Opleidingsinfo

Situering en historiek

De master in de milieuwetenschap wordt sinds 1992 aangeboden aan de Universiteit Antwerpen door het Instituut voor Milieu & Duurzame Ontwikkeling, kortweg IMDO. Een postacademisch programma Milieukunde, zo genoemd wegens het oplossingsgerichte karakter, was er de voorloper van (sedert 1981). Milieuwetenschap is vandaag een volgroeide academische specialisatie en bestudeert op een veelzijdige manier de aard, omvang en oorzaken van milieuproblemen en ontwikkelt concepten, theorieën en methodieken om de milieuproblemen te analyseren en op te lossen. Binnen de milieuwetenschap komen dan ook diverse disciplines bijeen, zoals beleidswetenschap, biologie, milieutechnologie, economie, recht, … De opleiding slaat inhoudelijk de brug tussen deze verschillende invalshoeken en voorziet daarvoor in geïntegreerde milieuopleidingsonderdelen, essentiële milieuspecialismen en milieugerelateerde keuzeopleidingsonderdelen. Er is een evenwichtig aanbod van natuurwetenschappelijke en sociaalwetenschappelijke opleidingsonderdelen.De master in de milieuwetenschap is een unieke opleiding in Vlaanderen, zowel naar inhoud, vorm als concept.

Doelstellingen

De masteropleiding milieuwetenschap is erop gericht om studenten de kennis en vaardigheden bij te brengen die van belang zijn voor een baan in de milieusector. Ze beoogt het vormen van generalistisch opgeleide milieuwetenschappers. Je leert de kennis die je zelfstandig en in groepsverband hebt verworven, toe te passen in geïntegreerd verband en kennisdomeinen op het gebied van milieuvraagstukken.

De opleiding wil je leren hoe je milieuvraagstukken ten gronde analyseert en een actieve bijdrage levert in het oplossen en/of voorkomen van milieuproblemen. Parate kennis is hierbij van groot belang, maar deze evolueert voortdurend. Je moet dus weten waar je de relevante informatie kan betrekken en hoe je een milieuvraagstuk aanpakt. De opleiding gaat daarom uit van een interdisciplinaire benadering, waarbij behalve aan theoretische kennis en inzicht ook ruim aandacht besteed wordt aan het ontwikkelen van vaardigheden en attitudes. Dit is van essentieel belang gelet op het geïntegreerde karakter van milieuvraagstukken.

Vanuit het perspectief van duurzame ontwikkeling verwerf je inzicht in de samenhang en complexiteit van milieuproblemen en leer je deze situeren in hun wetenschappelijke, ecologische en maatschappelijke context. Je ontwikkelt vaardigheden om te redeneren over problemen, erover te communiceren en naar oplossingen te zoeken. Daarbij komen het belang van wetenschappelijke accuraatheid en een geïntegreerde benadering duidelijk tot uiting. Bovendien wordt je zin voor maatschappelijke verantwoordelijkheid, openheid en kritisch denken gestimuleerd, en worden je leidinggevende capaciteiten bevorderd.

Als master in de milieuwetenschap moet je beschikken over een breed perspectief op het domein en moet je een ruime waaier aan methodieken kennen en beheersen. Deze vertrekpositie zal je in staat stellen binnen een organisatie beleidsvoorbereidend en -ondersteunend te werken. De eigen kracht en deskundigheid van masters in de milieuwetenschap is dat ze een breed theoretisch inzicht kunnen koppelen aan de dagelijkse praktijk. Het zijn deskundigen die in staat zijn op systematische wijze problemen en interventies te analyseren. Ze zijn in staat om een visie te ontwikkelen, methoden uit te diepen en te verbeteren. Je leert om te gaan met onderzoeksresultaten en zelf praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek op te zetten en uit te voeren.

Onderwijsregeling en studieduur

De master in de milieuwetenschap telt 60 studiepunten en wordt aangeboden als een voltijds studieprogramma in dagonderwijs dat afgewerkt kan worden tijdens één academiejaar. Het studieprogramma kan door werkstudenten ook deeltijds worden gevolgd en over meerdere jaren worden gespreid. Het voorbereidende schakelprogramma voor professionele bachelors is eveneens opgevat als een voltijds studieprogramma van 60 studiepunten. Ook hier heb je als werkstudent de mogelijkheid in een deeltijds traject te stappen.

De opleiding wordt verzorgd door een gemotiveerd team van academisch personeel van de Universiteit Antwerpen uit diverse faculteiten en onderzoekscentra. Samen met de gastdocenten staan zij in voor kwalitatief hoogstaand milieuonderwijs.

Het studieprogramma van de opleiding wordt permanent geëvalueerd en bijgestuurd. Daarbij wordt rekening gehouden met de bemerkingen van docenten en studenten.

Toelatingsvoorwaarden

Rechtstreeks
Met een diploma van bachelor of master in:

• agogische wetenschappen
• bestuurskunde en publiek management
• biochemie en biotechnologie
• bio-industriële wetenschappen
• bio-ingenieurswetenschappen
• biologie
• biomedische wetenschappen
• biowetenschappen
• Business Administration
• Business Economics
• Business Engineering
• chemie
• communicatiewetenschappen
• criminologische wetenschappen
• diergeneeskunde
• economische wetenschappen
• Engineering Technology
• farmaceutische wetenschappen
• fysica
• fysica en sterrenkunde
  
• geneeskunde
• geografie
• geologie
• geschiedenis
• handelsingenieur
• handelsingenieur in de beleidsinformatica
• handelswetenschappen
• informatica
• industriële wetenschappen
• ingenieurswetenschappen
• logopedische en audiologische wetenschappen
• milieu- en preventiemanagement
• nautische wetenschappen
• onderwijs- en informatiewetenschappen
• onderwijskunde
• opleidings- en onderwijswetenschappen
• pedagogische wetenschappen
• politieke wetenschappen
• politieke wetenschappen en sociologie
• productontwikkeling
• psychologie
• rechten
• sociaal-economische wetenschappen
• Social-Economic Sciences
• Social Sciences
• sociologie
• toegepaste economische wetenschappen
• wiskunde
  

Met een diploma van master in het overheidsmanagement en -beleid

Mits schakelprogramma
Met een diploma van professionele bachelor:

• agro- en biotechnologie
• bedrijfsmanagement
  
• chemie
• ecotechnologie
• integrale veiligheid
  
• secundair onderwijs
• sociaal werk
• educatieve bachelor in het secundair onderwijs

Na goedkeuring van een aanvraagdossier, waaruit eerder verworven en bewezen competenties uit een van bovenstaande opleidingen blijken

• Alle overige opleidingen

Je hebt als student de mogelijkheid om in het tweede semester van het academiejaar in het buitenland te studeren. De uitwisseling bedraagt gewoonlijk 3 maanden of kadert in het onderzoek dat je uitvoert voor je masterproef.

Lees meer over de uitwisselingsmogelijkheden en aanvraagprocedure

Dankzij de interfacultaire samenwerking die eigen is aan het IMDO staat de opleiding garant voor vernieuwend, interdisciplinair en internationaal georiënteerd milieuon­derwijs. De onderwijsdoelstellingen worden mede gerealiseerd door een multidisciplinair en gedreven team van docenten. Zij illustreren de theoretische kennis en inzichten.

Als milieuwetenschapper zal je vaak geconfronteerd worden met een vraagstuk. Bij het zoeken naar een oplossing kan parate kennis van groot belang zijn, maar deze evolueert voortdurend. Het is dan ook veel belangrijker een goed idee te hebben van waar je relevante informatie kan achterhalen en hoe je een dergelijk reali­teitsgebonden probleem aanpakt. Bovendien zijn milieuproblemen dikwijls zo complex dat ze moeilijk door één persoon behandeld kunnen worden. Het is dan erg belangrijk te weten hoe je met en in een groep, en voornamelijk in multidisciplinair verband, werkt. Want met het oog op een reële werksituatie is het ook belangrijk dat je als student, buiten het verwerven van kennis en inzicht, bepaalde vaardigheden en attitudes ontwikkelt.

De masterproef is het sluitstuk van je opleiding. Je levert ermee het bewijs dat je een milieuvraagstuk of -probleemstelling op een wetenschappelijk verantwoorde wijze weet te analyseren en kritisch te verwerken om tot aanbevelingen te komen die bijdragen tot de oplossing van het gestelde vraagstuk. De onderwerpen van de masterproeven zijn nauw verbonden met het milieuonderzoek dat aan de Universiteit Antwerpen wordt uitgevoerd. Ze getuigen van een disciplinaire diversiteit. Je kan, mits een promotor bereid is je te begeleiden, ook zelf een milieuonderwerp aanbrengen.

Met je masterproef doe je ervaring op in het zelfstandig opzoeken en verwerken van informatie en het weten­schappelijk rapporteren, maar ook met interdisciplinair werken en daarover reflecteren. De masterproef is erop gericht je vakmanschap verder uit te bouwen en je schriftelijke, mondelinge en communicatieve vaardigheden verder te ontplooien.

Binnen de opleiding wordt direct contact met de beroepspraktijk zo veel mogelijk gestimuleerd via gastcolleges door experten uit de praktijk. De theorie wordt in de lessen geïllustreerd met casussen en praktijkvoorbeelden, en je wordt aan het werk gezet met opdrachten. De Geïntegreerde Casus Milieuvraagstukken is daar een sprekend voorbeeld van. Je werkt samen met je medestudenten aan een geïn­tegreerde casus die als een rode draad doorheen het eerste semester van de opleiding en andere vakken loopt en die de samenhang tussen de verschillende wetenschapsgebieden, beleidsvelden en invalshoeken in een reële leercontext verduidelijkt. De focus van de leerstof ligt op de analyse en aanpak van milieuvraagstukken in een reëel gebonden, gebiedsgerichte configuratie. Bij de analyse van het voorgelegde milieuvraagstuk en bij het omgaan met complexe milieuthema’s hanteer je de DPSIR-keten als internationaal gerefereerd kader en werkinstrument. Het gebied wordt als een systeem benaderd waarin sociale, politieke, economische, milieuhygiënische, juridische, beleidsmatige en ecologische aspecten een rol spelen. Dit levert interessant studiemateriaal op en biedt de mogelijkheid om de milieuvraagstukken op een geïntegreerde manier te analyseren en op te lossen. Interactie met externe actoren is daarbij onmisbaar. Je komt erdoor in contact met de praktijkgebonden visies en benaderingen en je wordt in de mogelijkheid gesteld om je theoretische competenties in de praktijk te toetsen. Het vak geeft ook een inleiding in de beginselen van projectmanagement. Je wordt verwacht dit te kunnen toepassen in een specifiek onderdeel van een beleidsplan.

De master in de milieuwetenschap biedt je de mogelijkheid om ook de opleiding tot Milieucoördinator A te voltooien.

Hiervoor moet je credits verwerven voor een specifiek pakket aan keuzeopleidingsonderdelen:

• Cleantech for food, water and energy
• Ecotoxicologie
• Milieueffectrapportage
• Water treatment technology
• Bedrijfsinterne milieuzorg en milieuzorgsystemen
• Milieurisico-evaluatie en milieugevaarlijke stoffen

Je kan dit Milieucoördinator A-traject in je programma integreren door het maximaal aantal van 66 studiepunten op te nemen. Je kan de vereiste credits ook verwerven door je voor een of meerdere van deze opleidingsonderdelen aanvullend op je masterstudie Milieuwetenschap in te schrijven onder creditcontract.