Het COMPASS-project is een door het FWO-SBO gefinancierd project dat tot doel heeft de toegang tot zorg voor mensen in kwetsbare omstandigheden te verbeteren door hen te ondersteunen met Zorgcompassers, internationaal gekend als “Community Health Workers”. 

Doel 3 van de duurzame ontwikkelingsdoelstelling onderstreept het recht op toegang tot eerstelijnsgezondheidszorg (ELZ) voor iedereen. Ondanks verschillende hervormingen in België om ELZ betaalbaar en toegankelijk te maken, worden de ongelijkheden inzake toegang tot ELZ zelfs groter. Mensen met beperkte of geen toegang tot de gezondheidszorg worden vaak omschreven als “hard-to-reach”. Maar vanuit hun perspectief zijn het de gezondheidsdiensten die moeilijk te bereiken zijn. Innovatieve manieren zijn nodig om gezondheidszorg meer toegankelijk te maken voor deze onderbediende kwetsbare populaties. Een nieuw organisatorisch model moet ontwikkeld en getest worden om deze onderbediende kwetsbare populaties beter te koppelen aan het bestaande ELZ-systeem.

Een dergelijk nieuw model verreist fundamentele kennis, want eerdere oplossingen hebben niet iedereen toegang tot zorg verschaft. Gelet op de toenemende zorgvraag en beperkte budgetten moeten we leren van innovaties in lage- en middeninkomenslanden (LMIL). Een studie van gezondheidsinnovaties in LMIL en een theoretische analyse van de vereiste kenmerken van zo’n nieuw model mondde uit in een model waar zorgcompassers, internationaal gekend als ‘community health workers’ (CHW) centraal staan, geïnspireerd door de ‘Family Health Strategy’ in Brazilië en de ‘Re-engineering Primary health care’ in Zuid-Afrika. Een dergelijk ‘outreachend’ organisatorisch model kan volgens ons de toegang tot ELZ in Vlaanderen verbeteren.

Eerst bestuderen we de wisselwerking tussen de verschillende barrières die onderbediende kwetsbare populaties ervaren over het hele continuüm van toegang tot ELZ in Vlaanderen (WP 1). Vervolgens vertalen we de innovatieve modellen uit Brazilië en Zuid-Afrika (WP2). In WP3 ontwikkelen wij een nieuw ‘outreachend’ model met Zorgcompassers voor betere toegang tot ELZ in Vlaanderen. In WP4 en WP5 testen we deze interventie in een cluster gerandomiseerd onderzoek met een controlegroep (RCT). Ten slotte bepalen we de kosteneffectiviteit van het model in WP6.

In dit project wordt academische expertise rond sociologie, huisartsengeneeskunde en economie gecombineerd met inzichten en kennis van onderbediende kwetsbare populaties en sociale organisaties om maatschappelijke impact te verzekeren.

• Prof. Dr. Edwin Wouters 
• Prof. Dr. Hilde Bastiaens 
• Prof. Dr. Nick Verhaeghe 
• Prof. Dr. Josefien van Olmen 
• Dr. Caroline Masquillier 
• Laura Vroonen
• Emilie Op de Beeck 
• Tijs van Iseghem