Besluiten inzake samenwerkingen

De Universiteit Antwerpen zal een lopend onderzoeksproject met de Israëlische Hebrew University of Jerusalem verderzetten. De Ethische Commissie Mensenrechten adviseerde negatief, maar het Bestuurscollege van de universiteit verwierp dat advies.

"Het Bestuurscollege van de Universiteit Antwerpen heeft zich gebogen over een lopende samenwerking met de Hebrew University of Jerusalem. De Ethische Commissie Mensenrechten van UAntwerpen adviseerde recent negatief over verdere samenwerkingen met deze Israëlische universiteit, met name omwille van haar bijdragen aan opleidingsprogramma’s van het Israëlische leger.Rector Herman Van Goethem vond dit een te smalle basis en was van oordeel dat de Hebrew University ook gehoord moest worden. Hij vroeg daarom een heroverweging van dit interne advies en legde de kwestie voor aan het Bestuurscollege. Dat orgaan heeft het negatief advies verworpen en beslist om de samenwerking met Hebrew University verder te zetten.“Uit een meer diepgaande risicoanalyse, aangevuld door kritisch overleg met het bestuur van Hebrew University, blijkt dat er geen indicaties zijn voor een risico op betrokkenheid van deze universiteit bij ernstige en/of systematische schendingen van mensenrechten”, aldus rector Van Goethem. “Uiteraard zijn universiteiten veelstemmige biotopen, maar als universiteit voert Hebrew University een beleid dat kritisch staat tegenover de opeenvolgende regeringen Netanyahu.”Rector-elect Herwig Leirs schaart zich achter de beslissing van het Bestuurscollege. “Het optreden van het Israëlisch leger in Gaza heeft afgrijselijke gevolgen voor de burgerbevolking, maar de beslissing over verdere samenwerking met de Hebrew University, trouwens in een Europees onderzoeksproject met ettelijke partners uit meerdere landen, werd genomen na grondige discussie op basis van zorgvuldig onderzoek door de rector en op basis van de huidige kennis. Tegelijk stel ik vast dat we niet bij machte zijn om de activiteiten van een buitenlandse universiteit nog diepgaander te onderzoeken; dit overstijgt een universiteit als instelling. Verdere vragen kunnen alleen op een hoger niveau worden beantwoord. Ik denk dan in de eerste plaats aan Europa.”

• Persbericht UAntwerp, gedownload op 16/09/2024

Investeringen teruggedraaid

Download: Moratorium samenwerkingen met Israel​

UAntwerpen zet algemene samenwerkingsakkoorden met Israël on hold

In een tussenvonnis deed het Internationaal Gerechtshof recent opnieuw een bindende uitspraak in het conflict tussen Israël en Hamas. Daarom heeft de Universiteit Antwerpen besloten een moratorium in te voeren op samenwerkingen met Israëlische partners.

“Israëlische partnerinstellingen hebben vaak institutionele samenwerkingen met de militaire overheden”, legt rector Herman Van Goethem uit. “Daarom worden de algemene samenwerkingsakkoorden on hold gezet. Lopende onderzoeksprojecten worden afgewerkt, maar kunnen worden onderworpen aan een bijkomende toets door de bevoegde Ethische Commissie. Deelname aan nieuwe projecten is slechts mogelijk na een evaluatie door die commissie.” 

De Universiteit Antwerpen roept haar academische collega’s in Israël en Gaza ertoe op, bij hun overheden aan te dringen op het respecteren van de uitspraken van het Internationaal Gerechtshof over het conflict in Gaza. Ze drukt tevens de hoop uit dat alle partijen zich zouden houden aan het internationale recht en dat zo spoedig mogelijk een periode van verzoening en vrede aanbreekt waarbij Gaza vrij en democratisch zal kunnen worden bestuurd.

• Bericht gepubliceerd door Departement Onderzoek, Innovatie & Valorisatie Antwerpen (RIVA), gedownload op 16/09/2024

• Download: Samenwerkingen met Israel

De Universiteit Antwerpen is open en transparant, en communiceert helder over haar activiteiten. Rector Herman Van Goethem legt uit dat de universiteit daarom ook de lijst van samenwerkingen met Israëlische universiteiten en organisaties deelt.

"De bloedige terreuractie van Hamas op 7 oktober vorig jaar en het Israëlische antwoord daarop met grootschalige vernielingen en massaal veel burgerslachtoffers in Gaza, laten niemand onberoerd.

Meer dan ooit moeten we nadenken over de vraag hoe oorlogen en conflicten te beëindigen, niet enkel in het Nabije Oosten maar ook in Europa, in Afrika en elders. Zoals ik recent ook stelde: “Soms leidt extreme polarisering ertoe dat niet enkel soldaten maar ook onschuldige mannen, vrouwen en kinderen massaal omkomen. Dan is een moment aangebroken om stil te staan, om een stap achteruit te zetten, en om niet alleen daders te straffen, maar ook om te zoeken naar verzoening en vrede.”

Ook bij studenten en medewerkers van de Universiteit Antwerpen roept de confrontatie met het onnoemelijke leed en de schendingen van mensenrechten intense emoties op. Niemand kan daarbij neutraal blijven. En wie een positie inneemt, stelt vol onbegrip vast dat anderen er een compleet tegengestelde mening op na houden.

Welke houding moet een universiteit in zulke context aannemen? Kan ze daarin neutraal zijn ? In onze Raad van Bestuur van 14 mei werd terecht opgemerkt dat dit niet de juiste vraag is. Wij zijn niet kleurloos, grijs of neutraal. Het is echter niet de rol van een universiteit om een stelling in te nemen over concrete conflicten die onze democratische samenleving zeer verdelen, wel om een agora te zijn waar meningen kunnen gonzen, weerklinken en botsen zodat ieder de eigen houding kan bepalen.

Als universiteit nemen we geen standpunt in, maar als leden van de universiteit zijn we niet neutraal, en de universiteit verwacht dat ook niet, integendeel. Docenten kunnen in colleges en debatten eigen standpunten verkondigen en verdedigen, steeds binnen academische standaarden. Studenten en medewerkers mogen hun verontwaardiging uiten, zoals nu het geval is aan universiteiten overal in de wereld, steeds op vreedzame wijze.

Onze universiteit is uiteraard ook gegrondvest op mensenrechten en democratie, op vrijheid en respect, op het streven naar sociale rechtvaardigheid. De universiteit moet dit waar maken, niet door symbolische uitspraken die de polarisatie aanwakkeren, maar door er voor te zorgen dat we dit realiseren in onze werking. Dat betekent ook dat we ons bezinnen over onze acties, zo ook over ons onderzoek en onze samenwerkingen met partners.

Als transparante en open universiteit wil UAntwerpen helder communiceren over haar activiteiten. Op vraag van medewerkers en studenten, ook van de media en vredesorganisaties, hebben we de lijst opgesteld van alle lopende samenwerkingen met universiteiten en andere organisaties in Israël. We hebben een Ethische Commissie Misuse, Human Rights & Security die nagaat wat het risico is dat onze projecten bijdragen aan schendingen van mensenrechten en democratie. We doen dat aan de hand van een binnen de VLIR afgesproken mensenrechtentoets en net als de andere Vlaamse universiteiten, doen we dat in beginsel niet op het niveau van een land of een instelling, maar op het niveau van de individuele projecten. Vanzelfsprekend kijken we met extra zorg naar samenwerkingen in conflictgebieden waar de kans op misbruik groter is, maar tegelijkertijd willen we ook de lijnen open houden naar lokale onderzoekers die vaak juist de interne spreekbuizen zijn om democratie en mensenrechten te verdedigen binnen hun instelling en hun land."

Herman Van Goethem, Rector UAntwerpen

• Bericht gepubliceerd door Departement Onderzoek, Innovatie & Valorisatie Antwerpen (RIVA), gedownload op 16/09/2024​

'De interuniversitaire samenwerking tussen UAntwerpen en Bar-Ilan is gericht op bevordering van de academische samenwerking en staat onder leiding van de Faculteit der Rechten.

De Faculteitsraad Rechten baseerde zijn beslissing op een drietal redenen. In onafhankelijke evaluaties door de Verenigde Naties zijn meerdere schendingen van het internationaal humanitair recht door de Israëlische verdedigingstroepen in Gaza vastgesteld. Ten tweede spraken de hoogste autoriteiten van Bar-Ilan University hun onvoorwaardelijke steun uit voor de militaire actie. Ten derde had de rechtenfaculteit in Antwerpen in deze omstandigheden en met het oog op het internationaal recht de verantwoordelijkheid om geen institutionele samenwerking met Bar-Ilan University aan te gaan.

De faculteit heeft de vice-rector Internationale Betrekkingen, de ondertekenaar van de samenwerkingsovereenkomst, verzocht de overeenkomst te beëindigen. De beslissing van de Faculteit der Rechten geldt alleen voor Bar-Ilan University. De faculteit werkt niet samen met andere Israëlische universiteiten.

De beslissing volgde op een reeks evenementen georganiseerd door de faculteit waarbij informatie werd gedeeld en standpunten werden uitgewisseld op basis van lopend onderzoek naar de internationale wettelijke verplichtingen van beide partijen die betrokken zijn bij het conflict, onafhankelijke rapporten over de levensomstandigheden in Gaza, de rechten van kinderen, de verantwoordelijkheden op het gebied van mensenrechten van private actoren, waaronder universiteiten, en de extraterritoriale verplichtingen van staten die niet direct betrokken zijn bij de vijandelijkheden. De Law and Development Research Group is blij deze educatieve dialogen en evenementen in de afgelopen maanden te kunnen faciliteren.

Het dagelijks bestuur van de Law and Development Research Group is tevreden met het consensusbesluit van de Faculteitsraad. We zullen vanuit onze expertise in internationaal recht en mensenrechten blijven kijken naar het conflict, met bijzondere aandacht voor de verschillende lopende procedures bij het Internationaal Gerechtshof.'

• Persbericht Law and Development Research Group, Faculteit der Rechten, gedownload op 16/09/2024​

• Abstract: Researching and understanding how Palestinian youth relate to their rights. This action is designed to contribute to Enabel's Cooperation Portfolio Palestine - Empowered Youth in Green Palestine – Specific Objective 2 "Youth Protection and Civic Engagement". The project consists of an academic collaboration between University of Antwerp (UA) and Birzeit University (BZU). It aims at realizing a series of activities oriented at researching and understanding how Palestinian youth relate to their rights. In particular, how they perceive that they are protected against repression and violence, how they engage in their communities and participate in decision making, which rights they aspire to achieve and which rights they consider cannot be achieved in the ongoing colonial context.
• Promotor: De Feyter Koen, onderzoeksgroep Law and Development
• Klik hier voor meer informatie

• ​Persbericht Law and Development Research Group, Faculteit der Rechten, gedownload op 16/09/2024