Hoe kunnen je studenten diversiteitscompetenties verwerven in de les?

Er zijn verschillende modellen (IRC, CIMIC,…) om diversiteitscompetenties te onderscheiden. Uitgaand van het competentieprofiel van UAntwerpen kan je bij je studenten verschillende aspecten van diversiteitscompetenties aanscherpen. 

​Al deze aspecten van diversiteitscompetenties zijn in de praktijk uiteraard onlosmakelijk verbonden met elkaar. Zo bijvoorbeeld stelt de reflectieve competentie studenten in staat om beter te begrijpen hoe hun eigen achtergrond hun communicatiestijl beïnvloedt. Op een geïntegreerde wijze leren we studenten om ze toe te passen in een grootstedelijke context, waartoe  de Universiteit Antwerpen behoort. Authentieke leersituaties zoals projectwerk, stages, Community Service Learning, lenen zich hier in het bijzonder toe. 

Door zelfreflectie en/of door uitwisseling met andere studenten of in groepswerk kan je studenten laten nadenken over hun eigen vooroordelen, referentiekader, stereotypen,… en ontwikkelen ze hierover een zelfbewustzijn. Ook kan je je studenten regelmatig feedback laten vragen aan medestudenten, of anderen om hun diversiteitsvaardigheden te verbeteren. Door studenten feedback te laten geven op de les zelf, creëer je de ruimte om hen op een diversiteitsresponsieve manier actief te laten participeren en reflecteren over de inhoud en didactiek. 

• ​Lees de tools, tips & tricks voor het creëren van een veiligere en inclusievere leeromgeving. 
• ​Beluister de podcast van Winny Ang en Liesbeth Verpooten.

Door de diverse samenstelling van de studentenpopulatie te benutten tijdens groepswerk, discussies, rollenspellen en samenwerking leren studenten omgaan met eventuele moeilijkheden waar ‘studenten met andere referentiekaders’ tegenaan lopen. Interculturele competenties zijn hierbij belangrijk. Studenten met verschillende achtergronden kan je tot uitwisseling stimuleren door de interactie te benutten, waarbij het belang van inclusieve taal benadrukt en aangeleerd kan worden. Studenten leren op die manier een taal te hanteren die respectvol is ten opzichte van verschillende culturele achtergrond  en identiteiten. Breder kunnen in een international classroom studenten met verschillende taalachtergronden hun taalvaardigheden verbeteren door in interactie te gaan met internationale studenten. Constructieve feedback helpt studenten hun (internationale) en interculturele communicatievaardigheden te verbeteren. 

• ​Lees de nota international classroom, enkel toegankelijk voor UA-personeelsleden. 

Door in je lessen casestudies en voorbeelden uit diverse culturen en gemeenschappen te integreren, bouw je als docent mee aan een curriculum dat divers is en verschillende perspectieven en culturen omvat. Op een constructieve en speelse manier (bv. via een serious game) kan je studenten oefeningen geven om verschillende benadering en perspectieven te begrijpen en ermee om te gaan. Het spel dat binnen de opleiding Productontwikkeling werd ontworpen, zorgt ervoor dat de spelers geconfronteerd worden met hun eigen bias, hun eigen kijk op de wereld. Het spel probeert spelers zich ervan bewust te maken dat ze moeten kijken vanuit andere perspectieven. 

• ​Laat je inspireren door het filmpje van Kristof Vaes. 
• Laat je inspireren door het filmpje van Herman Van Goethem. 

Er zijn verschillende eenvoudige manieren om in jouw les heterogene studentengroepen samen te stellen zonder daardoor studenten te stigmatiseren of in een identiteitscategorie te duwen. Hier vind je enkele concrete tips om dit te doen: Tijdens groepswerk in heterogene studentengroepen kan je je studenten ideeën laten uitwisselen met medestudenten, waarbij ze zichzelf in andermans schoenen moeten proberen plaatsen. In praktijkoefeningen en onderzoeksprojecten  kan je als docent ruimte geven aan verschillende meningen met behulp van deep democracy-vragen als bv. ‘ik hoor veel gelijkaardige standpunten, maar zou graag ook tegenstrijdige meningen horen’. Dit stimuleert ook de samenwerking en communicatie tussen studenten.

Bij het bepalen van de eindcompetenties voor diversiteit en inclusie van je opleidingsonderdeel, is het belangrijk dat ze in lijn liggen met de kerncompetenties rond diversiteit die op opleidingsniveau door de onderwijscommissie werden vastgelegd. Competenties kan je doorheen het curriculum zo opbouwen dat bij startende studenten de nadruk wordt gelegd op basiskennis over diversiteit als maatschappelijk thema. Met behulp van kleinere casussen kan je de student sturen in het verwerven van deze competenties. Naarmate studenten meer gevorderd raken, vergroot de complexiteit van de te verwerven diversiteitscompetenties. Door de integratie van verschillende aspecten van diversiteit kunnen studenten steeds meer zelfgestuurd complexere problemen aanpakken. In de masterjaren zullen diversiteitscompetenties tijdens stages en  projecten,…) zelfstandig verder ontwikkeld worden. Binnen verschillende leerlijnen (bv. duurzaamheid en diversiteit, communicatievaardigheden, academische vaardigheden) kan een transversaal thema als diversiteit & inclusie relatief makkelijk geïntegreerd worden.

• ​Laat je inspireren door de getuigenis van Kristof Vaes. (Opleiding Productontwikkeling)
• ​Beluister de podcast van Winny Ang en Liesbeth Verpooten. (Opleiding Geneeskunde)