Jan van Ruusbroec

Sinds februari 2019 werkt Mikel Kors als postdoctoraal onderzoeker aan de Jesuit School of Theology and Philosophy (FAJE), in Belo Horizonte, Brazilië met een beurs van CAPES (het Braziliaanse equivalent van het FWO en NWO.

Hij doet onder meer onderzoek naar de waardering van Johan Huizinga voor Jan van Ruusbroec. In dit onderzoek wordt van diverse bronnen gebruik gemaakt: Huizinga's volledige oeuvre, zijn brieven en zijn archieven. Twee onuitgegeven brieven van Johan Huizinga aan Willem De Vreese zullen ook in dit onderzoek worden betrokken. 

Sinds februari 2019 werkt Mikel Kors als postdoctoraal onderzoeker aan de Jesuit School of Theology and Philosophy (FAJE), in Belo Horizonte, Brazilië met een beurs van CAPES (het Braziliaanse equivalent van het FWO en NWO.

Het eerste resultaat van deze aanstelling is de publicatie van de Portugese vertaling van Jan van Ruusbroecs Vanden blinckenden steen en Dat boecksken der verclaringhe (inclusief de proloog van broeder Gerard). Het boek dat in 2020 bij Edições Loyola (São Paulo) verschijnt zal bovendien een uitvoerige introductie en de Latijnse vertalingen van de beide traktaten door Surius bevatten. 

Dit project onderzoekt het thema van de overvorminghe in minne in het werk van Jan van Ruusbroec, en meer bepaald Ruusbroecs kritische omwerking van het centrale thema uit het werk van Marguerite Porete, die door de Inquisitie veroordeeld was in 1310. Deze case study hoopt nieuw licht te werpen op het bredere thema van de “vergoddelijking” in het Christelijke denken van de westerse Middeleeuwen. Dit thema heeft een belangrijke plaats in de patristische en oosterse christelijke theologie, maar weinige studies hebben de ontwikkeling ervan in de westerse middeleeuwen onderzocht. Het doel is dubbel. Ten eerste wordt de ontwikkeling van het thema van de vergoddelijking onderzocht in de traditie waarvan Jan van Ruusbroec een erfgenaam is (o.a. Willem van Saint-Thierry, Beatrijs van Nazareth, (Pseudo-)Hadewijch en Marguerite Porete) en die problematisch geworden was door de veroordeling van Porete. Ten tweede is het de bedoeling om na te gaan in hoeverre Ruusbroec beïnvloed was door Porete, met wiens werk hij ongetwijfeld vertrouwd was, in hoeverre hij dit opnieuw doordacht heeft en of dit de grondslagen van zijn eigen theologie al dan niet beïnvloed heeft. De eigenlijke vraag is dan of hij de kern van dit centrale thema uit de christelijke theologie bewaard heeft in de veranderende historische context, en zo ja, hoe.

• Project: 2012-2016
• John Arblaster
• Begeleiding: Rob Faesen (KULeuven) en Thom Mertens
• Publicaties: proefschrift (in voorbereiding)

"Deze Companion geeft een uitgebreid overzicht van het onderzoek naar Jan van Ruusbroec, inclusief een samenvatting van de mystieke traditie in de Nederlanden voor Ruusbroec, een bespreking van zijn leven en werken, de overlevering in handschriften, de belangrijkste mystiek-theologische en literaire termen, Latijnse vertalingen van zijn werken, en de wijdverspreide weerklank van zijn ideeën over Europa tot 1800. Ten slotte geeft het een samenvatting van het secundaire onderzoek sinds de negentiende eeuw. Als aanvulling op de wetenschappelijke bijdragen is in deze Companion de eerste Engelse vertaling van een reeks Middelnederlandse teksten opgenomen die een dieper inzicht geven in Ruusbroec, zijn ideeën en zijn mystieke en literaire context."

Bijdragen van: Jos Andriessen, John Arblaster, Guido De Baere, Rob Faesen, Bernard McGinn, Hilde Noë, Kees Schepers, Loet Swart, Rik Van Nieuwenhove en Lieve Uyttenhove.

• Project: -2014
• John Arblaster en Rob Faesen
• Publicatie: John Arblaster & Rob Faesen, A Companion to John of Ruusbroec. Leiden: Brill, 2014, Brill's Companions to the Christian Tradition 51.

De set van twee delen bevat de volledige tekst van al Ruusbroecs werken - zowel de originele Middelnederlandse versie als de Engelse vertaling - zoals deze was gepubliceerd in Corpus Christianorum, Continuatio Mediaevalis, deel 101-110 (1981-2006). De editie wordt voorafgegaan door een korte introductie waarin Ruusbroecs leven en leer worden beschreven en de datering van de verschillende traktaten en brieven wordt besproken, evenals de context waarin de traktaten en brieven zijn geschreven. Na de editie volgen een bronnenapparaat en een bronnenregister.

• Project: 2012-2014
• Guido de Baere en Thom Mertens
• Publicaties:
  • Guido de Baere & Thom Mertens, The Complete Ruusbroec. English Translation with the Original Middle Dutch Text. Edited and with an Introduction by Guido de Baere and Thom Mertens. Vol. I: English Translation. By Helen Rolfson and others; vol. II: Middle Dutch Text. Edited by Guido de Baere and others. Brepols, Turnhout, 2014. (Corpus Christianorum, Scholars Version). 2 dln.
  • Thom Mertens, ‘De wetenschappelijke editie van Ruusbroecs werken in historisch perspectief’, in: Kees Schepers en Frans Hendrickx (red.), De letter levend maken. Opstellen aangeboden aan Guido de Baere bij zijn zeventigste verjaardag. Leuven: Peeters, 2010 (Miscellanea Neerlandica, 39), p. 457-478

De Chinese vertaling van zes werken van Jan van Ruusbroec wordt voorafgegaan door een introductie door Rob Faesen.

1. Dat rike der gelieven
2. Vanden blinkenden steen
3. Boecsken der verclaringhe
4. Vanden seven sloten
5. Een spieghel der eeuwigher salicheit
6. Van seven trappen

• Project: 2011
• Rob Faesen
• Publicatie: Rob Faesen, 'Lusibuluke ji qi shenmi zhuyi sixiang (daixu)', in: Qi zhong jie ti.  Shanghai: Huadong shifan daxue chubanshe, 2011, p. 1-21.

Het project ‘Ruusbroec’s Crossing: Communicative contexts of the Middle English Ruusbroec translations (manuscripts, vernacularity, reception, spirituality): A Comparison of the English and the Continental Perspectives’ richt zich op de overlevering, verspreiding en receptie van contemplatieve teksten uit de Nederlanden in Engeland. In dit project worden passages uit de Brulocht van Ruusbroec opgespoord in de laat-veertiende-, vroeg-vijftiende-eeuwse compilatieteksten The Chastising of God’s Children en Disce mori (dat 17 van de 27 capittels uit The Chastising heeft overgenomen), en wordt The Treatise of Perfection of The Sons of God, de Middelengelse vertaling van Vanden blinkenden steen, bestudeerd .

• Project: 2004-2007
• Marleen Cré
• Begeleiding: Guido de Baere, Thom Mertens en E.A. Jones (University of Exeter)
• Beurs: BOF
• Publicaties:
  • Marleen Cré, ‘Take a Walk on the Safe Side : Reading the Fragments from Ruusbroec’s Die geestelike brulocht in The Chastising of God’s Children’, in: Kees Schepers & Frans Hendrickx (ed.), De letter levend maken: Opstellen aangeboden aan Guido de Baere bij zijn zeventigste verjaardag. Leuven: Peeters, 2010, Miscellanea Neerlandica, p. 233-46.
  • Marleen Cré, ‘Contexts and Comments: The Chastising of God’s Children and Marguerite Porète’s Mirour of Simple Souls in Oxford, MS Bodley 505’, in: Graham Caie & Denis Renevey (ed.), Medieval Texts in Context. London: Routledge, 2008, p. 122-35.
  • Marleen Cré, Vernacular Mysticism in the Charterhouse: A Study of London, British Library, MS Additional 37790. Turnhout: Brepols, 2006, The Medieval Translator 9. 
  • Marleen Cré, ‘We are United with God (and God with Us?): Adapting Ruusbroec in The Treatise of Perfection of the Sons of God and The Chastising of God’s Children’, in: E.A. Jonas (ed.), The Medieval Mystical Tradition in England7. Cambridge: D. S. Brewer, 2004, p. 21-36.

Het complete oeuvre van Jan van Ruusbroec werd van 1981 tot 2006 geëditeerd, onder de naam Opera Omnia. Deze editie biedt de tekst aan in drie talen: het Middelnederlandse origineel, een nieuwe Engelse vertaling en de Latijnse vertaling van de kartuizer monnik Laurentius Surius (voor het eerst uitgegeven in 1552) en is voorzien van een drievoudig apparaat (varianten, paleografische opmerkingen, bronnen). In de introductie bij elk deel worden de datering van en de gelegenheid voor het schrijven van het betreffende traktaat, zijn structuur en inhoud en de editoriale principes beschreven. De technische hoofdstukken schetsen een beeld van de traditie zoals hij is overgeleverd in handschriften en oude drukken. Een woordenlijst en een bibliografie vervolledigen ieder deel.

• Project: 1981-2006
• Guido de Baere en anderen
• Publicatie: Jan van Ruusbroec, Opera Omnia. Editie door G. de Baere en anderen, introductie door P. Mommaers en anderen, vertaling door H. Rolfson en anderen. Tielt, Lannoo, 1981-2006 / Turnhout, Brepols, 1989-2006 (Studiën en tekstuitgaven van Ons Geestelijk Erf, XX, 1-10 / Corpus Christianorum, Continuatio Mediaevalis, 101-110). 11 dln.