Onderzoeksgroep

Expertise

Architectuur- en techniekgeschiedenis, stadsgeschiedenis. Monumentenzorg. Herbestemming van historische gebouwen.

Women Building Brazil: een architectuurhistorisch perspectief op do it your self bouwwerven. (WBB) 01/09/2024 - 31/08/2026

Abstract

Women Building Brazil (WBB) onderzoekt de bijdrage van vrouwen aan de bouwcultuur in Brazilië, met name in de context van vernaculaire architectuur. Het project zal deze dubbele historische kloof dichten door het verzamelen van persoonlijke verhalen en documentatie over vrouwelijke 'bouwers' te verzamelen. Het uitgangspunt is dat de betrokkenheid van vrouwen bij zelfbouw eigenlijk sterk aanwezig was in de vernaculaire architectuur, maar is beïnvloed door de introductie van nieuwe bouwtechnieken en -materialen.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Het Koninklijk Museum voor Kunst en Geschiedenis: een (acrchitectuur)historische blik om het museum en zijn collectie 15/09/2020 - 14/09/2030

Abstract

Afgezien van enkele recente wetenschappelijke artikelen is de enige algemene publicatie over de geschiedenis van de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis (RMAH), de gebouwen en de ontwikkeling van de collecties een Liber Memorialis, uitgegeven in 1985 ter gelegenheid van het 150-jarig bestaan van het museum. Deze laatste publicatie was gericht op een algemeen publiek, maar geen enkele andere wetenschappelijke en kritische studie over de geschiedenis van het RMAH die deze geschiedenis probeert op te sporen tegen de achtergrond van bredere (inter)-nationale sociaal-politieke en culturele ontwikkelingen, is tot nu toe gepubliceerd, ondanks het feit dat er in de institutionele archieven van het museum enorme hoeveelheden onbestudeerde documentatie opdoemen. Het RMARCH-project richt zich voortaan op de geschiedenis van de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis (RMAH), op basis van de institutionele archieven. In samenwerking met de archivaris van het RMAH zal de onderzoeker van FED-tWIN werken aan het wegwerken van de enorme achterstand in archiefbeschrijving, (online) toegang en digitalisering van de institutionele archieven van het RMAH met als specifiek doel deze archieven beschikbaar te maken voor het grote publiek, maar ook voor verder wetenschappelijk onderzoek. Na de reorganisatie van deze archieven zullen verschillende onderzoeksvragen worden behandeld die uiteindelijk zullen resulteren in een nieuw kritisch en wetenschappelijk onderzoek naar de geschiedenis van het RMAH. Bijzondere aandacht zal uitgaan naar de verschillende historische gebouwen van de verschillende musea die het RMAH vormen, maar ook naar de verschillende actoren die verantwoordelijk waren voor de ontwikkeling van de collecties.RMARCH stelt een multidisciplinaire en interinstitutionele aanpak voor die zal voortbouwen op de expertise van vroegere en huidige onderzoeksprojecten in zowel het RMAH als de Universiteit Antwerpen (UAntwerpen). De onderzoeksmogelijkheden die uit de ontsluiting van dit belangrijke institutionele archief zullen voortvloeien, zullen de FED-tWIN onderzoeker met zijn focus en profiel in archiefonderzoek en architectuurgeschiedenis niet alleen in staat stellen om de geschiedenis van het RMAH te herschrijven, maar ook om een cruciale rol te spelen in het verbinden, modereren en doordringen tot het bredere domein van de erfgoedstudies. Dit gaat van archief- en (kunst- en architectuur)historisch onderzoek tot conservering en restauratie, maar ook in nieuwe onderzoeksgebieden zoals digitale geesteswetenschappen en de ontwikkeling van digitale documentatie, datavisualisatie en beeldvormingstechnologieën. De synergie tussen de disciplines Erfgoedwetenschappen en Conservatie-Restauratie van de Faculteit Ontwerpwetenschappen van de UAntwerpen biedt in dit opzicht ook een unieke kans om dit project diepgaand te verankeren in het academisch onderwijs en de opleiding en in samenwerking met de twee onderzoeksgroepen Henry van der Velde en Erfgoed & Duurzaamheid.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Architect, Ingenieur of 'Bouwer'? Ontwerp- en bouwpraktijk in Pune (India) na de onafhankelijkheid. 09/12/2019 - 08/12/2020

Abstract

Een Indisch architect schreef in 1996: 'My architecture is only 2'6" deep [verwijzend naar de gevel], since the rest of the plan is determined by the building bylaws and developers.' De architectuur van de exploderende Indische steden wordt recent inderdaad meer en meer bekritiseerd om haar banaliteit. En toch is het precies in de grote steden dat de architect het meest succesvol de concurrentie aanging met burgerlijke ingenieurs of bouwaannemers. Indien de architect zijn ontwerpvaardigheden niet optimaal kan laten zegevieren, waarom werd hij dan zo'n belangrijke actor in het bouwen van de grootstad? Dit onderzoek onthult — via een historische analyse van het discours van de architecten, hun kenniscirculatie, professioneel netwerk, aard en omvang van hun praktijk — hoe de architect in India zich sinds de jaren '60 expliciet begon te onderscheiden van andere gebouwontwerpers. Er wordt geargumenteerd dat de zelf-portrettering van de architect als expert in 'goede smaak' nodig was om het beroep te legitimeren, maar al snel irrelevant werd omwille van het veranderend cliënteel, hetgeen leidde tot een identiteitscrisis. In dialoog met Bourdieu's klassentheorie en Gieryon's 'boundary-work' legt het proefschrift de wortels bloot van de impasse waarin het architectuurberoep zich vandaag de dag in India bevindt. In het bijzonder, wordt geïllustreerd hoe sociaal en cultureel kapitaal, naast het bezitten van professionele vaardigheden, een kritische rol spelen in professionaliseringstrajecten in een postkoloniale context.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

In situ pro toto. De na-ooorlogse bouwwerf als een pars pro toto voor de bouwpraktijk. 01/10/2019 - 30/09/2023

Abstract

Dit onderzoeksproject bestudeert de evolutie van Antwerpse na-oorlogse bouwwerven in een internationaal vergelijkend perspectief. Daarmee beoogt het project specifiek een verbreding van het traditionele onderzoeksperspectief binnen architectuurgeschiedenis dat zich sterk richt op de stilistische vormgeving en het gebouwde resultaat en stelt het daartegenover een socio-culturele benadering voor als uitgangspunt. Deze socioculturele benadering heeft tot doel aan te tonen hoe diverse actoren in het veld samenwerkten (of niet) en hoe naast concrete ontwerpen, ook woorden en handen onze gebouwde omgeving hebben gevormd. Hiermee beantwoordt het project niet alleen de steeds terugkerende hedendaagse behoefte om de evolutie van onze architectuurpraktijk te begrijpen, maar vult het ook een hiaat in het huidige internationale debat binnen construction history.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Architect, Ingenieur of 'Bouwer'? Ontwerp- en bouwpraktijk in Pune (India) na de onafhankelijkheid. 01/02/2019 - 08/12/2019

Abstract

Een Indisch architect schreef in 1996: 'My architecture is only 2'6" deep [verwijzend naar de gevel], since the rest of the plan is determined by the building bylaws and developers.' De architectuur van de exploderende Indische steden wordt recent inderdaad meer en meer bekritiseerd om haar banaliteit. En toch is het precies in de grote steden dat de architect het meest succesvol de concurrentie aanging met burgerlijke ingenieurs of bouwaannemers. Indien de architect zijn ontwerpvaardigheden niet optimaal kan laten zegevieren, waarom werd hij dan zo'n belangrijke actor in het bouwen van de grootstad? Dit onderzoek onthult — via een historische analyse van het discours van de architecten, hun kenniscirculatie, professioneel netwerk, aard en omvang van hun praktijk — hoe de architect in India zich sinds de jaren '60 expliciet begon te onderscheiden van andere gebouwontwerpers. Er wordt geargumenteerd dat de zelf-portrettering van de architect als expert in 'goede smaak' nodig was om het beroep te legitimeren, maar al snel irrelevant werd omwille van het veranderend cliënteel, hetgeen leidde tot een identiteitscrisis. In dialoog met Bourdieu's klassentheorie en Gieryon's 'boundary-work' legt het proefschrift de wortels bloot van de impasse waarin het architectuurberoep zich vandaag de dag in India bevindt. In het bijzonder, wordt geïllustreerd hoe sociaal en cultureel kapitaal, naast het bezitten van professionele vaardigheden, een kritische rol spelen in professionaliseringstrajecten in een postkoloniale context.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Naoorlogse publieke architectuur en publiek opdrachtgeverschap, een internationaal perspectief 01/02/2009 - 31/12/2010

Abstract

Dit project wil een impuls geven aan het internationale onderzoek naar naoorlogse publieke architectuur en opdrachtgeverschap door het opzetten van een comparatief onderzoek naar de definiëring van én het debat over publieke architectuur en opdrachtgeverschap in internationale tijdschriften. Dit onderzoek moet leiden tot een internationaal wetenschappelijk artikel én de conceptuele basis voor de organisatie van een interdisciplinaire studiedag.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Het onzichtbare beleid? Actoren en hun interacties in het stedelijke architectuurbeleid in Vlaanderen, 1950-1980. 01/10/2008 - 13/01/2012

Abstract

Dit onderzoeksproject bestudeert publieke overheidsarchitectuur op het stedelijke niveau in het Vlaanderen van de jaren 1950-1980, een periode die in de literatuur gekend is voor de marginalisering van publieke architectuur en voor het ontbreken van elk 'kwaliteitsvol' beleid. In dit project wordt deze stelling in twijfel getrokken én bieden we een oplossing door methodologisch verder te gaan dan de biografische en typologische studies die het historiografische landschap domineren. Het onderzoek richt zich daarom niet op het architectuurobject of de ontwerper op zich, maar wel op de link tussen de diverse actoren, hun interacties en impact op het stedelijke architectuurbeleid.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject