Literatuur

HPV-tests vormen een alternatieve aanpak om niet (regelmatig) gescreende vrouwen te bereiken door middel van zelfafname, en zijn over het algemeen effectiever in het bereiken van niet (regelmatig) gescreende vrouwen dan het versturen van uitnodigingen.

Een recente meta-analyse toonde aan dat HPV-testing op zelf-afgenomen vaginaal materiaal even gevoelig, en bijna even specifiek is als op een cervicaal staal afgenomen door een arts. Dit op voorwaarde dat een gevalideerde PCR-gebaseerde HPV test wordt gebruikt. Dit werd bewezen door gepoolde relatieve klinische sensitiviteit en specificiteit voor CIN in vaginale stalen ten opzichte van door de arts afgenomen cervicale stalen:

Referenties:

• Arbyn M, Smith SB, Temin S, Sultana F, Castle P, Collaboration on S-S, et al. Detecting cervical precancer and reaching underscreened women by using HPV testing on self samples: updated meta-analyses. BMJ 2018; 363:k4823.
• Costa S, Verberckmoes B, Castle PE, Arbyn M. Offering HPV self-sampling kits: an updated meta-analysis of the effectiveness of strategies to increase participation in cervical cancer screening. Br J Cancer. 2022 Dec 14. doi: 10.1038/s41416-022-02094-w. Epub ahead of print. PMID: 36517552.

Recent werd ook aangetoond dat HPV-testing op zelf-afgenomen urinestalen even gevoelig, en bijna tot even specifiek is als op een cervicaal staal afgenomen door een arts. Dit werd bewezen door gepoolde relatieve klinische sensitiviteit en specificiteit voor CIN in urinestalen ten opzichte van door de arts afgenomen cervicale stalen.

Referenties:

• Ornskov D, Jochumsen K, Steiner PH, Grunnet IM, Lykkebo AW, Waldstrom M. Clinical performance and acceptability of self-collected vaginal and urine samples compared with clinician-taken cervical samples for HPV testing among women referred for colposcopy. A cross-sectional study. BMJ Open 2021; 11(3):e041512.
• Van Keer S, Peeters E, Vanden Broeck D, De Sutter P, Donders G, Doyen J, et al. Clinical and analytical evaluation of the RealTime High Risk HPV assay in Colli-Pee collected first-void urine using the VALHUDES protocol. Gynecol Oncol 2021; 162(3):575-583.
• Van Keer S, Latsuzbaia A, Vanden Broeck D, De Sutter P, Donders G, Doyen J, et al. Analytical and clinical performance of extended HPV genotyping with BD Onclarity HPV Assay in home-collected first-void urine: A diagnostic test accuracy study. J Clin Virol 2022; 155:105271.
  

Kwalitatief onderzoek heeft aangetoond dat urine zelfafname een grotere voorkeur heeft bij vrouwen dan methodes om een vaginaal staal te verzamelen (bv. borstels, swabs, tampons, lavageapparaten).

Referenties:

• Sellors JW, Lorincz AT, Mahony JB, Mielzynska I, Lytwyn A, Roth P, et al. Comparison of self-collected vaginal, vulvar and urine samples with physician-collected cervical samples for human papillomavirus testing to detect high-grade squamous intraepithelial lesions. CMAJ 2000; 163(5):513-518.
• Senkomago V, Des Marais AC, Rahangdale L, Vibat CR, Erlander MG, Smith JS. Comparison of urine specimen collection times and testing fractions for the detection of high-risk human papillomavirus and high-grade cervical precancer. J Clin Virol 2016; 74:26-31.
• Leeman A, Del Pino M, Molijn A, Rodriguez A, Torne A, de Koning M, et al. HPV testing in first-void urine provides sensitivity for CIN2+ detection comparable with a smear taken by a clinician or a brush-based self-sample: cross-sectional data from a triage population. BJOG 2017; 124(9):1356-1363.
• Sargent A, Fletcher S, Bray K, Kitchener HC, Crosbie EJ. Cross-sectional study of HPV testing in self-sampled urine and comparison with matched vaginal and cervical samples in women attending colposcopy for the management of abnormal cervical screening. BMJ Open 2019; 9(4):e025388.
• Rohner E, McGuire FH, Liu Y, Li Q, Miele K, Desai SA, et al. Racial and Ethnic Differences in Acceptability of Urine and Cervico-Vaginal Sample Self-Collection for HPV-Based Cervical Cancer Screening. J Womens Health (Larchmt) 2020; 29(7):971-979.
• Tranberg M, Jensen JS, Bech BH, Andersen B. Urine collection in cervical cancer screening - analytical comparison of two HPV DNA assays. BMC Infect Dis 2020; 20(1):926.
• Cadman L, Reuter C, Jitlal M, Kleeman M, Austin J, Hollingworth T, Parberry AL, Ashdown-Barr L, Patel D, Nedjai B, Lorincz AT, Cuzick J. A Randomized Comparison of Different Vaginal Self-sampling Devices and Urine for Human Papillomavirus Testing-Predictors 5.1. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev. 2021 Apr;30(4):661-668. doi: 10.1158/1055-9965.EPI-20-1226. Epub 2021 Jan 29. PMID: 33514604; PMCID: PMC7611176.
• Pauw H, Donders G, Weyers S, De Sutter P, Doyen J, Tjalma WAA, Vanden Broeck D, Peeters E, Van Keer S, Vorsters A, Arbyn M. Cervical cancer screening using HPV tests on self-samples: attitudes and preferences of women participating in the VALHUDES study. Arch Public Health. 2021 Aug 30;79(1):155. Doi: 10.1186/s13690-021-00667-4. PMID: 34462004; PMCID: PMC8403820.

Bovendien kunnen zelfafnames gemakkelijk door de vrouw zelf worden verzameld in de privacy van haar eigen huis. Belangrijk om te vermelden is dat de voorkeur voor zelfafnames door onderzoekers wereldwijd is onderzocht aan de hand van vragenlijsten waarbij vrouwen werd gevraagd welke zelfafname-methode zij verkozen na gebruik, of welke zelfafname-methode hun voorkeur heeft voor gebruik in een volgende screeningsronde. Deze "gesuggereerde voorkeur" of de intentie van een vrouw om een type zelfafname te bestellen en/of te gebruiken is anders dan de "werkelijke voorkeur", gemeten aan de hand van het gedrag van de vrouw om een bepaalde zelfafname-methode te bestellen en/of te gebruiken. Een vrouw kan bijvoorbeeld een voorkeur hebben voor een bepaalde zelfafnameset en van plan zijn deze voor screening te gebruiken. Maar wanneer de brief om de kit te bestellen of de kit zelf arriveert, vindt zij geen tijd om het staal te verzamelen. Dit gedrag kan verschillend zijn voor verschillende zelfafname-strategieën. Dit is de primaire uitkomstmaat van de ScreenUrSelf studie.

Omdat het vaak verkeerd begrepen wordt, is het vermeldenswaard dat niet het urinestaal zelf, maar het HPV- en biomarker bevattende slijm en debris van cellen van de vrouwelijke genitale organen - waaronder de baarmoederhals - die met de urinestroom worden opgevangen, de interessante doelwitten zijn binnen HPV-gerelateerd onderzoek.

Referenties:

• Vorsters A, Micalessi I, Bilcke J, Ieven M, Bogers J, Van Damme P. Detection of human papillomavirus DNA in urine. A review of the literature. Eur J Clin Microbiol Infect Dis 2012; 31(5):627-640.
• Van Keer S, Pattyn J, Tjalma WAA, Van Ostade X, Ieven M, Van Damme P, et al. First-void urine: A potential biomarker source for triage of high-risk human papillomavirus infected women. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol 2017; 216:1-11.

Zoals Papanicolaou al in 1943 aangaf, worden oppervlakkige cellagen van een cervixcarcinoom afgescheiden en vervolgens vermengd met secreties van de baarmoeder en de baarmoederhals, die hun weg vinden naar de vagina en dus kunnen worden herkend in vaginale uitstrijkjes.

Referentie:

• Papanicolaou GN, Marchetti AA. The use of endocervical and endometrial smears in the diagnosis of cancer and of other conditions of the uterus. AJOG 1943; 46(3):421-422.

Deze cervicovaginale afscheidingen hopen zich op rond de urethra-opening en tussen de kleine schaamlippen, en worden weggespoeld met de urinestroom. Hieruit volgt dat het eerste deel van de urinestroom – eerste fractie urine – het grootste deel van deze resten opvangt. Om deze reden maken we in de ScreenUrSelf studie gebruik van een eerste fractie urine toestel, dat het eerste deel (ongeveer 6-7 ml) urine opvangt en meteen mengt met een bewaarbuffer om de DNA-stabiliteit te garanderen.