Het Ruusbroecgenootschap is een interdisciplinair onderzoeksinstituut voor de wetenschappelijke studie van de geschiedenis van de spiritualiteit in de Nederlanden. Ons onderzoek vindt hoofdzakelijk plaats binnen de disciplines filologie, geschiedenis en religieuze studies. In het verleden richtten we ons vooral op de middeleeuwen en de vroegmoderne tijd, naar het inzicht van de stichters van het Ruusbroecgenootschap. Die onderzoekstraditie blijft heel belangrijk, al kwamen er in recente jaren nieuwe benaderingen bij. Zo is er nu ook aandacht voor, bijvoorbeeld, de toe-eigening van mystiek erfgoed in de 20ste eeuw, de verspreiding en receptie van religieuze teksten doorheen de tijd, en religieuze ideeën en praktijken in de (post)moderne tijd. Het internationaal opgezette onderzoek naar stigmatici in de 19de en vroege 20ste eeuw is daarvan een sprekend voorbeeld. In de loop van zijn bijna 100-jarig bestaan heeft het Ruusbroecgenootschap een bijzondere expertise opgebouwd in het editeren en bestuderen van mystieke teksten, en in de historische studie van de devotionele beeld- en boekcultuur. Sinds 1927 publiceert het Ruusbroecgenootschap het internationale gepeer-reviewde tijdschrift Ons Geestelijk Erf – Journal for the History of Spirituality in the Low Countries.
Het Ruusbroecgenootschap heeft een rijke wetenschappelijke bibliotheek over de geschiedenis van christelijke vroomheid, spiritualiteit en mystiek. Naast hedendaagse onderzoeksliteratuur beschikt de bibliotheek over een unieke collectie primaire bronnen op dit gebied, zoals mystieke literatuur, oude gebedenboekjes en devotionele prenten. Ook de geschiedenis van de jezuïetenorde in de Nederlanden is sterk in de collecties aanwezig: in 1925 waren het immers Vlaamse jezuïeten die het Ruusbroecgenootschap in het leven riepen. De bibliotheek van het Ruusbroecgenootschap is een door de Vlaamse overheid erkende erfgoedbibliotheek. Ze werkt nauw samen met de Antwerpse Universiteitsbibliotheek en zet in op een brede beschikbaarstelling van haar erfgoedcollecties, onder meer door digitalisering en tentoonstellingen.
De onderzoekers van het Ruusbroecgenootschap zijn actief in
het onderwijs aan de Universiteit Antwerpen, met diverse cursussen in de opleidingen
Geschiedenis en Taal- en Letterkunde. Jaarlijks organiseren we academische
congressen, lezingen en summer schools, vaak in samenwerking met andere partners.
We ontvangen graag onderzoekers die voor een korte of langere periode onderzoek
bij ons willen doen. Daarnaast delen we onze expertise ook graag met groepen en
organisaties buiten de universiteit.
Het Ruusbroecgenootschap werd in 1925 opgericht als een onafhankelijke stichting van de Vlaamse jezuïeten. In 1973 werd het opgenomen in de UFSIA (Universitaire Faculteiten Sint-Ignatius Antwerpen). Sinds 2003 is het volledig geïntegreerd in de faculteit Letteren en Wijsbegeerte van de Universiteit Antwerpen. De nauwe samenwerking met het UCSIA (Universitair Centrum Sint-Ignatius Antwerpen) en met de Stichting Jezuïetenerfgoed maakt een brede wetenschappelijke en maatschappelijke valorisatie van ons onderzoek én van onze collecties mogelijk.