Voeding

Voedsel is onlosmakelijk verbonden met de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen en vormt een belangrijk domein voor klimaatactie.

Hoewel het geschatte effect van voeding op de totale uitstoot van de universiteit relatief beperkt blijft, kan het niet worden verwaarloosd. Bovendien kan een wijziging ten aanzien van het voedselbeleid op de campus de eetgewoonten ook buiten de universiteit veranderen. Om de voedselgerelateerde emissies te verminderen, kan de universiteit nadrukkelijk kiezen voor voedselopties die lokaal geproduceerd, seizoensgebonden en plantaardig zijn, en tegelijkertijd voedselverspilling en verpakking verminderen. De universiteit kan een leidende rol spelen door deze transitie zo goed mogelijk te faciliteren.

Bereikte mijlpalen

Komida introduceerde een ruilsysteem (het cambiosysteem) om de hoeveelheid eenmalige verpakkingen te verminderen. Verder werden alle wegwerpbekers volledig verboden en wordt het bestek voor afhaalmaaltijden allemaal recycleerbaar.

Komida breidde het aantal vegetarische en veganistische opties uit. Rundvlees wordt bijna volledig van het menu geweerd. Om minder voedselverspilling en minder energie- en waterverbruik te genereren is Komida begonnen met de centrale productie van maaltijden voor online bestellingen tijdens daluren. Om voedselverspilling tegen te gaan werkt Komida ook samen met Too Good To Go en Foodsavers.

Op evenementen is minstens 50% van het geserveerde eten vegetarisch (tenzij anders gevraagd) en al het water dat geserveerd wordt is kraanwater.

'Mosquito in the Room' deed een menuscan om Agora te adviseren over het verduurzamen van hun menu. Zij gaven advies over ingrediënten, communicatie, presentatie van het eten, soorten maaltijden, enz. Dezelfde organisatie zal binnenkort de menukaart van de Universiteitsclub scannen.

In aanbestedingsdossiers worden criteria opgenomen zoals het vertalen van lagere inkoopprijzen naar lagere verkoopprijzen (bijvoorbeeld voor vleesvervangers).

Doelstellingen

• Klimaatbestendige voedselvoorziening en -consumptie aan de universiteit tegen 2030;
• Tegen 2030 is 80% van de geserveerde en geconsumeerde maaltijden vegetarisch of veganistisch.

Acties

• De ecologische impact van voedsel meten en daarover transparant communiceren.
• Het klimaateffect en de milieu-impact van recepten en ingrediënten moeten worden beoordeeld door middel van een impacttest, met aandacht voor voedzaam en gezond voedsel. Recepten die de algemene test niet doorstaan, moeten worden aangepast. De voetafdruk van elke maaltijd kan transparant worden gecommuniceerd door gebruik te maken van etiketten.
• Bij Agora Caffee en Komida wordt prioriteit gegeven aan voedsel met een lage impact: lokaal, seizoensgebonden en biologisch geleverd. De universiteit stimuleert het gebruik van gecertificeerde labels, samenwerkingen met lokale boeren en initiatieven om je eigen groenten te verbouwen.
• Dierlijke producten zoveel mogelijk vervangen of verminderen, zowel door meer plantaardige opties aan te bieden als door de vraag ernaar te stimuleren;
• Het aantal vegetarische en veganistische menuopties kan verder worden uitgebreid;
• Vegetarisch en veganistisch kan de standaardoptie worden bij het bestellen van catering, terwijl vis en vlees beschikbaar blijven als daar specifiek om wordt gevraagd;
• Het doel is het aanbod van rood en verwerkt vlees geleidelijk af te schaffen en kleinere porties vlees (gevogelte en varkensvlees) en vis (niet-predikanten) van gelabelde duurzame bronnen te serveren;
• Tegelijkertijd worden informatieve en bewustmakingscampagnes en -acties (met financiële en niet-financiële beloningen) voortgezet om plantaardige maaltijden te promoten en duurzame keuzes haalbaarder, aantrekkelijker en aanvaardbaarder te maken voor studenten en personeel.
• Voedselverspilling en verpakkingen bestrijden door adequaat afval te meten, kleinere porties te serveren, restjes te gebruiken (bv. Too Good To Go app), composteren, herbruikbare koffiebekers en theekopjes uitdelen, waterfonteinen installeren in alle campusgebouwen en bewustmakingscampagnes starten. Voor meer tips over non-food afval: zie het hoofdstuk 'Afval'.

Indicatoren

Tabel 5 geeft een overzicht van het aantal veganistische, vegetarische en niet-vegetarische maaltijden die bij Komida werden geserveerd tussen januari en oktober 2022.  In totaal was 55% van de geserveerde en geconsumeerde maaltijden veganistisch of vegetarisch.

Tabel 5: Aandeel vegan/vegetarisch/niet-vegetarische maaltijden verkocht in Komida

• Aantal geserveerde vegetarische maaltijden in %
• Aantal geserveerde veganistische maaltijden in %
• Vegetarische studenten in %
• Vegetarisch personeel in %
• Veganistische studenten in %
• Veganistisch personeel in %
• Hoeveelheid vermeden voedselverspilling in kg

Uitdagingen

Komida en Agora worden geconfronteerd met verschillende belemmeringen op vlak van financiën, regelgeving en concurrentie. Dit maakt het moeilijk om volledig klimaatvriendelijk te worden. Daarom zijn top-down-investeringen, zowel aan de aanbod- als aan de vraagzijde, samen met geleidelijke veranderingen, ondersteund door bewustmakingscampagnes en goede samenwerking met andere belanghebbenden, van essentieel belang.