betrekking tot anticholinerge belasting en voorschrijfcascades, evenals de determinanten van psychische kwetsbaarheid/mentale vitaliteit, met speciale aandacht voor de samenhang met de leefomgeving.
Tot 40% van de oudere volwassenen heeft te maken met psychische problemen, die vaak een grotere impact hebben op hun algehele gezondheid dan chronische somatische aandoeningen. Veelvoorkomende geestelijke gezondheidsproblemen zijn onder andere angst, depressie en psychotische ervaringen zoals delier. Oudere volwassenen in woonzorgcentra worden niet standaard bevraagd over hun psychische gezondheid, waardoor de omvang van het probleem mogelijk onderschat wordt.
Met name in de eerste lijn en woonzorgcentra neemt de zorgbehoefte en het aantal ouderen met psychische kwetsbaarheid en/of psychiatrische stoornissen toe. Dit wordt deels veroorzaakt door demografische ontwikkelingen en het afbouwen van psychiatrische bedden, waardoor de eerste lijn en woonzorgsector te maken krijgen met complexe zorgvragen die specifieke expertise vereisen. Ondanks inspanningen blijven sommige zorgvragen onbeantwoord, en worden depressie en angst niet altijd herkend bij ouderen.
In België wordt vaak een biomedische benadering gehanteerd voor psychische klachten, waarbij medicatie de eerste behandeloptie is. Dit resulteert in een hoog voorschrijven van psychofarmaca, vooral bij ouderen. Hoewel deze benadering voordelen heeft, brengt het ook risico's met zich mee, zoals ernstige bijwerkingen op zowel somatisch als cognitief vlak. Een hoge anticholinerge belasting door medicatie kan leiden tot bijwerkingen zoals cognitieve achteruitgang en verwardheid, wat de bestaande psychische problemen kan verergeren of nieuwe kan veroorzaken.
Daarnaast hebben oudere volwassenen met psychische kwetsbaarheid vaak te maken met multimorbiditeit en polyfarmacie, waardoor gepersonaliseerde interventies die verder gaan dan medicatie nodig zijn. Ook de impact van de leefomgeving op de mentale gezondheid van ouderen met psychische kwetsbaarheid is onderbelicht. Een op maat gemaakte leefomgeving die autonomie en integriteit bevordert, kan cruciaal zijn voor hun welzijn.
Dit project streeft ernaar antwoorden te formuleren op belangrijke onderzoeksvragen met betrekking tot factoren die bijdragen aan psychische kwetsbaarheid/vitaliteit bij oudere volwassenen, de relatie tussen leefomgeving en mentale gezondheid, de impact van het verminderen van polyfarmacie op mentale gezondheid, en de ontwikkeling van een op maat gemaakte interventiemix voor psychische kwetsbaarheid/mentale vitaliteit.
Onderzoeker(s)
Onderzoeksgroep(en)
Project type(s)