Studenten bezoeken Kamp Vloethemveld
Voor het opleidingsonderdeel ‘Heritage: Participatory Methods, Democratisation and Stakeholders’ trekken studenten erfgoedstudies en conservatie-restauratie op maandag 25 april naar Kamp Vloethemveld in West-Vlaanderen. Na enkele theorielessen zullen ze aan den lijve ondervinden hoe ’n complexe gedaanten publieksparticipatie kan aannemen.
In regenjas en met een lunchpakket onder de arm stappen ‘s ochtends om 7.30 uur studenten erfgoedstudies en conservatie-restauratie op de bus richting Brugge. Ze zullen die dag Kamp Vloethemveld verkennen, een gebied tussen Jabbeke en Zedelgem met meer dan 2000 jaar cultureel erfgoed dat zich uitstrekt van de Romeinse tijd tot nu.
Om 10 uur komen ze aan en worden ze opgewacht door een delegatie belanghebbenden en vertegenwoordigers uit verschillende organisaties. Zo waren er afgevaardigden vanuit het Agentschap voor Natuur en Bos, het Agentschap Onroerend Erfgoed en uit de gemeenteraden van Jabbeke en Zedelgem. Maar ook de archivaris van Jabbeke, twee vaste gidsen uit het domein en de voorzitter van de historische kring waren aanwezig om de studenten mee rond te leiden en hun perspectief te benadrukken.
“Deze verscheidenheid was cruciaal om de studenten de belangen van de verschillende stakeholders goed mee te geven”, vertelt professor Suzie Thomas. “Er zijn best veel betrokkenen, en dat maakt het complex. Natuurspecialisten, de Vlaamse overheid, de gemeenschappen van de twee dorpen, voormalige militairen, geschiedenisliefhebbers en afstammelingen van de krijgsgevangenen, allemaal hebben ze verschillende wensen en belangen”. Studente Ruth Kindt bevestigt: “Voor mij was het tijdens de theorielessen al duidelijk dat het complex is om een publieksparticipatief project te realiseren, maar door dit bezoek werd het allemaal heel visueel”.
Het bezoek was doorslaggevend om het onderwerp van mijn masterthesis te bepalen. Ik zal onderzoeken hoe de verschillende stakeholders van Kamp Vloethemveld en de samenleving op een moreel correcte manier hun stukje geschiedenis kunnen uiten. - Ruth Kindt
Wat te doen met kunst van collaborateurs?
Het kamp is, zoals veel erfgoed, tot op zeker hoogte omstreden. Kamp Vloethemveld was tijdens de Tweede Wereldoorlog een krijgsgevangenkamp van de Britten, waar soldaten uit Duitsland, maar ook uit Estland, Letland en Litouwen werden vastgehouden. Suzie Thomas: “Hierin zat voor de studenten een bijzonder uitdaging. Zo moesten ze nadenken over hoe de verschillende stakeholders om kunnen gaan met bijvoorbeeld kunst die achtergebleven is door deze krijgsgevangenen, of collaborateurs”. “Dit laatste vond ik heel interessant”, vult Ruth aan. “Het bezoek was dan ook doorslaggevend om het onderwerp van mijn masterthesis te bepalen. Ik zal onderzoeken hoe de verschillende stakeholders en de samenleving op een moreel correcte manier dit stukje geschiedenis kunnen uiten. Het feit dat ik tijdens de uitstap al waardevolle contacten kon leggen is mooi meegenomen”, lacht Ruth.
Over Kamp Vloethemveld en het bezoek
Het gebied is eigendom van en wordt beheerd door de Vlaamse regering via het Agentschap voor Natuur en Bos. Het heeft een uitzonderlijk natuurlijk erfgoed, waaronder zeldzame heidevelden, wetlands en bossen.
Nu zijn er overblijfselen uit verschillende perioden die interessante uitdagingen vormen voor behoud en interpretatie. De site bleek dus een uitstekende casestudy voor de masterstudenten wat betreft het vinden van een evenwicht tussen de wensen en behoeften van zowel de belanghebbenden (met inbegrip van de niet-menselijke belanghebbenden) als de site zelf.
Het bezoek is de eerste keer dat studenten erfgoedstudies en conservatie-restauratie van de Universiteit Antwerpen Kamp Vloethemveld bezochten, maar verschillende masterthesissen zijn al gepland over verschillende elementen van de site, evenals mogelijke toekomstige onderzoekssamenwerkingen met prof. Thomas.