Superdiverse toekomst

menu
zoek
inhoud

Historische vrouwen in het (geschiedenis)onderwijs

Knappe koppen, van alle tijden en van overal

Girlpower in een mannenwereld. Een onderzoek naar de afwezigheid van historische vrouwenfiguren in het Vlaamse geschiedenisonderwijs - Charlotte Van Waeyenbergh

De hervorming van de Nederlandse canon bleek de katalysator voor het debat rond de representatie van historische vrouwenfiguren in geschiedenislessen. Enkele jonge Nederlandse historici, waaronder Agnes Cremers, Mark Bergsma en Alice Souguir, ontwierpen een website - F-SITE - om meer historische vrouwen in de les te introduceren. Recent startten ze ook met een podcast 'De geschiedenisles die je nooit hebt gehad'.

Deze F-SITE was de inspiratie om historische of 'vergeten' vrouwen meer in het Vlaamse (geschiedenis)onderwijs te brengen. Op die manier kunnen (vrouwelijke) leerlingen zich meer identificeren met besproken figuren in de les en kan dit voor extra motivatie zorgen.

Als praktijkluik voor Charlotte Van Waeyenberghs masterproef werd didactisch materiaal ontwikkeld om dit tekort op te vangen. Per tijdvak (volgens het Vlaamse systeem) wordt een 'vergeten vrouw' besproken en worden er opdrachten en inspiratie voor de verwerking in de geschiedenisles aangeboden.

Download hieronder de aparte werkpakketten per tijdvak of download hier alle werkpakketten tegelijk (word - 1,85Mb).

Graag een papieren versie (A2 of A3) van de poster over leven en werk van BARBE-LOUISE-JOSÈPHE DE NETTINE, BOUDICA of MALA ZIMETBAUM? Contacteer het onderwijssecretariaat van de Antwerp School of Education!

Prehistorie

Graf XXII, The Sitting Lady: Leefde ongeveer tussen 5500 v.C. en 4600 v.C. in het zuiden van Zweden en ze werd in haar graf gevonden in kleermakerszit op een bed van geweien. Ze behoorde tot één van de laatste groepen van jagers en verzamelaars. Download hier het werkpakket (word - 551kB).

Het oude nabije oosten

Maatkare Hatsjeptoet: Regeerde van ca. 1479 v.C. - 1458 v.C. als eerste vrouwelijke farao over Egypte, ruim 1400 jaar eerder dan Cleopatra. Onder haar bewind beleefde Egypte een periode van vrede en welvaart waarbij Hatsjepsoet aan de macht bleef door tact, diplomatieke relaties, sluwe manoeuvres en slimme propagandatrucs. Ze is ook verantwoordelijk voor heel wat bouwwerken die we vandaag nog kunnen bewonderen. Download hier het werkpakket (word - 174 kB).

Klassieke Oudheid

Boudica: Een Keltische krijgerskoningin die leefde van 30 n.C. tot 61 n.C. en die het opnam tegen de Romeinen. Ze leidde een van de heftigste opstanden tegen de Romeinen en verzamelde volgens de geruchten honderdduizenden Keltische krijgers. Boudica was de eerste krijger die erin slaagde Londinium te veroveren, waarna de Romeinen op de vlucht sloegen. Uiteindelijk werd de opstand een halt toegeroepen door een hinderlaag van de Romeinse generaal Gaius Paulinus. Download hier het werkpakket (word - 143 kB).

Middeleeuwen

Begijnen: Een gemeenschap van diepgelovige, alleenstaande vrouwelijke leken die bestond tussen de 12de eeuw en de 20ste eeuw. Zo'n gemeenschap was in die tijd ongezien en werd aanvankelijk dan ook verboden door paus Clemens V. In de dertiende eeuw nam het aantal begijnen zo sterk toe dat ze zich gingen vestigen in begijnhoven die we nu nog in vele Belgische steden kunnen bezichtigen. Download hier het werkpakket (word - 361 kB).

Vroegmoderne tijd

Christine De Lalaing: De Vlaamse Jeanne d'Arc leefde van 1545 tot 1582 en woonde na haar huwelijk met de gouverneur in Doornik. In de Tachtigjarige oorlog was Doornik het laatste protestantse bolwerk in onze streken waar calvinistische gezinnen nog welkom waren. Wanneer haar man Pierre de Melun op expeditie vertrok om het Nederlandse leger te steunen, bleef Christine met enkele soldaten alleen achter om het beleg van Doornik tegen te gaan en de stad te verdedigen. Ze verdedigde deze stad maandenlang en met zoveel bravoure dat Farnese (de Spaanse belegger) haar eervol de stad liet verlaten toen ze zich uiteindelijk overgegeven had. Download hier het werkpakket (word - 451 kB).

Moderne tijd

Barbe-Louise-Josèphe de Nettine: Staatsbankierster van de Oostenrijkse Nederlanden. Leefde van 1706 tot 1775. Na het overlijden van haar man nam de Nettine de leiding over van de privébank waar de Oostenrijkse Habsburgers een beroep op deden. De Nettine werd ingewijd in staatsgeheimen, werd geraadpleegd door het keizerlijk hof in Wenen voor financiële transacties en privékwesties, en bouwde een enorm netwerk uit in de hoogste kringen dankzij haar financiële knowhow en diplomatiek talent. Na haar overlijden gaf ze het leiderschap van de bank door aan haar oudste dochter. Download hier het werkpakket (word - 89 kB).

Hedendaagse tijd

Mala Zimetbaum: Ook wel de engel van Birkenau genoemd, was een jonge joodse vrouw van Poolse origine uit Borgerhout, Antwerpen. Ze leefde van 1918 tot 1944. In 1942 werd ze aangehouden tijdens een razzia en eerst in het Fort van Breendonk en later de Dossinkazerne vastgehouden. Daarna werd ze gedeporteerd naar Auschwitz-Birkenau, waar ze haar bevoorrechte positie als vertaalster gebruikte om medegevangenen te helpen. Zo wist ze velen te redden van de gaskamer. Na een mislukte ontsnappingspoging werd ze maandenlang gefolterd en uiteindelijk publiekelijk geëxecuteerd. 'Mala la Belge' werd een belangrijk symbool van verzet. Download hier het werkpakket (word - 146 kB).