De kracht van cultuur in de lokale context: devolutie of revolutie?
©Cpacquée
Zowel in Vlaanderen als in het buitenland wordt het belang van kunst en cultuur op het lokale niveau steeds meer erkend. We kunnen spreken van een ‘cultural devolution’ met overdracht van bevoegdheden voor cultuur naar het lokale niveau. Deze evolutie roept vragen op over wat we vandaag kunnen verwachten van het lokale beleidsniveau inzake cultuur. Bovendien kunnen we de vraag stellen wat het lokale ecosysteem vandaag betekent? Binnen die context zijn immers de relaties tussen de publieke, civiele en private actoren sterk aan het wijzigen. Wie doet wat en hoe verhouden de diverse actoren zich ten opzichte van elkaar? We kunnen ons afvragen of deze maatschappelijke veranderingen ook leiden tot een culturele revolutie op lokaal vlak met verschuivingen in samenwerkingsvormen, gemeenschapsbetrokkenheid en diversificatie van culturele expressie: Kortom, een ingrijpende verandering in de lokale culturele dynamiek.
Het congres van het Fonds voor Cultuurmanagement wil daarom dit jaar dieper ingaan op de volgende vraag: Wat is precies de rol en de kracht van kunst en cultuur in het lokale ecosysteem? En ook hoe verhouden kunst en cultuur zich tot andere maatschappelijke domeinen zoals economie, gezondheid en welzijn, sociale cohesie, milieu, technologie, ... Kunnen kunst en cultuur fungeren als een hefboom voor een meer duurzame en inclusieve toekomst?
Na een warm welkom van onze rector Herman Van Goethem, brachten de keynote sprekers Prof. Dr. Jonathan Vickery en Prof. Dr. Johan Kolsteeg nieuwe perspectieven naar voren over de grote dilemma's en nieuwe denkwijzen in lokale Culturele Beleidsvorming & Culturele democratie ; Nadien gingen Catherina Vaz Pinto (Former deputy mayor for Culture in Lisbon), Lien Van de Velde (Directeur Cultuur Gent - Stad Gent) & Marcelle Hendrickx (Wethouder van Tilburg: Gezondheid, Zorg en Cultuur) olv Prof. dr. Annick Schramme in gesprek over de toekomst van het lokaal cultuurbeleid in Europa. In de namiddag namen een aantal inspirerende cases uit Vlaanderen en Nederland het woord geclusterd in 3 panels: Jeroen Everaert (Creatief Directeur, The Mothership), Anna Laganovska & Adriënne van der Werf (Curatoren, Publiek Park), olv Sofie De Ruysser (Erfgoedconsulent · ErfgoedLab Antwerpen) over de betekenis van de publieke ruimte, eigenaarschap van de omgeving. Vervolgens gingen Katelijne Morreel (Directeur, Bibliotheek Permeke) en Malique Mohamud (Founder, creative director, Concrete Blossom / The Niteshop), met elkaar in gesprek olv Marielle Hendriks (Bestuurder - Erfgoedhuis Zuid-Holland en lid Fonds Cultuurmanagement) over de relatie tussen de noties lokaal en hyperlokaal, culturele instellingen en bottom up initiatieven en stedelijke planning. Tot slot deelden Bart Geernaert (De Republiek in Brugge), Joery Scheepers (Het Bos) & Joris Goorden (De Blikfabriek) hun ervaringen en kritische reflecties o.l.v. Leen Vanderschueren (coördinator van cult!) over de rol van de commons en duurzaamheid in het stedelijk ecosysteem. De congresdag werd afgesloten met een ontroerende poëtische performance van Lisette Ma Neza, gevolgd door de bekendmaking van de thesisprijs 2024 met winnaar Adam Lybaert en een slotwoord van Nabilla Ait Daoud, Schepen Stad Antwerpen. Een grote dank aan alle sprekers, moderatoren, deelnemers en alumni die hebben bijgedragen aan deze inspirerende en rijke dag! Jullie enthousiasme, betrokkenheid en passie zijn de ware kracht van cultuur.