Opleiding

Algemene gegevensbescherming in de zorg

In dit opleidingsonderdeel komen wordt allereerst stilgestaan bij het concept ‘gegevensbescherming’ in een ruimer kader, nl. de grondslagen van gegevensbescherming en de verhouding ten opzichte van gerelateerde concepten zoals 'privacy', 'beroepsgeheim' en 'intellectuele eigendom'. Vervolgens komt de algemene regelgeving inzake de bescherming van persoonsgegevens in zorgcontext aan bod (GDPR/AVG, alsook de Wet Bescherming Persoonsgegevens, de Kwaliteitswet en andere nationale wetten) met specifieke aandacht voor de gezondheidsgegevens in het elektronisch patiëntendossier en daarbuiten. Hierbij worden voornamelijk de volgende aspecten bestudeerd: 

• afbakening van basisbegrippen zoals 'persoonsgegevens' en 'verwerkingsverantwoordelijke';
• principes van rechtmatigheid (incl. rol van geïnformeerde toestemming), doelbinding, proportionaliteit en opslagbeperking;
• algemene technische en organisatorische vereisten voor een veilige verwerking van gezondheidsgegevens, incl. aandacht voor contractuele clausules inzake verwerking van gezondheidsgegevens en
  
• de rechten van de betrokkenen inzake hun gezondheidsgegevens en handhaving van gegevensbeschermingsregels.

Secundair gebruik van patiëntengegevens

In dit opleidingsonderdeel wordt specifiek bestudeerd in welke mate gezondheidsgegevens die bij patiënten werden verzameld voor zorgdoeleinden, aangewend kunnen/mogen worden voor andere doeleinden ('secundair gebruik'). Hierbij zal worden voortgebouwd op de kennis die reeds werd verworven in het onderdeel 'Algemene gegevensbescherming in de zorg'.

 De focus ligt op het gebruik van gezondheidsgegevens voor retrospectief en prospectief onderzoek, gelet op het grote belang hiervan voor de medische vooruitgang. De regels hieromtrent liggen voornamelijk vervat in de GDPR/AVG, de Wet Bescherming Persoonsgegevens en specifieke wetgeving (o.a. Wet Experimenten, Verordening Klinische Proeven, Wet Menselijk Lichaamsmateriaal). Er zal hierbij niet enkel worden gekeken naar het klassieke klinische onderzoek in zorginstellingen, maar ook naar het opbouwen van zogenaamde registers met big data en de rol van data intermediaries (incl. aandacht voor het Europese voorstel van Data Governance Act).

Daarnaast wordt ook stilgestaan bij de regels omtrent het gebruik van gezondheidsgegevens voor andere secundaire doeleinden, zoals onderwijs en audits. 

 Specifieke informatietechnologieën in de zorg

In dit opleidingsonderdeel worden de verschillende juridische aspecten van enkele belangrijke informatietechnologieën in de zorg bestudeerd. Hierbij zal worden voortgebouwd op de kennis inzake gegevensbescherming verworven in module 7, alsook de kennis inzake o.a. aansprakelijkheid en medische hulpmiddelen verworden in de overige modules. Er wordt met name aandacht besteed aan 3 groepen van informatietechnologieën:

• mHealth, met specifieke focus op de rechtsnormen inzake apps/wearables met het oog op tele-geneeskundige zorg;
• artificiële intelligentie toegepast in de zorgcontext, incl. aandacht voor het Europese voorstel inzake Artificial Intelligence Regulation) en
• media, incl. sociale media en beeld- en geluidsopnames via audiovisuele media.

In deze micro-credential staan de volgende leerdoelen centraal:

• een grondige wetenschappelijke en praktijkgerichte kennis verwerven van het recht inzake gegevensbescherming in de gezondheidszorg;
• een grondige wetenschappelijke en praktijkgerichte kennis verwerven van het juridisch kader inzake secundair gebruik van gezondheidsgegevens, met focus op wetenschappelijk onderzoek;
• een grondige wetenschappelijke en praktijkgerichte kennis verwerven van het recht dat van toepassing is op enkele specifieke informatietechnologieën in de zorg, met name apps/wearables, artificiële intelligentie en (audiovisuele en sociale) media;
• het assimileren van nieuwe en evoluerende rechtsregels binnen binnen het vakgebied;
• inzicht verwerven in de Europeesrechtelijke en nationale regelgeving inzake gegevensbescherming in de gezondheidszorg, inzake onderzoek en ander secundair gebruik van gezondheidsgegevens en inzake apps/wearables, artificiële intelligentie en (audiovisuele en sociale) media;
• een wetenschappelijke verantwoorde attitude uitbouwen inzake opsporen van bronnen en kritische studie ervan;
• een kritische houding aannemen ten aanzien van het recht inzake gegevensbescherming, in het bijzonder wat betreft de bescherming van gezondheidsgegevens, ten aanzien van het recht inzake secundair gebruik van gezondheidsgegevens en ten aanzien van het recht inzake apps/wearables, artificiële intelligentie en (audiovisuele en sociale) media;
• een wetenschappelijke verantwoorde attitude uitbouwen inzake juridische en ethische problemen i.v.m. gegevensbescherming, i.v.m. secundair gebruik van gezondheidsgegevens en i.v.m. de bestudeerde informatietechnologieën te onderkennen en op te lossen.

​Nils Broeckx volgt als coördinator van deze micro-credential de inhoud en kwaliteit van nabij op. Een aantal lessen wordt gegeven door gastsprekers. De rijke beroepservaring van deze externe lesgevers betekent een grote meerwaarde voor de opleiding.

Het universitaire karakter van de micro-credential wordt gewaarborgd door het kwaliteitssysteem van de Universiteit Antwerpen onder toezicht van de opleidingscoördinator Evelien Delbeke en de academisch verantwoordelijke Thierry Vansweevelt.

Aanwezigheid

Voor het behalen van het getuigschrift is een absolute minimumaanwezigheid van 50% noodzakelijk. Ben je minder dan 50% aanwezig? In dat geval kan je niet deelnemen aan de eindevaluatie.

• Het achteraf bekijken van de opgenomen lessen wordt niet gelijkgesteld aan aanwezig in de les.
• Wettige afwezigheden (mits bewijs) worden gelijkgesteld aan aanwezig in de les.

Evaluatie

Voor de start van de micro-credential wordt aan de deelnemer de keuze gelaten over de wijze van evaluatie:

• ofwel wordt een paper geschreven (van min. 5 pp.);
• ofwel legt de deelnemer in juni een examen af. Dit is een mondeling examen (gesloten boek) met schriftelijke voorbereiding.

​Getuigschrift

De deelnemer ontvangt een getuigschrift bij voldoende aanwezigheid in de lessen én  indien geslaagd voor de opdracht of het examen.

​AHLEC organiseert jaarlijks enkele bijkomende studieactiviteiten.

In bepaalde gevallen wordt verwacht dat de studenten van de micro-credentials, onderdeel van het postgraduaat gezondheidsrecht en gezondheidsethiek, deelnemen aan deze bijkomende activiteit(en) in het kader van hun opleiding. Deelname is gratis, vooraf registreren is noodzakelijk.