Prof. Geert Lernout is emeritus professor Engelse Letterkunde.
Zeventien jaar lang schreef de Ierse schrijver James Joyce aan Finnegans Wake en daarvoor gebruikte hij notitieboekjes waarin hij woorden en uitdrukkingen opschreef die hij hier en daar had gelezen. Jammer genoeg zonder bronvermelding. Bij haar doctoraatsonderzoek van één van die notitieboekjes ontdekte Inge Landuyt een paar woorden die verwezen naar het Vaticaan. Toen ze dat woord opzocht, vond ze een werk in de universiteitsbibliotheek dat Le Vatican heette en dat inderdaad de bron bleek te zijn waaruit Joyce heel wat woorden had overgenomen.
Het boekje is niet meer dan een pamfletachtige reisgids voor de Heilige Stad, uitgegeven door de Franse katholieke uitgever Bloud & Gay in haar allang ter ziele gegane reeks Bibliothèque Catholique Illustrée. De auteur van het in 1927 uitgegeven boek was de Luikse priester Edouard Devoghel, die op dat ogenblik de Belgische kerk vertegenwoordigde bij de Heilige Stoel en die daarnaast als correspondent werkte voor de katholieke pers in Frankrijk, België en Zwitserland.
Edouard Devoghel was blijkbaar een heel interessante figuur die een paar jaar later een veel belangrijker boek schreef over het pact tussen Mussolini en paus Pius IX, maar dat wist James Joyce helemaal niet, denk ik. Le Vatican is het soort efemeer drukwerk dat bijna nooit bewaard wordt en niemand weet waarom onze bibliotheek het nog altijd in bezit heeft. Maar daardoor weten we nu een kleine beetje meer over hoe de grote Ierse schrijver zijn meesterwerk heeft geschreven.
Edouard Devoghel. Le Vatican, Parijs: Bloud & Gay, 1927.
Universiteitsbibliotheek Antwerpen, MAG 101.3.1.6.