Voor een betere gezondheid bij universiteits- en hogeschoolstudenten: een onderzoek naar de samenhang tussen sociale steun, studiestress, middelengebruik en mentale gezondheid overheen de verschillende studieprogramma's. 01/10/2017 - 30/09/2021

Abstract

Achtergrond: In het huidige België, is de universiteits- en hogeschoolervaring een belangrijke transitieperiode geworden in de levensloop van studenten. Cultureel gezien, zijn deze jaren een periode van overgang, experimenteren en risicovol gedrag. Deze transitieperiode is niet zonder risico: met name in de Verenigde Staten wordt meer en meer aandacht geschonken aan verhoogde stresssituaties die door universiteits- en hogeschoolstudenten worden ervaren en die verband kunnen houden met toegenomen druggebruik en geestelijke gezondheidsproblemen. Nochtans is er weinig geweten over de onderlinge verbanden tussen stress, middelengebruik en geestelijke gezondheid bij de Vlaamse studentenpopulatie, waardoor de nood aan onderzoek rond dit belangrijke gezondheidsprobleem bij studenten duidelijk wordt. Bovendien leven en studeren studenten niet in een sociaal isolement: ze worden omgeven door 'peers' en zijn ingebed in studieprogramma's. Deze context kan potentieel de onderlinge verbanden tussen studiestress, middelengebruik en mentale gezondheidsproblemen veranderen: (1) sociale ondersteuning als een potentiële buffer en (2) de kenmerken van het studieprogramma als een belangrijk element dat kan leiden tot variabiliteit tussen de studieprogramma's. Er is echter weinig geweten over de impact van deze sociale en organisatorische factoren op de beschreven onderlinge verbanden. Doelstellingen: Het huidige BOF DOCPRO Bonus-project heeft als bedoeling om deze tekortkomingen aan te pakken door de impact te onderzoeken van studentenstress op zowel de mentale gezondheid als middelenmisbruik, mede rekening houdend met de invloed van voor de student beschikbare online en off-line sociale ondersteuning en de verschillen tussen de diverse studieprogramma's. Methoden: Meer specifiek, willen we (1) door gebruik te maken van de dataset van de studie 'In hogere sferen', versie 2017 (verwachte n = ongeveer 20.000), de onderlinge verbanden onderzoeken tussen studiestress, het gebruik van drie verschillende middelen (stimulantia, voorschriftplichtige slaapmiddelen en cannabis) en mentale gezondheidsproblemen. (2) We zullen Structural Equation Models (SEM) gebruiken om na te gaan welk theoretisch model het best de rol van de online en off-line steun in deze onderlinge verbanden simuleert: een direct effect, een indirect effect (via studiestress) of een buffereffect (met impact op de relatie tussen stress en middelengebruik/mentale gezondheid). (3) Ten laatste zullen we multipele groep SEM toepassen om na te gaan hoe deze verbanden verschillen doorheen de verschillende studieprogramma's: hebben verschillen in kennisniveau en competitie een invloed op deze onderlinge verbanden? De laatste twee onderzoeksvragen zullen worden behandeld door gebruik te maken van nieuw verzamelde gegevens bij de studenten van de Associatie Universiteit en Hogescholen Antwerpen. Verwachte resultaten: Dit projectvoorstel kan zowel theoretische als praktische implicaties hebben. Theoretisch is het de eerste studie die de complexe mechanismen exploreert die ten grondslag liggen aan middelengebruik en mentale gezondheid bij een grote studentenpopulatie – met speciale aandacht voor de rol van sociale en organisatorische determinanten. Praktisch zal de wetenschappelijke kennis die uit de studie voortvloeit, het potentieel mogelijk maken om met de gepaste effectieve preventieve interventies de studenten te helpen om studiestress te beheersen en schadelijke gezondheidskeuzes en mentale gezondheidsproblemen te vermijden.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject