Congres 2020

Naar aanleiding van 20 jaar Cultuurmanagement organiseerde het Fonds voor Cultuurmanagement in samenwerking met deBuren en het Cultuurloket een digitaal congres in het teken van de herziene bestuurscode Cultuur en de toepassing ervan in 2 stappen, een eerste bijeenkomst op 30 november en een plenaire sessie met keynote op 7 december 2020. In de aanloop naar het congres, werd in samenwerking met Vlaams-Nederlands huis voor cultuur en debat deBuren en het Cultuurloket het afgelopen jaar een traject doorlopen rond goed bestuur. Op 26 juni 2020 werd de herziene Bestuurscode Cultuur reeds aan de minister overhandigd.​

De principes van de nieuwe code cultural governance zijn er. Er zijn voorstellen van aanbevelingen aan elk van de principes toegevoegd. Maar wat betekenen ze in de praktijk? Zijn de aanbevelingen helder? Fungeren ze als handvaten of moeten ze concreter? Of net niet? "Praten helpt". Daarom organiseerden we op 30 november 2020 enkele parallelle sessies.

Sessie 1: Duurzaamheid en ecologie als deel van de waardebepaling: “De organisatie reflecteert periodiek over de toepassing van de principes van duurzaamheid en integreert deze principes in de missie.” Dat roept meteen vragen op naar beperkingen die vanuit een breder maatschappelijk doel kunnen en moeten opgelegd worden aan de eigen missie. Duurzaamheid, klimaatbeleid, fair pay, inclusief beleid… Hoe kan een bestuur van een organisatie de afweging tussen dat eigen doel en de bredere maatschappelijke waarden best vorm geven? - Moderator: Willem Bongers-Dek (deBuren)

Herbekijk de inleiding op deze sessie door Hicham Khalidi (Jan van Eyck Academie)

Sessie 2: Netwerkstructuren (scw, soc-art): De inkt van de code is nog maar net droog en je stelt vast dat ze misschien te veel geschoeid is op de leest van de klassieke vzw met een scheiding van bestuur, directie en personeel, en AV. Maar is de nieuwe organisatievorm die uitgaan van een commons-filosofie en coöperatie niet net wat maatschappelijke meerwaarde brengt en hoe zit het dan met die scheidslijn tussen eigenaar en uitvoerder. - Moderator: Marielle Hendriks (Erfgoedhuis)

Herbekijk de inleiding op deze sessie door Joke Quaghebeur (OPENDOEK)​

Sessie 3: Integriteit en welzijn van de werknemers: Het gaat allemaal goed en wel, tot een bestuurder weet krijgt van unfair of grensoverschrijdend gedrag binnen het personeel en de directie. Daar sta je dan met je code…- Moderator: Prof. Bruno Verbergt (UAntwerpen)

​Herbekijk de inleiding op deze sessie door Ilse Ghekiere (Engagement Arts)​

Sessie 4: Ethiek & governance: Belangenverstrengeling door bestuurders: Bestuurders handelen in het belang van de organisatie, maar in Vlaanderen komt het in bepaalde sectoren nog vaak voor dat de subsidiërende of inrichtende overheid de bestuurders benoemt op basis van hun politiek mandaat of van hun politieke of ideologische strekking. - Moderator: Wim Vanseveren (UitZichten)

​Herbekijk de inleiding op deze sessie door Saïda Sakali (KBS)​

Sessie 5:  Zelfevaluatie: Het ene niveau controleert het andere, maar wat wanneer je bovenaan de ladder zit? En wat te denken van controle wanneer de organisatie meer en meer horizontaal wordt, met een sterk gedeeld leiderschap? Zelfevaluatie is de oplossing. Handvatten worden aangereikt om zo’n zelfevaluatie goed te laten verlopen. - Moderator: Jo Houben

Inleiding op deze sessie door Maarten Quaghebeur (opname niet beschikbaar)

Sessie 6: Afbakening bevoegdheid RvB – directie (artistieke inhoudelijke vrijheid): Het lijkt simpel: de een voert uit, de ander houdt toezicht, of bepaalt de resultaten die het wil behaald zien. Maar in de praktijk is het veel vager: een voorzitter die zich directeur boven de directeur waant, een bestuur dat aan micromanagement doet, een directeur die vergeet dat er ook nog een bestuur is, … - Moderator: Prof. Jan De Groof (UAntwerpen, College of Europe, University of Tilburg)

Herbekijk de inleiding op deze sessie door Joop Daalmeijer 

Sessie 7:  Verantwoording en dialoog; rol van de overheid: “Pas toe en/of leg uit”. Wil en moet een overheidsadministratie die subsidies uitkeert de naleving van de code niet controleren? Of stelt ze zich dan in de plaats van de bestuurders en leden van de vereniging (de AV) die toezicht uitoefenen en verder zichzelf evalueren? Volstaat het dat de organisatie transparant communiceert over de toepassing van de code (leg uit) of dient er een evaluatierooster opgemaakt te worden en wordt de mate van toepassing straks ook al dan niet bewust een element dat beslist over “goed” en “zeer goed” en meteen een verschil kan maken tussen wel of geen subsidie? - Moderator Prof. dr. Louis Houwen (TIAS)

Herbekijk de inleiding op deze sessie door Jan Denolf (departement CJM)

Sessie 8:  Intersectionele diversiteit, macht herverdelen: Dat diversiteit verrijkend werkt en inclusie een maatschappelijke plicht is, wordt genoegzaam aanvaard. Maar in de praktijk niet altijd even consequent toegepast. Kan er afgeweken worden van de courante invulling van (excuus)diversiteit? Of is het al een goed begin wanneer er op sommige domeinen aan diversiteit en inclusie gedaan wordt: gendergelijkheid? Enkele twintigers in het bestuur? Op zoek gaan naar andersvalide deskundige bestuurders? - Moderator: Nora Mahammed (deBuren)

​Herbekijk de inleiding op deze sessie door Carolina Maciel de França