ANTwoorden voor erfgoedwerkers

Ook objecten vertellen verhalen! Dat ondervinden de studenten uit het tweede bachelorjaar conservatie-restauratie aan de lijve tijdens het opleidingsonderdeel ‘Actor-Network Theorie’. De studenten nemen elkaar mee op sleeptouw doorheen hun lesgebouw en staan stil bij heel uiteenlopende objecten.

De studenten selecteerden een object in het gebouw waar ze les hebben en lieten daar hun ‘begrippenapparaat’ op los. Vandaag stappen ze langs al deze objecten, zo krijgen ze de kans om hun verhaal over te brengen aan de hele groep. 

Emilia De Rijcke koos voor ‘De stenen man van Gent’. Emilia De Rijcke: “Tijdens mijn labo (steen) werk ik ook aan dit object, dus eigenlijk deed ik al een vooronderzoek. Toch dwingt deze opdracht mij om anders na te denken en geeft het mij de kans om mijn object op een andere manier te benaderen”.

“Tijdens de rondleiding kreeg ik heel wat nieuwe inzichten door de feedback van de andere studenten”, vult Nina Deleu aan. Nina koos in haar opleiding ook voor het labo steen en besliste om haar onderzoek te doen op epoxylijm. Deze lijm wordt bijvoorbeeld gebruikt bij wit marmer.

Een andere benadering van objecten
Tijdens zijn lessen laat docent Marc Jacobs de studenten onder meer kennismaken met de ‘Actor-Network Theorie (ANT)’ en de materiële semiotiek. Hierdoor gaan de studenten ervan uit dat objecten: actoren of actanten kunnen zijn, kunnen spreken, invloed kunnen uitoefenen of zelfs een culturele biografie kunnen hebben. “Ik gaf hen een gereedschapskist vol bruikbare concepten en modellen die ze vandaag omzetten in de praktijk.“, vertelt Marc Jacobs.

Marc Jacobs: “Er zit veel variatie in de gekozen objecten: van de macht van het koffiezetapparaat in de docentenkamer of de heel speciale functies van kookfornuizen, over Japans papier met van in Tokio tot in Antwerpen doorwerkende netwerken, EHBO-koffers, modelbouwstrijkijzertjes en injectiespuiten in de ateliers, langs de draaischrijffuncties en spelregels van wasbakken, brand- en andere kasten in de leslokalen tot allerlei soorten cultureel erfgoed in behandeling, gaande van doorleefde 18de-eeuwse kostuums, oude schilderijen of recent fotomateriaal in nood.”

“Vooraf was ik heel benieuwd of de studenten de objecten zouden laten spreken of dat ze dit in hun naam zouden doen, en of ze nieuwe concepten gingen ontwikkelen of eyeopeners zouden genereren. Vandaag ben ik aangenaam verrast door het resultaat: de studenten pasten de theorie zeer goed toe op een reëel object”, besluit Marc Jacobs