FAQ

Het is de bedoeling de resultaten te vertalen naar duidelijke taal voor de scholen, kinderen en ouders.
De bedoeling is meer feitelijk materiaal te verzamelen rond het effect van natuur op gezondheid op individueel niveau, en hiermee beleidsrichtlijnen te beïnvloeden.

Er bestaan al enkele studies uitgevoerd in het buitenland omtrent dit onderwerp. 

Echter, heeft elk land verschillende landschappen en heersen er diverse gewoonten. 

Het microbioom verschilt dan ook tussen mensen van verschillende landen. 

Daarom is het moeilijk om deze studies te linken aan België. 

We starten het contact met scholen wanneer de doelgroep in het 4e leerjaar zit. Het onderzoek zelf start echter wanneer deze groep in het 5de leerjaar zit. Het verder verloop van het onderzoek en de communicatie rond de resultaten vindt plaats als de kinderen in het 6e leerjaar zitten. Daarom worden deze leerkrachten sterker betrokken.

Hiervoor zijn verschillende redenen: 

• Voorkennis suggereert dat allergie-effecten meer uitgesproken beginnen te worden vanaf de leeftijd van 6 en het hoogtepunt op adolescente leeftijd. De effecten zijn dus beter zichtbaar bij die leeftijd tussen 10-12 jaar. 

• Bovendien nemen we alleen leerlingen op die de afgelopen 4-6 jaar op dezelfde school hebben gezeten (bijv. Dezelfde basisschool).

• Kinderen tussen 10-12 jaar kan je al sterker betrekken in dergelijk onderzoek.

We schatten ongeveer 10u in totaal:

1) Schooljaar 2020-2021
- Informatiemoment van GoodPlanet/MOS (online of live) voor leerkrachten.  1,5uur
- Overleg met collega’s en keuze participerende klassen binnen de school. 1u
- Informatiemoment voor de ouders (een brief voor ouders bestaat): 1,5uur
- De ouders geven hun schriftelijke toestemming voor de deelname van hun kind. Verzamelen en opsturen  van formulieren. 2u

2) Schooljaar 2021-2022: De onderzoekers gaan aan de slag met de leerlingen van het 5de leerjaar, hun leerkracht/begeleider en hun ouders. We bieden educatief materiaal aan op de B@SEBALL website. De leerkracht krijgt ook de nodige ondersteuning en materiaal om de onderzoeksactiviteiten met de kinderen uit te voeren.

- Leestestje (8 min) en vragenlijst (15 min) voor kinderen over mentaal welzijn: 25 min
- Vragenlijst voor kinderen over buiten spelen: 2p.
- Vragenlijst doorgeven aan begeleiders buitenschoolse opvang: 1u
- De kinderen planten aardbeiplantjes op school. De plantjes worden op school bezorgd met de nodige uitleg over het planten. 1 lesuur
- De kinderen verzamelen op de speelplaats stalen van aarde en aardbeiplanten 1 à 2 lesuren
- De kinderen bestuderen de biodiversiteit op en rond de speelplaats en brengen ze in kaart. 1 à 2 lesuren
- De kinderen meten de luchtkwaliteit in de klas. 0,5 lesuur
- De kinderen laten een wangstrijkje afnemen en, als hun ouders dat toestaan, ook een huidprikje. Hiervoor komt een verpleger op school die de testjes bij de kinderen afneemt. 1 à 2 lesuren

Schooljaar 2020-2021
- Informatiemoment voor de ouders (een brief voor ouders bestaat): 1,5uur

Schooljaar 2021-2022
- Vragenlijst voor ouders rond allergie, leefomgeving en buiten spelen: 15 pagina’s

De bedoeling is zeker zaadjes te planten in de scholen via het project. We willen zeer graag verder gaan met de scholen die hiervoor gemotiveerd zijn, maar binnen dit onderzoek hebben we hier (voorlopig) nog geen budget voor.  

Een verandering kan pas nadat de onderzoeksresultaten binnen zijn, anders ga je de omgeving veranderen en heeft dit effect op de resultaten. Dit staat nu gepland voor einde het schooljaar 2021-2022. Als we budget zouden vinden, kunnen we aan de slag vanaf schooljaar 2022-2023, wanneer de deelnemende kinderen dus in het 6e leerjaar zitten.

Dit is een ander soort onderzoek, en ook zeer interessant. Wat we nu doen is een verschil proberen op te meten van een effect op langere termijn. Als we kijken wat het direct effect is voor en na een interventie, noem je dit een interventie-onderzoek.

We zijn inderdaad met dezelfde partners subsidie aan het zoeken, om ook dit te kunnen realiseren. Maar dit is nog niet goedgekeurd. Dergelijke studie zou inderdaad de resultaten kunnen verbreden én versterken.

Dat klopt zeker. We hebben ongeveer de helft van de scholen in een zeer bebouwde omgeving en de helft van de scholen in een landelijke omgeving gesitueerd. We werken in deze omgevingen steeds met schoolparen:

• Vb schoolpaar: twee scholen in een stad, eentje met een hoge natuurlijkheid en één met een lage natuurlijkheid.

• Vb schoolpaar: twee scholen op het platteland, één met een hoge natuurlijkheid en één met een lage natuurlijkheid.

Deze schoolparen worden met elkaar vergeleken.

Om het effect op de gezondheid van kinderen tussen veel en weinig natuur op de speelplaats te kunnen vergelijken, werken we steeds met ‘schoolparen’. Deze schoolparen liggen in een gelijkaardige omgeving, maar één heeft een speelplaats met minder natuur, de andere met meer natuur.

Dat is de bedoeling. We hopen op resultaten die een verschil aantonen, zodat we kunnen bewijzen dat contact met natuur en biodiversiteit op de speelplaats belangrijk is voor de gezondheid, en immuunsysteem van de kinderen.

Duurzame projecten onderzoeken op korte termijn is niet gemakkelijk. Voor de B@seball – studie hebben we voordien onderzocht of we bijvoorbeeld verschillen kunnen verwachten in astma/allergie, bij scholen in meer of minder natuurlijke landschappen. Het blijkt dat een 5% verschil in prevalentie zou kunnen aangetoond worden. Maar de complexiteit van dit onderzoek is inderdaad niet te onderschatten. We moeten rekening houden met moeilijk meetbare elementen: luchtvervuiling, socio-economische achtergrond,... Al deze factoren proberen we mee in rekening te brengen zodat we zo zuiver mogelijk kijken naar de effecten van natuur op school. Het is echter praktisch onmogelijk om die effecten 100% zuiver te onderzoeken  met observationele studie. We bekijken in deze studie bovendien de toestand op één bepaald moment in de tijd. Het is ook goed om naast dit onderzoek, een school te onderzoeken die evolueert in zijn toestand, tijdens een inrichting en vergroening van de speelplaats. We zijn op zoek naar subsidiëring hiervoor.

De onderzoekers voorzien het materiaal en instructies. Echter, zullen de onderzoekers niet naar de scholen komen om leerkrachten te begeleiden met de aardbeienplantjes, stalen van de aarde afnemen, bestuderen van de biodiversiteit, luchtkwaliteit meten… 

De leerkrachten (eventueel samen met de leerlingen) zullen zelf gemakkelijk aan de slag kunnen aan de hand van een duidelijke uitleg in de vorm van instructies en filmpjes. De instructies en metingen zijn eenvoudig en specifiek aangepast aan de leerkrachten en de leerlingen. 

De onderzoekers zijn beschikbaar via e-mail of telefonisch als er iets niet duidelijk is. Per uitzondering kan er wel een plaats bezoek afgesproken worden, maar dit is logistiek niet haalbaar voor de 70 geplande scholen in de studie.

​