Voorwoord

“We leven niet (langer) in een tijdperk van verandering, maar in een verandering van tijdperk”.  Wie de wereldpolitiek, de actualiteit, het weerbericht volgt, wie met open vizier en nieuwsgierig de tijdsgeest tracht te vatten, begrijpt waar zogenaamde transitiedenkers op doelen. Dat de samenleving waarbinnen we wonen en werken steeds complexer, en wijzelf en onze aarde steeds kwetsbaarder worden, lijkt een understatement. En dus hanteren we nieuwe begrippen om deze tijden van radicale transitie(s) te beschrijven. Tegelijk zoeken velen samen naar nieuwe manieren om er zo veerkrachtig of ‘antifragiel’ mogelijk mee om te gaan.

Meer redenen hadden de verantwoordelijken van de opleiding Veiligheidswetenschappen aan de Universiteit Antwerpen niet nodig om het curriculum zeer grondig te vernieuwen en daarmee recht te doen aan die toenemende kwetsbaarheid, toenemende nood aan netwerking, interdisciplinariteit en flexibiliteit. Relevante stakeholders werden intensief betrokken en bevraagd. Dankzij de kruisbestuiving tussen theorie en praktijk, een goed geborgde alumniwerking en zoveel meer, zijn alle succesfactoren vervuld voor een zeer relevante en noodzakelijke opleiding - waar niet enkel de brede Antwerpse regio veel baat bij heeft.

Zeker in uitdagende tijden helpt het om steeds weer het onverwachte te verwachten. Die basishouding kleurt ons denken en doen over veiligheid in die dubbele betekenis van Safety en Security en de toenemende wisselwerking tussen beide. Of zou dat moeten doen… Beter slagen zullen we samen als we onze samenleving en bedrijfsprocessen zo inrichten dat ze duurzaam, schokbestendig, weerbaar en veerkrachtig zijn. Robuust en flexibel tegelijk. Die ingesteldheid veronderstelt een adaptieve en lerende houding en gaat best gepaard met een waardenomslag: van “rendement naar rendemens”.

Wat we vooral ook nodig hebben zijn onderlegde generalisten in veiligheid. Als geen ander kunnen ze vanuit een integrale aanpak de in onze complexe samenleving cruciale vakkennis en expertise overstijgen, inzichten helpen toepassen, informatie helder synthetiseren om besluitvormers in bedrijven, instellingen en overheden goed te adviseren. Als geen ander geven ze zich rekenschap van het belang en de impact van goede communicatie.

Groot blijft de nood aan mensen met een kritische, onderzoekende blik: Waarom gebeurt dit? Waarom doen we dat? Waarom keren bepaalde zaken steeds weer? Wat zit verborgen onder de waterlijn? Waarom bereiken we (niet/onvoldoende) wat we beogen?... Wie vraagstukken en dilemma’s met een brede blik tegemoet wil zien, kan inzichten vanuit verschillende wetenschappelijke disciplines bundelen, blijft zich bewust zijn van zijn beperkingen in kennis, kunde en middelen en vindt het dan ook vanzelfsprekend om constructief en oplossingsgericht samen te werken met anderen, om zo de eigen limieten te overstijgen en te compenseren.

Dankzij de opleiding Veiligheidswetenschappen kunnen mensen met de meest diverse achtergronden zich -in deze even complexe en turbulente als fascinerende tijden- verder ontwikkelen tot goede generalisten voor veiligheid. Zo verhogen ze hun waarde op de arbeidsmarkt, maken ze onze regio veerkrachtiger, en de hele gemeenschap meer antifragiel. Het maakt van de vernieuwde veiligheidswetenschappen een geknipte opleiding voor wie streeft naar meer impact.  Voor dat alles: veel dank en succes aan allen die de opleiding met passie vormgeven én aan hen die ze zullen volgen! Het is een eer en genoegen om er meter van te mogen zijn!

Cathy Berx, gouverneur provincie Antwerpen