We zetten onze collecties met veel trots in de kijker. En dat doen we liefst van al samen met collega's, studenten en andere partners. Zo faciliteren we onderzoeks- en onderwijsprojecten en werken we nauw samen met docenten en studenten om bepaalde taken te realiseren. We leiden stagiairs en vrijwilligers op om ons te helpen bij het behoud, beheer en de registratie van de collecties. We verwelkomen onderzoekers en stellen onze collecties - fysiek of digitaal - ter beschikking. In wetenschappelijke publicaties delen zij hun expertise, maar daarnaast werken we ook zelf aan een publieksvriendelijke toegang tot het diverse erfgoed dat we bewaren.
Er beweegt veel... Hieronder vind je een greep uit het meest recente aanbod van activiteiten bij Bijzondere Collecties en het Universiteitsarchief. Indien je meteen op de hoogte wil zijn van wat er allemaal beweegt, volg dan de Instagrampagina.
Academisch Erfgoed - Expo 'Verhalenvertellers'
De collectie academisch erfgoed van de Universiteit Antwerpen mag gezien worden. Speciaal voor de twintigste verjaardag van de universiteit (in academiejaar 2023-2024) en om de pensionering (per 1 januari 2025) te vieren van Marc Demolder, de bezieler van het academisch erfgoed aan de Universiteit Antwerpen, tonen wij de bezoeker twintig bijzondere objecten in de expo Verhalenvertellers.
Ieder object in de tentoonstelling vertelt een eigen verhaal. Een verhaal over de ontwikkeling van een toestel, de toepassing van een bepaald instrument of de wijze waarop er onderzoek werd gedaan. Het zijn deze verhalen die de objecten tot leven wekken en samen niet alleen de geschiedenis van de Universiteit Antwerpen (en haar voorgangers) vertellen, maar ook van het wetenschappelijk onderzoek en onderwijs in het algemeen.
Er is een tentoonstellingscatalogus beschikbaar aan de balie van de Universiteitsbibliotheek. Daarnaast vind je op de blog van het Collectief Geheugen nog meer informatie terug over deze twintig voorwerpen.
Praktisch
De tentoonstelling is te bezoeken van 19 september 2024 tot en met 31 januari 2025.
Locatie: De inkomhal van de Universiteitsbibliotheek (Stadscampus, te bereiken via Prinsstraat 13)
Openingsuren: de tentoonstelling is te bezoeken tijdens de openingsuren van de bibliotheek.
Inkom: gratis
De productieve zomer van 2024
Tijdens de zomer van 2024 hebben we bij Archief & Erfgoed allerminst stilgezeten. Via deze weg brengen we jullie op de hoogte van enkele projecten waar we grote vooruitgang hebben geboekt.
Summer school Books & Culture
Dr. Maartje De Wilde (conservator Bijzondere Collecties) organiseerde samen met prof. dr. Pierre Delsaerdt (Departement Geschiedenis) een summer school over 'Women Authors, Printers and Readers'. Onder een stralende zon ontvingen we in de laatste week van juni negentien deelnemers uit acht landen. Zij dompelden zich onder in een divers programma van veertien sessies met lezingen, workshops en rondleidingen door nationale en internationale experten. Het was een boeiende en inspirerende week, lees er meer over op onze LinkedIn.
Helpende handen
Elke zomer zetten we in op preserverende ingrepen en jobstudenten zijn daarbij een absolute meerwaarde voor onze werking. Ook op het vlak van dataregistratie hebben ze extra gegevens verzameld.
- Fiep en Annelien hebben kostbare werken schoongemaakt. Stof is een goede voedingsbodem voor allerhande schimmels en ongedierte, wat oude boeken kan aantasten. In ruim twee weken tijd werden maar liefst 1.400 boeken gedroogreinigd en werden 266 boekenplanken gepoetst. Na vier jaar is al meer dan drie kwart van de oude drukken onder handen genomen. Daarnaast hebben Fiep en Annelien geholpen om metadata te verrijken voor een project over fabelboeken én stelden ze een Spotify-lijst samen met Bib Beats, geïnspireerd door de vele dieren die ze in de boeken zagen.
- Cleo en Maurane werden ingeschakeld bij het uitlijsten van kunstwerken uit de kunstcollectie van de universiteit. 130 werken in het depot werden uitgelijst, maar ook schoongemaakt, opgemeten, gefotografeerd en zuurvrij verpakt. De toestand van de werken werd rechtstreeks genoteerd in het erfgoedmodel in Brocade.
- Paulien en Tom hielpen het Universiteitsarchief bij het schonen, beschrijven en verpakken van de papers van de opleiding conservatie-restauratie (specialisatie hout). Daarnaast verwerkten ze een hele reeks eindwerken van verschillende opleidingen van de Faculteit Ontwerpwetenschappen.
- Anne en Maitreyi gaven ongenummerde scripties een archiefnummer en verwerkten ze. Zo is de langetermijnbewaring van de stukken verzekerd.
Projecten in een stroomversnelling
- Bijzondere Collecties en E-info maakten extra zoekwijzers of tutorials om studenten, onderzoekers en docenten wegwijs te maken in de bibliotheekcatalogus. De korte filmpjes zijn specifiek bedoeld om het opzoeken van werken uit de Bijzondere Collecties te vergemakkelijken. Meer info vind je hier.
- Boekenpraat werd aangevuld: met nieuwe teksten én, voor het eerst, met twee gloednieuwe podcasts. Deze nieuwe informatie is het resultaat van een lessenreeks die conservator Maartje De Wilde in samenwerking met Tine De Koninck van de Faculteit Letteren & Wijsbegeerte heeft begeleid. De studenten gingen aan de slag met twee literaire genres uit de zeventiende eeuw: toneel en emblematiek. Ze bestudeerden werken uit de Bijzondere Collecties. Het resultaat van hun onderzoek vind je op Boekenpraat. Klik op de namen van Amina, Elena, Eline, Merel en Olivia en lees hun bijdragen. Of beluister hun podcasts via Spotify.
Erfgoeddag - Expo 'Home sweet Home' van het Universiteitsarchief
Waardoor voelen studenten zich thuis op kot? Hoe richten ze hun kamer in? Welke verschillen zijn er tussen op kot gaan anno 1960 en vandaag? Erfgoeddag focust dit jaar op het thema ‘Thuis’ en met de tentoonstelling “Home sweet Home” laten we bezoekers zien dat studenten al decennialang thuiskomen aan de Universiteit Antwerpen. Het belooft een boeiende tentoonstelling over de geschiedenis van studentenhuisvesting aan de universiteit te worden.
We tonen studentikoze objecten uit het Universiteitsarchief en de collectie van het Academisch Erfgoed zoals homekrantjes, foto’s van de studentenrestaurants, een nachtkastje uit het vroegere studentenhome van het Hof van Liere en nog veel meer.
De tentoonstelling loopt van 15 maart tot en met 3 mei in De Living, inkomhal Bibliotheek & Archief op Stadscampus (gebouw A). Ze wordt op donderdagnamiddag 14 maart feestelijk geopend door rector Herman Van Goethem.
De expo opent niet alleen op zondag 21 april, Erfgoeddag zelf, maar ook op zaterdag 20 april 2024. De expo is dan vrij te bezoeken tussen 10 en 16.30 uur. Daarnaast voorzien we op beide dagen rondleidingen achter de schermen van het Universiteitsarchief. De inschrijvingen voor de rondleidingen openen binnenkort. Hou deze pagina zeker in de gaten en reserveer je plek.
Wil je graag aanwezig zijn bij de opening van de tentoonstelling? Of wil je graag een rondleiding krijgen in het weekend van Erfgoeddag? Op deze pagina kan je je inschrijven.
Barokke Influencers - Grootschalig stadsfestival in Antwerpen
Stadsfestival met drie centrale tentoonstellingen
Barokke Influencers, zo luidt de anachronistische titel van een grootschalig stadsfestival dat zich afspeelt in Antwerpen. Organisatie is in handen van UCSIA, de Universiteit Antwerpen is co-organisator. In het kader van dit festival worden zeer veel inspirerende activiteiten georganiseerd. Er zijn concerten, lezingen en gesprekken met tal van experten, boeiende (en toegankelijke) podscasts, geleide wandelroutes en meerdere tententoonstellingen. Op 22 april werd het startschot gegeven voor de drie centrale tentoonstellingen. Zij vormen het historische epicentrum van dit project, dat zich gaandeweg steeds meer verbreedde. Bekijk hier het volledige programma, en ontdek binnenkort ook de extra expo's die het Havenhuis en KMSKA nog in petto hebben.
Jezuïeten en de kunst van het overtuigen
De afdeling Bijzondere Collecties is een trotse partner in dit project en werkte voornamelijk mee aan de tentoonstelling in de Carolus Borromeuskerk. De drie centrale expo's zijn te zien op drie locaties, op wandelafstand van elkaar.
- in de Carolus Borromeuskerk
- in de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience
- in het Snijders&Rockoxmuseum
De drie locaties baden in de 17de-eeuwse sfeer die zo bepalend was voor het concept van de tentoonstelling. De curatoren laten zien hoe de leden van jezuïetenorde woorden maar vooral beelden hebben ingezet om het katholieke ideeëngoed - dat in tijden van protestantisme zwaar onder vuur lag - te verdedigen en te verankeren bij de mensen rondom hen; zowel dichtbij als veraf. Waarom kunnen we hen beschouwen als influencers van toen? Hoe gingen ze te werk en wie konden ze bereiken?
Medewerking van Bijzondere Collecties
- Dr. Maartje De Wilde, conservator bij de dienst Bijzondere Collecties, is een van de curatoren van de tentoonstelling. Zij leverde input rond het concept van de tentoonstelling en hielp bij het schrijven en redigeren van de tentoonstellingsteksten.
- Maartje stelde een themanummer samen van het tijdschrift De Boekenwereld, met als titel 'Op missie'. Verschillende experten (Hubert Meeus, Johan Verberckmoes, Werner Thomas, Dirk Imhof, Steven Van Impe, Ad Meskens e.a.) werkten aan het nummer mee. Het tijdschrift wordt te koop aangeboden aan de balie in de Carolus Borromeuskerk en in het Snijders&Rockoxmuseum. Laurent Breeus-Loos, tijdelijk medewerker bij Bijzondere Collecties, stond in voor de beeldredactie.
-
Terugblik
Nieuws 2021 - Universiteitsarchief krijgt kwaliteitslabel 'Erkend Cultureel Archief'
In juli 2021 ontving het Universiteitsarchief het kwaliteitslabel ‘Erkend Cultureel Archief’ van de Vlaamse Overheid.
Sinds het Cultureel-erfgoeddecreet van 23 mei 2008 kent de Vlaamse overheid dit label toe aan organisaties die hun verantwoordelijkheid als beheerder van cultureel erfgoed ernstig nemen. Ze oefenen de vijf basistaken in cultureelerfgoedwerking uit op een evenwichtige en professionele wijze. Deze erkenning creëert mogelijkheden voor (internationale) bruiklenen, collectiemobiliteit en expertisedeling. Om de vijf jaar wordt deze erkenning geëvalueerd.
Vijf basistaken
- herkennen en verzamelen (nl. acquisitie)
- behouden en borgen (nl. bewaren)
- onderzoeken
- presenteren en toeleiden (nl. ontsluiten voor een divers publiek van kenners en liefhebbers)
- participeren