Amputaties door diabetes in dalende lijn
Patrick Lauwers (UAntwerpen/UZA) onderzocht de gevolgen van diabetische voet in België
Mensen met suikerziekte lopen het risico op diabetische voet: een wonde die ontstaat door beschadiging van de bloedvaten en zenuwen in de voet. In ernstige gevallen moeten artsen zelfs overgaan tot amputatie. Voor zijn doctoraat onderzocht vaatchirurg Patrick Lauwers (Universiteit Antwerpen/Universitair Ziekenhuis Antwerpen) het medische probleem in België. “De cijfers voor ons land zijn confronterend, maar we mogen ook trots zijn.”
In België heeft een op de tien mensen diabetes. Wereldwijd, ook in ons land, stijgt het aantal mensen met suikerziekte. De aandoening brengt tal van complicaties met zich mee voor het hart, de bloedvaten, ogen, nieren en zenuwen.
De gevolgen hiervan kunnen ernstig zijn. Uit internationale studies blijkt dat een op de drie mensen met diabetes ooit een voetwonde ontwikkelt – de zogenaamde diabetische voet – en dat zelfs een op de zes hierdoor te maken krijgt met een amputatie. Om de situatie in België nauwkeurig te onderzoeken, verdiepte Lauwers zich in de beschikbare cijfers van het Intermutualistisch Agentschap (IMA).
Minder amputaties
“Tussen 2009 en 2018 werden er in België in totaal 41 304 amputaties uitgevoerd bij 26 526 patiënten,” legt Lauwers uit. “Daarvan waren er 15 642 mensen met diabetes, voornamelijk mannen op oudere leeftijd.”
Opvallend is dat het aantal amputaties bij mensen met diabetes in deze periode aanzienlijk is afgenomen. Lauwers: “In 2009 ging het nog om gemiddeld 143,6 amputaties per 100 000 mensen met diabetes. In 2018 was dit cijfer gedaald tot 109,7. Het toont aan dat in België de uitstekende zorg en ondersteuning voor mensen met suikerziekte hun vruchten afwerpen.”
De positieve trend blijkt ook uit de verhouding tussen het aantal mineure en majeure amputaties. Bij een mineure amputatie wordt slechts een deel van de voet verwijderd, terwijl bij een majeure amputatie het onder- of bovenbeen wordt geamputeerd.
“Het aantal nieuwe majeure amputaties bij diabetespatiënten nam in de onderzochte periode significant af,” zegt Lauwers. “Op basis van gegevens uit andere landen verwachtte ik dat het aantal mineure amputaties hierdoor eerder zou toenemen, maar verrassend genoeg is dat in België niet het geval. Het aantal nieuwe mineure amputaties bij mannelijke diabetespatiënten bleef stabiel, en bij vrouwen was er zelfs een lichte daling.”
Hoge kosten
Hoewel de cijfers bemoedigend zijn, benadrukt Lauwers dat er nog werk aan de winkel is. “Elke amputatie die we kunnen voorkomen, is een overwinning. De kans op overlijden na een amputatie is namelijk zorgwekkend hoog. Zelfs bij mensen zonder diabetes is het sterftecijfer vijf jaar na een mineure (45%) of majeure (63%) amputatie enorm. Bij diabetespatiënten stijgt dit zelfs tot 52% en 69%.”
Ook de medische kosten rijzen de pan uit. “Hoe ingrijpender de amputatie, hoe hoger de kosten, vooral voor diabetespatiënten. In het jaar voorafgaand aan en na de ingreep lopen de kosten uitzonderlijk hoog op. Het prijskaartje verbonden aan de hospitalisatiekosten, alle interventies vooraf en revalidatie nadien is gigantisch.”