Onderzoeksgroep

Expertise

Onderzoeksgebaseerde kennis over: - structuur van de overheid - organisatie van publieke taken (verzelfstandiging, samenwerking) - publiek private samenwerking - netwerken en samenwerkingsverbanden tussen overheidsorganisaties onderling of met private / non-profit actoren - publieke sector innovatie door samenwerking van overheidsorganisaties met andere actoren - vertrouwen in meerlagig bestuur; vertrouwen in en binnen de overheid in zijn regulerende taak - coördinatie van transversale en horizontale beleidsproblematieken

Vertrouwen in de Governance van Maatschappelijke Transities (GOVTRUST). 01/01/2026 - 31/12/2031

Abstract

Vertrouwen in governance is essentieel voor een goed functionerende samenleving. Dit geldt evenzeer in het licht van grote maatschappelijke uitdagingen, die dit vertrouwen steeds meer onder druk zetten en wantrouwen aanwakkeren. Daarom is het cruciaal om te begrijpen hoe vertrouwen wordt gecreëerd door succesvolle governance. Het is daarnaast net zo belangrijk om te erkennen dat vertrouwen zelf ook een fundamentele voorwaarde is voor succesvolle governance. Voortbouwend op eerder werk van GOVTRUST over vertrouwen en multi-level governance, focust het nieuwe GOVTRUST-onderzoeksprogramma op vertrouwen en wantrouwen in de governance van maatschappelijke transities. Zo zal GOVTRUST belangrijke interdisciplinaire bijdragen leveren aan de literatuur rond zowel vertrouwen als de governance van transities. De hedendaagse governance van de samenleving wordt steeds meer geconfronteerd met onzekere en disruptieve uitdagingen die elk onderdeel van onze samenleving beïnvloeden. Maatschappelijke uitdagingen, zoals klimaatverandering en digitalisering, vormen zeer complexe, onderling verbonden en multidimensionale problemen die gezamenlijke inspanningen vereisen van publieke, private en non-profit actoren, en van individuele burgers. Om deze complexe uitdagingen het hoofd te bieden, zijn grote maatschappelijke transities - d.w.z. systemische veranderingen en doelbewuste aanpassingen in het functioneren van de samenleving - noodzakelijk. Het standaard governance-repertoire is er tot op heden niet in geslaagd om dergelijke succesvolle transities teweeg te brengen: bv. onderhandelingen zijn geblokkeerd op verschillende bestuursniveaus, regelgevende en beleidskaders zijn sterk omstreden, rigide en niet in staat om in te spelen op wetenschappelijke vooruitgang. Daarom is een heroverweging van de governance cruciaal, zowel wat betreft de governance-arrangementen en -processen die nodig zijn om collectieve beslissingen te nemen, als wat betreft de capaciteiten en gedragingen van organisaties en individuen op verschillende bestuursniveaus. Vertrouwen is een fundamentele voorwaarde voor het goed functioneren van dergelijke complexe governance-systemen. Hoewel de literatuur en ons eigen GOVTRUST-onderzoek hebben aangetoond dat een zekere mate van wantrouwen tussen actoren binnen een governance-systeem in specifieke gevallen functioneel kan zijn, wijzen herhaaldelijke berichten over vertrouwensbreuken op significante problemen. Wanneer vertrouwen verdwijnt en/of wantrouwen toeneemt, komt de samenwerking in het gedrang, waardoor een succesvolle governance van maatschappelijke transities moeilijk te realiseren is. Op hun beurt zullen de daadwerkelijke responses (of het gebrek daaraan) van die governance-systemen op grote maatschappelijke uitdagingen het vertrouwen van burgers in die systemen beïnvloeden. Daarom zal GOVTRUST zich richten op vertrouwen en wantrouwen in en binnen de governance van transities. De globale doelstelling van GOVTRUST is het begrijpen en analyseren van de dynamieken, oorzaken en effecten van vertrouwen en wantrouwen in en binnen de governance van maatschappelijke transities. Vermits interdisciplinaire samenwerking cruciaal is om deze doelstelling te realiseren, brengt GOVTRUST sterke onderzoeksteams samen uit politieke wetenschappen, bestuurskunde, rechten, communicatiewetenschappen, sociologie, organisatiegedrag en leerwetenschappen. Met zijn unieke capaciteit en ervaring kan GOVTRUST conceptuele en theoretische innovatie genereren, mede door geavanceerde methoden te combineren die interdisciplinariteit en de betrokkenheid van maatschappelijke actoren vooropstellen. Op deze manier zal het GOVTRUST-consortium voortbouwen op zijn verworven expertise om belangrijke wetenschappelijke doorbraken en substantiële maatschappelijke impact te genereren met betrekking tot vertrouwen in de governance van maatschappelijke transities, terwijl het zijn internationale positie en de zichtbaarheid van UAntwerpen verder consolideert en versterkt.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project website

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Bewijsvoering, regelgeving en impact van anticorruptiebeleid (BRIDGEGAP) 01/01/2024 - 31/12/2027

Abstract

BRIDGEGAP is een multidisciplinair onderzoeksproject dat voormalige leden van het ANTICORRP-consortium (Transparency International, ERCAS/SAR, CSD, Universiteit van PISA, Universiteit van Perugia) herenigt. Deze leden hebben voortdurend geïnvesteerd in de ontwikkeling van gemeenschappelijke databanken die het begrip en de monitoring van corruptie mogelijk maken op basis van objectieve gegevens (bijvoorbeeld Integrity Watch, Index voor Publieke Integriteit, T-Index, Russische Economische Voetafdruk). Dit gebeurt samen met nieuwe academische partners die vernieuwende methoden hebben gepubliceerd om witwassen te meten (Universiteit Utrecht), antropologen en criminologen die pionierswerk hebben verricht in studies naar corruptie in liberale democratieën (IFFS), en nieuwe IT-groepen zoals de Oekraïense organisatie YouControl. YouControl was de eerste die gegevens onderling verbond om zoekopdrachten naar de bezittingen van gesanctioneerde individuen mogelijk te maken via haar algoritme Follow the Money. BRIDGEGAP vult de kenniskloven over zowel de omvang als de mechanismen waarmee corruptie open samenlevingen binnendringt, zelfs over grenzen heen, en het produceert metingen van corruptie in landen en over tijd door zijn innovatieve modellen en sociale netwerkkaarten. Het beoordeelt en biedt ook oplossingen voor de digitale transparantiekloven, variërend van de tools van transparantie, het gebruik en misbruik van technologie in corruptie en anticorruptie tot de staat ervan. Ten slotte beoordeelt het de publieke verantwoordingsplicht en anticorruptieregelgeving in EU-lidstaten en kandidaat-staten om regelgevings- en impactkloven te identificeren, en zo de kloof tussen academie en beleid in corruptiestudies aan te pakken. Het onderzoek zal resulteren in academische publicaties en in interactieve analytische en onderzoeksgemeenschappen zoals vergelijkende recht repositories EU Compass, Europese Transparantie Index, Follow the Money zoekmachines in nieuw onderling verbonden databases. Al haar verzamelde gegevens zullen transparant worden weergegeven op de website als een Data Hub en zal eindgebruikers dezelfde onderzoeks- en analysetools bieden als de projectonderzoekers, met het uitnodigen van crowdsourcing en het aanbieden van online tutorials.' Het werkpakket van de Universiteit van Antwerpen zal een originele survey uitvoeren om de percepties, het vertrouwen en de neiging van managers om te voldoen aan organisatorische Integriteitsbeheersystemen te beoordelen. Vervolgens zal het survey-experimenten uitvoeren om het begrip van de impact van de integriteitssystemen op de percepties, het vertrouwen en het gedrag van top- en middenmanagers in verschillende contexten (bijvoorbeeld private versus publieke versus hybride organisaties en partnerschappen, rekening houdend met culturele waarden) te vergroten. Deelnemers aan zowel de enquêtes als de experimenten worden geworven als onderdeel van panels van managers uit geselecteerde industrieën zoals banken, mededingingsautoriteiten en energieleveranciers.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project website

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Vertrouwen en duurzaamheid in de Europese Unie (STRATEGO) 01/11/2023 - 31/10/2026

Abstract

Gezien de huidige zwakke staat van vertrouwen tussen instellingen en actoren op verschillende niveaus in het EU-bestuurssysteem, heeft het Jean Monnet Centre of Excellence STRATEGO tot doel kennis te onderwijzen, onderzoeken en verspreiden over de dynamiek, oorzaken en gevolgen van vertrouwen tussen de betrokken actoren en instellingen, specifiek in het multi-level bestuur van duurzame ontwikkeling in de EU, met de nadruk op het bedrijfsleven en ondernemerschap, klimaat en biodiversiteit, en gezondheidsbeleid. Deze empirische reikwijdte van STRATEGO sluit aan bij de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen van de VN, de beleidsprioriteiten van de Europese Commissie en de prioriteiten van het Erasmus+-programma. STRATEGO zal interdisciplinaire synergieën ontwikkelen op het gebied van EU-bestuur, vertrouwen en duurzame ontwikkeling door onderwijs-, onderzoeks- en outreach-inspanningen over de disciplines heen aan de Universiteit Antwerpen te overbruggen. Bij alle activiteiten zal STRATEGO verder gaan dan de gebruikelijke producenten en consumenten van EU-studies. Het zal EU-bestuurskennis van de faculteiten Sociale Wetenschappen, Rechten en Economie overbrengen naar studenten en personeel van de faculteiten Wetenschappen en Gezondheidswetenschappen, en het zal ook buiten de academische omgeving reiken om een dialoog met professionals, het maatschappelijk middenveld en het grote publiek te bevorderen. Op onderwijsgebied zal STRATEGO interdisciplinariteit garanderen door gastcolleges, gezamenlijke begeleiding van bachelor- en masterscripties en innovatieve formats zoals simulaties en microcredentials. Op het gebied van onderzoek zal STRATEGO personeel uit verschillende disciplines samenbrengen door middel van onderzoeksseminars, PhD-masterclasses en een bezoekprogramma voor beginnende wetenschappers. In termen van outreach buiten de academische context zal STRATEGO activiteiten organiseren zoals thematische webinars, outreach-workshops en activiteiten voor specifieke doelgroepen zoals middelbare scholen.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project website

Project type(s)

  • Onderwijsproject
  • Onderzoeksproject

Principe-gebaseerde regelgeving en vertrouwen: een verklarend onderzoek naar vertrouwen van begunstigden en gereguleerden in hybride regelgevende regimes. 01/11/2023 - 31/10/2025

Abstract

Dit onderzoeksproject bestudeert onder welke voorwaarden de opname van principe-gebaseerde regelgeving (PRG) in hybride reguleringsregimes het vertrouwen van zowel begunstigden als gereguleerden in die regimes beïnvloedt. Vertrouwen in regelgeving en in de actoren die de regelgeving bepalen, uitvoeren, handhaven en beoordelen - wat reguleringsregime wordt genoemd - is cruciaal. Het vertrouwen in reguleringsregimes wordt echter vaak op de proef gesteld door gebeurtenissen met grote gevolgen (bv. financiële crisis, COVID-pandemie, PFAS-schandaal). Bij het zoeken naar manieren om dat vertrouwen te herstellen, is PRG voorgesteld als een responsieve en flexibele benadering van regelgeving waarbij principes breed en op hoog niveau worden vastgesteld. In plaats van zich te focussen op 'zuivere' PRG, zal het project bijdragen tot het huidige onderzoek door PRG te bestuderen in een hybride context (een combinatie van prescriptieve regelgeving en PRG), meer bepaald de voedselveiligheidssector. Op basis van state-of-the-art onderzoek worden drie voorwaarden geformuleerd, geanalyseerd en beoordeeld om hun rol in het verklaren van het vertrouwen van begunstigden en gereguleerden in hybride reguleringsregimes te bestuderen: regelformulering, participatie van verschillende belangen, en handhaving van de regelgeving. Methodologisch past dit project een innovatief mixed-method design toe met conjoint survey experimenten en focusgroepen.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Legitieme doelregelgeving in een hybride multi-actor regime (GOBAREG). 01/10/2023 - 30/09/2027

Abstract

Complexe maatschappelijke vraagstukken zoals klimaatverandering, technologische ontwikkelingen of COVID-19 roepen de vraag op naar flexibelere regelgeving. Supranationale en Belgische nationale, regionale en lokale overheden pleiten voor innovatie in regelgeving en met name voor doelregelgeving (DRG) om de legitimiteit van regelgeving te garanderen en te vergroten. Ondanks de brede bijval voor DRG, blijft het wetenschappelijke werk over DRG grotendeels theoretisch en speculatief, met weinig conceptuele en empirisch gevalideerde kennis. Daarom bestudeert het GOBAREG project de condities en context waaronder DRG op een legitieme manier kan worden opgenomen, ontworpen en geïmplementeerd opdat de verwachte uitkomsten kunnen worden bereikt in een hybride multi-actor regelgevend regime. GOBAREG zoomt in op de condities voor legitieme DRG, alsook contextfactoren en de uitkomsten van DRG. De doelstellingen van het project zijn om (1) de evolutie naar DRG te analyseren, (2) de impact van DRG op het gedrag van individuele actoren te beoordelen, en (3) te begrijpen onder welke gecombineerde set van condities en contextfactoren DRG zijn legitimiteit kan maximaliseren en de verwachte uitkomsten kan realiseren. GOBAREG past een innovatief interdisciplinair, mixed-method design toe, incl. mapping, gedragsexperimenten en grootschalige veldexperimenten, en bestudeert twee diepgaande case studies van sociale regulering (sectoren milieu en welzijn in Vlaanderen). Zo verlegt GOBAREG theoretische, methodologische en empirische grenzen, terwijl het de validiteit van DRG vergroot. Co-creatie laat toe om het valorisatiepotentieel van GOBAREG te maximaliseren door innovatieve DRG-oplossingen te ontwikkelen die afgestemd zijn op noden van maatschappelijke gebruikers.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Intermediatie en Vertrouwen in de Regulerende Staat: Meer Regelgeving, Minder Vertrouwen? (RegTrust) (HE ERC partner project) 01/09/2023 - 31/08/2028

Abstract

RegTrust onderzoekt bemiddeling als bestuursmechanisme en bemiddelaars als derde partijen in interacties tussen vertrouwen en regelgeving. RegTrust maakt gebruik van verschillende methodologieën, waaronder case-georiënteerde vergelijkende analyse, process tracing en semigestructureerde interviews, attitudinale en enquête-experimenten, computationele tekstanalyse en kwantitatieve data-analyse. Vertrouwensbeslissingen zullen worden onderzocht aan de hand van twee regelgevingscasussen: - het bestuur van de financiële sector (banken en fintech) en van de voedselsector (bijv. biologisch voedsel). Regtrust heeft drie operationele doelen: Ten eerste, het verkennen van de relatie tussen de dynamiek van vertrouwen en van regelgeving in verschillende landen, over kwesties heen, en in de loop van de tijd. Ten tweede, het verkennen van een reeks bemiddelingsmechanismen die kunnen helpen bij het vertrouwen van de betrouwbare en het wantrouwen van de onbetrouwbare. Ten derde het onderzoeken van de relaties tussen successen en mislukkingen van bemiddeling en de gevolgen daarvan in de vorm van regelgevende staten met een laag/hoog vertrouwen. Tussenpersonen: wat en wie Intermediairs zijn in principe niet-overheidsactoren, vaak NGO's, sectororganisaties of beroepsorganisaties, die een rol spelen in de regulering van een sector. Bemiddeling kan bijvoorbeeld bestaan uit zelfverklaarde labels van ethische consumptie (bijv. halal voedsel) of, als alternatief, een gereguleerde of op reputatie gebaseerde activiteit, zoals ecologische voedseletikettering. Bemiddelingsmechanismen omvatten diverse praktijken zoals etikettering, certificering, accreditatie, enz. Voorbeelden van dergelijke bemiddelingspraktijken of -rollen zijn bijvoorbeeld ethische investeringslabels, certificering van eerlijke handel, certificering van duurzame bosbouw, functionarissen voor gegevensbescherming of auditing van financiële rekeningen. Door dit te doen, kunnen dergelijke tussenpersonen aangeven dat processen of producten betrouwbaar zijn (bijvoorbeeld dat voedsel veilig kan worden geconsumeerd door consumenten). Zo kunnen ze het vertrouwen in markten en sectoren bevorderen, op voorwaarde dat ze zelf op een betrouwbare manier handelen. Intermediairs als hefboom voor een polycentrisch, pluralistisch en open bestuur Het kernidee van RegTrust is gebaseerd op de groeiende erkenning dat de juiste balans tussen vertrouwen en regulering [T&R] kan worden gevonden via bemiddelingspraktijken. Intermediairs "kunnen eerlijkheid signaleren en centralisatie van macht in overheidsorganen voorkomen". "Ze kunnen het vertrouwen in de betrouwbare burger vergroten, een steeds grotere delegatie mogelijk maken en geloofwaardig pluralistisch en open bestuur bevorderen. Intermediairs kunnen "deel uitmaken van het open, pluralistische en diverse netwerk van actoren die het bestuurssysteem rond kwesties, sectoren en polities creëren". "De crises van onze tijd vragen om efficiënt en legitiem bestuur, het soort bestuur dat oplossingen mogelijk maakt voor gewelddadige conflicten, voor sociale en politieke kloven, voor klimaat- en ecologische crises, voor ongelijkheid (...). RegTrust opent nieuwe manieren om om te gaan met en na te denken over kernvragen over hoe vertrouwen, regulering en intermediairs een geloofwaardig, effectief en legitiem bestuur in stand houden".Daarom probeert RegTrust te begrijpen hoe en onder welke voorwaarden de betrokkenheid van dergelijke niet-statelijke intermediairs een betrouwbaar en legitiem, open, pluralistisch, polycentrisch bestuur zal bevorderen waarin regelgevende bevoegdheden zijn verspreid, een aanzienlijke mate van zelfregulering bestaat en actoren mondiger zijn, waardoor meer checks and balances ontstaan in tegenstelling tot centralistisch, door de staat gedomineerd bestuur.(Partner in ERC Advanced Grant)

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Zelfbestuur, autonomie en verantwoording: naar een interdisciplinair meetinstrument. 01/12/2022 - 30/11/2024

Abstract

Governance verwijst naar het systeem waarmee een organisatie of netwerk van actoren wordt gestuurd en verantwoordelijk wordt gehouden. De mate waarin groepen of organisaties tot op zekere hoogte zichzelf kunnen besturen is van cruciaal belang, zowel binnen de overheid als in de relatie van de overheid met maatschappelijke actoren en burgers. Zelfbestuur, autonomie en verantwoordelijkheid zijn op verschillende manieren geconceptualiseerd en gemeten in de politieke wetenschappen, bestuurskunde en rechtswetenschappen. Dit project heeft als doel meetinstrumenten te ontwikkelen waarmee de omvang en dimensies van zelfbestuur, autonomie en verantwoording kunnen worden gemeten door middel van tekstanalyse van overheidsdocumenten. Het project, dat anderhalf jaar zal duren (december 2022 tot mei 2024), zal bestaand werk systematisch herzien, disciplinaire visies integreren in nieuwe coderingsschema's en meetinstrumenten, deze testen door toepassing op verschillende overheidsdocumenten en geautomatiseerde gegevensverzameling en -analyse onderzoeken met behulp van computerondersteunde methoden voor het extraheren en organiseren van gegevens uit grote hoeveelheden ongestructureerde tekst in overheidsdocumenten. Het project staat onder leiding van Koen Verhoest (openbaar bestuur en governance; hoofdonderzoeker), Peter Bursens (politieke wetenschappen, co-promotor) en Patricia Popelier (recht, co-promotor).

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Robuust Crisisbeheer in Turbulente Tijden - Mindset, Bewijs, Strategieën (ROBUST). 01/10/2022 - 31/03/2026

Abstract

De focus van de Europese post-pandemische politiek ligt momenteel op het versterken van de systeemcapaciteiten om terug te veren van crisis naar normaliteit. Deze inspanningen zijn gebaseerd op onderzoek naar veerkracht, dat het dominante paradigma is geworden in crisisbeheersing. Er zijn echter brede governance-uitdagingen waarmee de veerkrachtbenadering geen rekening houdt. Hoe kunnen Europese samenlevingen flexibele aanpassing en proactieve innovatie aanwenden om effectieve crisisresponsen te bieden in situaties waarin teruggaan naar hoe het was noch mogelijk noch wenselijk is? En hoe kunnen democratische instellingen kernwaarden als democratie, de rechtsstaat en grondrechten hooghouden in het licht van door crisis veroorzaakte turbulentie? Om deze uitdagingen aan te gaan, wil het ROBUST-project een paradigmaverschuiving in gang zetten van 'veerkracht' ('terugveren') naar 'robuustheid' ('beter terugbouwen') als het centrale principe van toekomstig crisisbeheer. Het project is baanbrekend door het concept van robuust crisisbeheer te operationaliseren en dergelijke crisisresponsen empirisch te onderzoeken. We combineren historische en vergelijkende analyses op EU-, nationaal en lokaal niveau om een multidimensionale dataset te verzamelen waaruit we de configuraties van factoren identificeren die robuustheid in crisisbeheer aandrijven (of blokkeren). Het project bestudeert de reacties van EU-instellingen en acht Europese landen op drie recente crises (de financiële crisis, de vluchtelingencrisis en de COVID-19-crisis) om inzicht te krijgen in algemene patronen in de reactie op crises op systeemniveau, terwijl we ook diepgaande studies uitvoeren naar gelokaliseerde COVID-19 responsen 'op de straten' van 16 Europese plaatsen om te begrijpen hoe EU-, nationale en lokale crisisresponsen op elkaar inwerken en door burgers worden ervaren. Op basis hiervan levert het project de elementen van een nieuwe mindset samen met beleidsaanbevelingen om het robuuste crisisbeheer van de toekomst mogelijk te maken, allemaal verankerd in een 'leerhub' dat zal dienen als de sociale motor van de paradigmaverschuiving die het project voor ogen heeft.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Belanghebbenden strategisch inzetten om autoriteit te verkrijgen over principalen in de EU. 01/10/2022 - 30/09/2025

Abstract

Dit project onderzoekt of en hoe EU-agentschappen hun interactie met belanghebbenden strategisch inzetten om hun gezag over de besluitvorming van hun principalen, de Europese Commissie en de agentschappen van EU-lidstaten, te vergroten. Het gezag van EU-agentschappen vloeit voort uit hun formele mandaat, maar ook uit hun reputatie. Een reputatie weerspiegelt hoe agentschappen worden gezien door en ingebed zijn in hun omgeving. De reputatie van EU-agentschappen is cruciaal voor hun vermogen om gezag te hebben, maar hun autoriteit staat steeds meer onder druk. We weten echter weinig over hoe EU-agentschappen hun reputatie en gezag proberen te vergroten en of deze strategieën effectief zijn. Dit project vult deze cruciale lacune in de literatuur en kijkt hoe verschillende aspecten van de interactie met belanghebbenden een invloed hebben op de autoriteit van EU-agentschappen. Verder onderzoekt het project of EU-agentschappen ook hun autoriteit kunnen vergroten als beleid gepolitiseerd is. Terwijl autoriteit van agentschappen het meest wordt bedreigd in gepolitiseerde casussen, zou meer oplettendheid van principalen er in die casussen juist voor kunnen zorgen dat de agentschappen hier weinig aan kunnen doen. Methodologisch gebruikt het project een innovatieve combinatie van een enquête met medewerkers van de Europese Commissie en agentschappen van EU-lidstaten, (geautomatiseerde) documentanalyse en Bayesiaanse modellen om deze verwachtingen te testen.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Digitale Co-Creatie van Publieke Diensten met Burgers: Inzicht in de Randvoorwaarden, Technologieën en Uitkomsten (BeCoDigital). 01/09/2022 - 31/12/2025

Abstract

Digitaal bestuur komt neer op het gebruik van digitale technologieën om de interne werking van de overheid en de dienstverlening aan bedrijven en burgers te verbeteren. De afgelopen jaren hebben tal van auteurs gepleit voor een digitale overheid waarin de burger centraal staat, die openstaat voor externe innovaties en die de input en ideeën van burgers integreert voor slimmere beslissingen. Door de samenloop van vier belangrijke factoren is de rol van burgers bij de overheid geherdefinieerd en worden zij potentiële co-creators van overheidsdiensten in plaats van passieve ontvangers van de diensten. Ten eerste hebben burgers steeds hogere verwachtingen van overheidsdiensten en verwachten zij meer gepersonaliseerde overheidsdiensten en mogelijkheden tot participatie. Ten tweede zijn publieke organisaties beperkt door hun middelen en hun kennis van wat burgers nodig hebben en daarom hebben zij innovatieve manieren nodig om oplossingen te ontwikkelen. Ten derde zijn de problemen waarmee overheden worden geconfronteerd steeds complexer (bv. het bereiken van de doelstellingen voor duurzame ontwikkeling) en vereisen zij een gezamenlijke aanpak waarbij externe partners, waaronder burgers, worden betrokken. Ten slotte maakt het gebruik van digitale technologieën co-creatie gemakkelijker en kosteneffectiever. Om deze redenen vormen digitale co-creatiemethoden een veelbelovende manier om de levering van overheidsdiensten te verbeteren. Door de snelle evolutie van digitale technologieën en de daaruit voortvloeiende diversiteit van co-creatiemethoden is het voor overheden echter lastig om de meest optimale co-creatiestrategie te implementeren, gezien de stakeholders die zij erbij willen betrekken en de resultaten die zij willen bereiken. Daarom is het doel van het BeCoDigital project om een praktische en wetenschappelijk onderbouwde routekaart (bestaande uit georganiseerde richtlijnen) te ontwikkelen om burger co-creatie via digitale technologieën te ondersteunen, en deze routekaart te valideren met use cases in een overheidscontext. Om dit doel te bereiken is het BeCoDigital project gestructureerd in drie werkpakketten (WP), die elk een aspect van digitale co-creatie bestuderen en convergeren naar de roadmap. Het onderzoek duurt twee jaar, van januari 2023 tot december 2024.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project website

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Hoe de aard van regelgeving en vertrouwensniveaus elkaar in de loop van de tijd beïnvloeden: de case van financiële regulering in de EU (REGTRUST). 01/09/2022 - 30/11/2024

Abstract

Regelgeving en vertrouwen vormen de kern van onze samenleving. Bij het opstellen van regelgeving om het gedrag van burgers, bedrijven en overheden te sturen, maken beleidsmakers keuzes die deels gebaseerd zijn op vertrouwen/wantrouwen tussen hen en de belangrijkste actoren in het betreffende veld. Toch weten we verrassend weinig over de iteratieve processen waarbij de aard van regelgeving en de mate van vertrouwen elkaar beïnvloeden doorheen de tijd. REGTRUST is een een interdisciplinair project dat theoretische, methodologische en empirische innovaties met zich meebrengt en bestudeert de bidirectionele relatie tussen de aard van regelgeving en de mate van vertrouwen door een combinatie van kwantitatieve en kwalitatieve methoden, waarbij het focust op de financiële regelgeving van de EU in de periode 2011-2020. REGTRUST 1) brengt de aard van de financiële regulering van de EU in kaart aan de hand van twee belangrijke dimensies (specificiteit-breedheid; stabiliteit-herhaalbaarheid), 2) analyseert statistisch significante verbanden tussen de aard van regelgeving en huidige en vroegere niveaus van vertrouwen/wantrouwen bij belangrijke EU- en nationale actoren (beleidsmakers, regulatoren, gereguleerden, consumenten), en 3) traceert causale mechanismen die deze verbanden kunnen onderbouwen. Deze MSCA fellowship bouwt verder op de ervaring van de onderzoeker (Dr. Bernardo Rangoni) en wordt ondersteund door de expertise en faciliteiten van de Universiteit Antwerpen (Prof. Koen Verhoest) en de secondment bij de Florence School of Banking and Finance (Prof. Elena Carletti). Een op maat gemaakt disseminatie- en communicatieplan zorgt ervoor dat het project en de resultaten ervan verspreid worden tot ver buiten de academische gemeenschap, terwijl het ook actieve betrokkenheid zoekt bij een breder publiek (bv. workshops, klasexperimenten). Over het algemeen overbrugt REGTRUST een belangrijke wetenschappelijke kloof en levert het een tijdige bijdrage aan dringende maatschappelijke debatten.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Ontwikkeling en uitvoering van een nieuw leiderschapstraject in Public Governance and Public Leadership ten behoeve van federale ambtenaren. 01/07/2022 - 30/06/2025

Abstract

Dit project betreft de ontwikkeling en implementatie van een nieuw leiderschapsprogramma in Public Governance en Public Leadership ten behoeve van federale ambtenaren. Deze opleiding wordt samen met andere Belgische universiteiten ontwikkeld en gegeven.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Implementatie van innovatieve financiering voor nature-based solutions in Vlaamse steden (INNOFINS). 01/10/2021 - 30/09/2025

Abstract

Steden dienen een belangrijke rol op te nemen in strategieën voor klimaat adaptatie en mitigatie. Er is een groeiend noodzaak om natuurgebaseerde oplossingen (NBO) met groene, blauwe en hybride stedelijke infrastructuur te ontwikkelen die klimaatverandering op een geïntegreerde, systemische en duurzame manier benaderen. Hoewel investeringen in NBO's erg kosteneffectief blijken te zijn in het bereiken van milieu- en maatschappelijke doelen, zijn de publieke budgetten in Vlaanderen hiervoor ontoereikend. Dit leidt tot een groeiende kloof tussen investeringen en noden. De publieke onderfinanciering staat in scherp contrast met de beschikbaarheid van private middelen voor investeringen. NBO projecten hebben vaak zeer hoge aanvangskosten en kennen erg diffuse baten op lange termijn die niet gemakkelijk te vertalen zijn naar inkomstenstromen. Er zijn dus nieuwe verdienmodellen noodzakelijk die private investeringen kunnen activeren, binnen de Vlaamse context. In dit project onderzoeken we drie nieuwe vormen van innovatieve financiering: baatafroming, impactfinanciering en volksfinanciering via initial coin offerings (ICOs). Nieuwe financierings- en verdienmodellen staan echter niet op zichzelf en hebben een relatie met planningsinstituties en processen, beleidsarrangementen, methodes voor waardebepalingen en juridische instrumenten. Bovendien houden ze ook sociale gevaren in wanneer ze meervoudig worden toegepast. Om een realistische maar holistische aanpak te ontwikkelen, willen we een trans- en interdisciplinair onderzoek opzetten, waarbij we stedelijke leeflabs gebruiken die leiden tot verschillende prototypes voor de toepassing van alternatieve verdienmodellen voor groene, blauwe en hybride infrastructuur. De prototypes zullen worden geëvalueerd op de ruimtelijke, juridische, beleidsmatige en economische haalbaarheid en de sociale impact.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Vertrouwen en wantrouwen in meerlagige politieke en administratieve systemen: oorzaken, dynamieken en effecten (GOVTRUST) 01/01/2020 - 31/12/2025

Abstract

Hedendaags bestuur van de samenleving is een complexe activiteit, omdat overheidsinstanties op diverse niveaus (EU, nationaal, deelstatelijk) betrokken zijn bij de opmaak en implementatie van regelgeving en daarvoor samenwerken met niet-statelijke actoren in gelaagde besluitvormingsorganen. Vertrouwen is een fundamentele voorwaarde voor het goed presteren van multi-level governance systemen. Hoewel een zekere mate van georganiseerd wantrouwen tussen actoren functioneel kan zijn, komt het systeem voor grote uitdagingen te staan wanneer het vertrouwen tussen burgers, private organisaties en overheidsinstanties op verschillende bestuursniveaus blijft afnemen. Dit belemmert niet alleen de samenwerking tussen burgers, private organisaties en de overheid, maar ook die tussen overheidsorganisaties op verschillende bestuursniveaus. Deze samenwerking is nochtans noodzakelijk voor effectief bestuur. Het onderzoeksexcellentie-consortium GOVTRUST, dat onderzoeksteams uit de politieke wetenschappen, bestuurskunde, rechten, communicatiewetenschappen en gedragseconomie omvat, zal de dynamieken, oorzaken en effecten van vertrouwen en wantrouwen tussen actoren betrokken in multi-level governance op een interdisciplinaire wijze bestuderen. Hiervoor zal het consortium gebruik maken van multi-methode onderzoek waarbij gebruik wordt gemaakt van juridische studies, surveys en kwantitatieve analyses, verschillende soorten experimenten, inhoudsanalyse, sociale netwerkanalyse alsook gecontroleerde casusvergelijkingen. Met haar onderzoeksprogramma, samenwerkingen en activiteiten zal het consortium wetenschappelijke kennis genereren op een internationaal excellentieniveau, bijdragen aan de internationale reputatie van de Universiteit Antwerpen en impact op beleid en bestuur nastreven.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project website

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

De Uitvoerende Driehoek: politici, ministeriële adviseurs en topambtenaren. 01/01/2020 - 31/12/2024

Abstract

De wetenschappelijke onderzoeksgemeenschap bestaat, naast UAntwerpen, uit KULeuven (trekker) en UGent, alsook buitenlandse partners (UK, Noorwegen, en Duitsland) en richt zich op het bestuderen van de relaties tussen politici/ministers, topambtenaren en ministeriële adviseurs. Deze netwerkfinanciering maakt het mogelijk om meer gezamenlijke activiteiten te ondernemen, om gezamenlijke onderzoeksfinanciering voor te bereiden.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

De invloed van de multi-level omgeving en globalisering op (verzelfstandigde) organisaties in de publieke sector. 01/02/2012 - 31/01/2027

Abstract

Onderzoeksprofessor-mandaat (2012-2022) gefinancierd door BOF-UAntwerpen Onderzoeksraad: Centraal staat de onderzoeksvraag hoe organisaties in de publieke sector worden aangestuurd en gecoördineerd in een multi-Ievel omgeving (en hoe de aansturing door verschillende overheidsniveaus met elkaar interfereert). Bijkomend wordt de invloed van globale crisissen, risico's en hervormingstrends op nationale administratieve systemen, op governance, en op muItilevel samenwerking en regulering onderzocht. Het onderzoeksplan richt zich op het ontwerpen en testen van verklarende modellen, vanuit verschillende theoretische perspectieven en door het combineren van kwalitatieve en kwantitatieve onderzoeksmethodes.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Naar een vernieuwd toezicht op en prestatiebeoordeling van de woonmaatschappij. 01/10/2021 - 30/06/2022

Abstract

Dit project evalueert het toezicht in de sociale huisvestingssector in Vlaanderen. Op basis van interviews met stakeholders gaan we na of het systeem van toezicht en prestatiebeoordeling haar doelstellingen haalt. We gaan na of er aanpassingen moeten komen in overeenstemming met hervormingen in de woonsector.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Vaccinatietwijfel in de (post-) COVID-19 EU: Effecten van Europese identiteit, partijoriëntatie, vertrouwen en politieke polarisatie. 01/09/2021 - 31/08/2024

Abstract

Momenteel varieert de COVID-19 vaccin aarzeling (VH) - een aarzeling of weigering om gevaccineerd te worden - aanzienlijk tussen de EU-lidstaten (74,3% in Spanje versus 58,9% in Frankrijk en 56,3% in Polen) (Lazarus et al., 2020). Het is belangrijk te begrijpen waarom en hoe deze aarzeling om te vaccineren ontstaat, en de relevantie van deze kwestie reikt verder dan de nationale grenzen. Dit is met name het geval in de EU, die bestaat uit 27 landen met uiteenlopende ervaringen met de COVID-19-pandemie, verschillende politieke systemen en burgers die zijn ingebed in verschillende politieke gemeenschappen. Tot dusver is de aarzeling om te vaccineren in ontwikkelde landen vooral vanuit gezondheidswetenschappelijk oogpunt onderzocht en bijna uitsluitend toegespitst op (1) sociaaleconomische en demografische verklaringen (2) in specifieke subgroepen van de bevolking (op meso-niveau, bv. gezondheidswerkers, ouders, religieuze of immigrantengemeenschappen). Op het gebied van de politieke wetenschappen is weinig gedaan om mogelijke (1) politieke verklaringen voor de aarzeling om te vaccineren en (2) op andere dan meso-niveaus (d.w.z. op macro-(landsoverschrijdend) en micro-(individueel) niveau) te onderzoeken. Ondertussen suggereren de cross-nationale verschillen in VH en recent bewijsmateriaal dat VH sterk verbonden zou kunnen zijn met politieke factoren. Tegen deze achtergrond stelt dit project de vraag: hoe verklaren politieke factoren vaccinatieweigering op macro- en microniveau? In dit interdisciplinaire project combineer ik inzichten uit de politieke wetenschappen, politieke psychologie, Europese studies, bestuurskunde en gezondheidswetenschappen om een theoretisch model op te bouwen dat politieke verklaringen biedt voor aarzeling om een vaccin te nemen. Op basis van een uitgebreide literatuurstudie conceptualiseer ik aarzeling om te vaccineren als tegenstrijdig aan vaccinatie, wat een (a) pro-sociaal (b) regel- en normconform (c) risicogedrag is. Als zodanig is het waarschijnlijk een gevolg van zowel normatieve (d.w.z. Europese identiteit, partijoriëntaties) als instrumentele vormen van therapietrouw (d.w.z. vertrouwen) die bekend zijn uit de therapietrouwliteratuur. Hieraan voeg ik nog een politieke factor toe die mogelijk van groot belang is voor de terughoudendheid ten aanzien van vaccins: politieke polarisatie. Zoals onderzoek laat zien, ondermijnt toenemende politieke polarisatie momenteel het functioneren van democratische regimes over de hele wereld (Carothers & O'Donohue, 2019; Citrin & Stoker, 2018; McCoy, Rahman, & Somer, 2018; McCoy & Somer, 2019). In politiek gepolariseerde staten "zijn de kloven waarschijnlijk zeer diep, is de consensus zeker laag, en wordt de legitimiteit van het politieke systeem op grote schaal in twijfel getrokken" (Sartori, 1976, p. 135). Hoge politieke polarisatie belemmert de capaciteit van de overheid om problemen van collectieve actie op te lossen, wat bijvoorbeeld kan leiden tot terughoudendheid met betrekking tot vaccins. Dit project draagt bij tot verschillende belangrijke academische debatten. Ten eerste draag ik bij tot de gezondheidswetenschappen door een politiek-wetenschappelijk perspectief in te brengen: Ik bied nieuwe politieke verklaringen voor de oude vragen over aarzeling om te vaccineren. Ten tweede formuleer ik sociaal-politieke gevolgen van politieke polarisatie en vertrouwen op een zeer relevant gebied van de volksgezondheid. Ten derde pas ik het theoretische kader van regelnaleving aan op een nieuw terrein van vaccinatie en aarzeling om te vaccineren. Ten vierde verbind ik het specifieke regelconforme gedrag met de kwesties van nationale versus Europese identiteit, waarbij ik onderzoek in welke mate deze politieke identiteiten kunnen worden vertaald in een pro-sociaal risicogedrag.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Vertrouwen, legitimiteit en nalevingsbereidheid aangaande COVID-19 exit-maatregelen. 01/06/2020 - 31/05/2021

Abstract

Although intrusive Covid-19 lockdown measures were legitimate in the initial stages of the crisis, the overriding call for stringent measures is gradually dissipating. Citizens increasingly demand that exitstrategies are developed with sufficient regard for their socio-economic interests, while potential infringements of fundamental rights, such as free movement, privacy and fair competition, and legal principles such as equality and proportionality lead to increasing criticism of and even litigation against government measures. While current strategies are primarily based on epidemiological and medical research, the growing relevance of social and legal factors for the development of exit-strategies implies that new data and knowledge is urgently needed. In particular, insights into the conditions under which Covid-19 measures are socially legitimate, legally sound, and stimulate citizen compliance is necessary to develop sustainable exit-strategies. Our project fills the lack of scientific and policyrelevant knowledge of social and legal factors in Covid-19 exit-strategies by using the following double approach 1) three vignette surveys examine how intended compliance and legitimacy of combinations of proposed Belgian Covid-19 measures is influenced by framing on underlying public health, social and legal concerns 2) and a systematic legal analysis aims at generating new insights on new measures' legality and provide essential input for the design of the vignette surveys. Continuous communication to governments of research findings from the vignette surveys and legal analysis to will provide policyrelevant input on new measures, allowing governments to make informed and balanced decisions on their exit-strategies, and providing support in the prevention of non-compliance to or litigation against Covid-19 measures.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project website

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Vertrouwen in Governance en Regulering in Europa (TiGRE) 01/01/2020 - 30/09/2023

Abstract

TiGRE biedt een omvattend en coherent analytisch kader voor de studie van vertrouwensrelaties in governance. Het project wordt geleid door de Universiteit van Lausanne, en UAntwerpen is een belangrijke partner betrokken in alle werkpakketten. Andere betrokken universiteiten zijn de universiteiten van Hebrew Jeruzalem, IBEI, Aarhus, Oslo, Utrecht, Speyer, en Kominsky. Binnen de UAntwerpen wordt TiGRE getrokken door een intense samenwerking tussen twee onderzoeksgroepen (Politics & Public Governance en Overheid & Recht) binnen het Onderzoeksexcellentiecentrum GOVTRUST dat werkt rond vertrouwen in multi-level governance. Het project onderzoekt het vertrouwen onder actoren van markt-regulerende regimes, zoals regelgevers, politieke, administratieve en gerechtelijke instanties, de gereguleerde industrieën, dienstverleners en hun belangenorganisaties, consumenten en andere maatschappelijke belangen, evenals burgers in het algemeen. TiGRE opent daarmee nieuwe onderzoeksrichtingen binnen onderzoek naar vertrouwensrelaties tussen burgers en overheden. Het doel van TiGRE is om de rol van vertrouwen en wantrouwen in Europees regulerend bestuur te analyseren en de manieren waarop vertrouwen kan worden gehandhaafd, verbeterd, en hersteld via governance praktijken en hervormingen te begrijpen. Het onderzoek gebruikt een multilevel governance-aanpak, die zowel de betrokken actoren op EU-niveau als op nationaal en regionaal niveau bestudeert. Vertrouwen - zowel als een voorwaarde als een consequentie van goed functionerende regulerende regimes - is een sleutelfactor om te begrijpen hoe deze regimes in staat zijn om effectief en legitiem bestuur te produceren. Het diepgaande onderzoek van de complexe wisselwerking tussen vertrouwensconfiguraties en regulering in verschillende markt-regulerende regimes (financiën, voedselveiligheid, communicatie en gegevensbescherming) op verschillende bestuursniveaus en in verschillende landen vereist de gezamenlijke inspanning van onderzoekers met ruime ervaring. TiGRE wordt gerund door een nauw geïntegreerd multidisciplinair consortium van front-line wetenschappers, die een zeer breed scala aan theoretische, analytische en methodologische vaardigheden samenbrengen. Een 'mixed-method' aanpak met behulp van surveys, sociale netwerkanalyse, datasets met door onderzoekers gecodeerde variabelen, experimenten en media-analyse wordt toegepast om een volledig inzicht te verschaffen in dergelijke veelzijdige vertrouwensgerelateerde processen. Om onderzoek te koppelen aan beleid en praktijk, biedt TiGRE criteria, indicatoren en vroegtijdige waarschuwingsmechanismen voor het detecteren van afnemend vertrouwen en scenario's over de gevolgen daarvan. Ze worden gevalideerd door interactie met belanghebbenden en vergeleken met bewijsmateriaal van buiten de EU.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Vertrouwen in Governance en Regulering in Europa (TiGRE) 01/01/2020 - 30/09/2023

Abstract

TiGRE biedt een omvattend en coherent analytisch kader voor de studie van vertrouwensrelaties in governance. Het project wordt geleid door de Universiteit van Lausanne, en UAntwerpen is een belangrijke partner betrokken in alle werkpakketten. Andere betrokken universiteiten zijn de universiteiten van Hebrew Jeruzalem, IBEI, Aarhus, Oslo, Utrecht, Speyer, en Kominsky. Binnen de UAntwerpen wordt TiGRE getrokken door een intense samenwerking tussen twee onderzoeksgroepen (Politics & Public Governance en Overheid & Recht) binnen het Onderzoeksexcellentiecentrum GOVTRUST dat werkt rond vertrouwen in multi-level governance. Het project onderzoekt het vertrouwen onder actoren van markt-regulerende regimes, zoals regelgevers, politieke, administratieve en gerechtelijke instanties, de gereguleerde industrieën, dienstverleners en hun belangenorganisaties, consumenten en andere maatschappelijke belangen, evenals burgers in het algemeen. TiGRE opent daarmee nieuwe onderzoeksrichtingen binnen onderzoek naar vertrouwensrelaties tussen burgers en overheden. Het doel van TiGRE is om de rol van vertrouwen en wantrouwen in Europees regulerend bestuur te analyseren en de manieren waarop vertrouwen kan worden gehandhaafd, verbeterd, en hersteld via governance praktijken en hervormingen te begrijpen. Het onderzoek gebruikt een multilevel governance-aanpak, die zowel de betrokken actoren op EU-niveau als op nationaal en regionaal niveau bestudeert. Vertrouwen - zowel als een voorwaarde als een consequentie van goed functionerende regulerende regimes - is een sleutelfactor om te begrijpen hoe deze regimes in staat zijn om effectief en legitiem bestuur te produceren. Het diepgaande onderzoek van de complexe wisselwerking tussen vertrouwensconfiguraties en regulering in verschillende markt-regulerende regimes (financiën, voedselveiligheid, communicatie en gegevensbescherming) op verschillende bestuursniveaus en in verschillende landen vereist de gezamenlijke inspanning van onderzoekers met ruime ervaring. TiGRE wordt gerund door een nauw geïntegreerd multidisciplinair consortium van front-line wetenschappers, die een zeer breed scala aan theoretische, analytische en methodologische vaardigheden samenbrengen. Een 'mixed-method' aanpak met behulp van surveys, sociale netwerkanalyse, datasets met door onderzoekers gecodeerde variabelen, experimenten en media-analyse wordt toegepast om een volledig inzicht te verschaffen in dergelijke veelzijdige vertrouwensgerelateerde processen. Om onderzoek te koppelen aan beleid en praktijk, biedt TiGRE criteria, indicatoren en vroegtijdige waarschuwingsmechanismen voor het detecteren van afnemend vertrouwen en scenario's over de gevolgen daarvan. Ze worden gevalideerd door interactie met belanghebbenden en vergeleken met bewijsmateriaal van buiten de EU.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Digitale revolutie in de Belgische Federale overheid; een open governance ecosysteem voor big data, kunstmatige intelligentie en blockchain (DIGI4FED) 15/12/2019 - 15/03/2022

Abstract

Het potentieel en gebruik van Big Data toepassingen hebben een impact op de theoretische en praktische context van besluitvorming, leren en procesoptimalisatie. DIGI4FED ontwikkelt een governance design dat de interne administratieve en dienstverleningsprocessen van de federale overheid wil stroomlijnen. Dit governance design is ingebed in een open ecosysteem en maakt ten volle gebruil van het potentieel van big data en de toepassing van big data in kunstmatige intelligentie blockchain technologie.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project website

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Reputatie en Structurele Hervormingen van Publieke Organisaties: Een Verklarende studie van Dynamieken doorheen de tijd. 01/11/2019 - 31/10/2022

Abstract

Dit project focust op de wederzijdse relatie tussen de reputatie van overheidsorganisaties en de structurele hervormingen die ze ervaren. Overheidsorganisaties voeren belangrijke taken uit. Wanneer de prestatie van overheidsorganisaties in vraag wordt gesteld, staan politici en ambtenaren vaak onder druk om structurele hervormingen door te voeren (bv. door taken weg te nemen van deze organisaties of hun diensten te reorganiseren). Hervormingen hebben dan ook symbolische waarde, als signaal dat percepties rond problemen met overheidsorganisaties erkend en aangepakt worden. Nochtans is de relatie tussen percepties over prestaties van overheidsorganisaties (of: hun reputatie) en de structurele hervormingen van deze organisaties nog niet onderzocht op een groot aantal cases. Evenmin kennen we het effect van hervormingen op de toekomstige reputaties van deze organisaties. Dit project gaat in op deze lacunes. De dynamische relaties tussen de reputatie van organisaties en hun hervormingen worden onderzocht op een diverse set van 60 Vlaamse overheidsorganisaties. Bijzondere aandacht gaat naar de modererende rol van diverse vormen van reputatiemanagement, alsook van organisatie- en contextfactoren. Recente ontwikkelingen in geautomatiseerde tekstanalyse worden toegepast om data te verzamelen over verschillende facetten van de reputaties en het reputatiemanagement van organisaties. Geavanceerde statistische modellen laten toe om bovengenoemde relaties te analyseren doorheen de tijd.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Twitter als een publieke communicatiestrategie: Kunnen 140 tekens het verschil tussen werkelijke dienstverlening en klanttevredenheid in de publieke sector verkleinen? 01/01/2019 - 31/12/2022

Abstract

FWO onderzoeksproject: Twitter als een publieke communicatiestrategie: Kunnen 140 tekens het verschil tussen werkelijke dienstverlening en klanttevredenheid in de publieke sector verkleinen? Dit project studeert of en hoe publieke communicatie door dienstverleners via Twitter de performantie-tevredenheid - kloof vermindert. Daarvoor wordt een quasi-experimenteel pretest-posttest design toegepast, gecombineerd met geavanceerde tijdsreeksen analyse. Zo brengt het project ook methodologische innovatie dat bruikbaar zal zijn in de bredere bestuurswetenschappen.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Langzaam helende wonden? Hoe continue structurele hervormingen in de publieke sector werktevredenheid verminderen, alsmede het herstel van werktevredenheid op de lange termijn vertragen. 01/01/2019 - 31/12/2022

Abstract

FWO project: Langzaam helende wonden? Hoe continue structurele hervormingen in de publieke sector werktevredenheid verminderen, alsmede het herstel van werktevredenheid op de lange termijn vertragen. Via een combinatie van zowel large N regressie analyse en small N natuurlijk experiment zal dit project, zal dit project het effect van een aaneenschakeling van structurele hervormingen op job tevredenheid van ambtenaren, alsook het effect op het lange termijn herstel van job tevredenheid na dergelijke hervormingen.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

BRAIN-Transversale beoorldeing van intermodale nieuwe strategieëntrainer (BRAIN-TRAINER). 01/01/2019 - 31/12/2020

Abstract

De vijf thematische BRAIN-TRAINER paden omvatten een echte interdisciplinaire benadering, met linken en diverse inputs, en met feedback-scenario cirkels. Dit biedt overheden realistische benaderingen voor toekomstige ontwikkelingen. De output is bruikbaar, niet alleen in een Belgische context, maar heeft ook wetenschappelijke verdiensten die ook in andere omgevingen bruikbaar zijn, zowel met betrekking tot de ontwikkelde methoden en technieken, als met betrekking tot de gemaakte scenario-toepassingen. De geleerde lessen en ontwikkelde methoden kunnen bijvoorbeeld ook worden toegepast om economische en milieu-impact te meten voor andere economische activiteitssectoren, om reguleringsopzetten te optimaliseren, en om een duurzame overheidsinteractie en coördinatiekader te creëren.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Te complex? Over de effecten van red tape op collaborative innovation. 01/10/2018 - 30/09/2020

Abstract

Publieke sector innovatie gebeurt steeds meer via samenwerking tussen overheidsorganisaties, private organisaties en burgers. Dit PHD fellowship gefinancierd door het FWO onderzoekt de impact van red tape op collaboratieve innovatie processen en doet dit via case studies van dergelijke collaborative innovatie-arrangementen en een survey bij Vlaamse overheidsorganisaties. Dit project heeft een intensieve samenwerking met het PSI-CO proejct gecoördineerd door Koen Verhoest. Charlotte Van Dijck ( KULeuven) voert het project uit en Koen Verhoest (Politics & Public Governance - UAntwerpen) is co-promotor van het onderzoek. De financiële middelen zijn toegekend aan de hoofdinstelling (KULeuven).

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Expliciteren van een visie op de toekomst voor inspectie in het licht van de veranderingen en evoluties die de laatste jaren hun ingang vonden en moet resulteren in een "blauwdruk Zorginspectie 3.0". 01/08/2018 - 28/02/2019

Abstract

dit project is gericht op wetenschappelijk onderzoek naar veranderingen in regulerende actoren met inspectietaken (internationaal en nationaal) en wordt uitgevoerd door Nick Thijs en Dr. Jan Boon van de onderzoeksgroep 'Politics & Public Governance'.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

EU H2020 project - Naar een open innovatieve en samenwerkende overheid (TROPICO). 01/06/2017 - 30/11/2021

Abstract

The Research Group on Public Administration and Management from the University of Antwerp is partner and work package leader in the H2020 funded project TROPICO (2017-2021). The international research project TROPICO (Transforming into Open, Innovative and Collaborative Governments) received funding over 4.7 mil Euro from the European Union's Horizon 2020 research and innovation programme to study digital transformation in the public sector.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project website

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

PATECH. 29/05/2017 - 28/05/2019

Abstract

Dit MCSA individual Fellowship is toegekend aan dr. Veiko Lember met KULeuven als hoofdinstelling (G. Bouckaert is promotor) en UAntwerpen als partner organisatie voor secondment (Onderzoeksgroep Politics & Public Governance - Koen Verhoest als host). Alle financiële middelen zijn toegekend aan de hoofdinstelling KULeuven. Het project richt zich op de co-evolutie van publieke organisaties en technologie. Zie Engelse abstract voor meer duiding.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Programma netwerkorganisatie. 03/04/2017 - 30/06/2018

Abstract

In this project together with Prof. Joris Voets (UGent), Koen Verhoest (UAntwerpen) and Astrid Molenveld (Erasmus University Rotterdam and UAntwerpen) jointly develop a trajectory to upscale network management skills in the Flemish government in order to improve the coordination of transversal and horizontal policies. This is done through a combination of knowledge transfer, cases, project-based working, intervision and foreign visits. Gefinancierd door de Vlaamse overheid.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project website

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Jean Monnet Centre of Excellence ACTORE (Consortium voor de Organisatie van Regelgeving en Multilevel Governance in de EU) 01/09/2016 - 31/08/2019

Abstract

Het onderzoek van ACTORE focust op multi-level governance in de EU. ACTORE onderzoekt hoe multi-level governance een impact heeft op beleidsvorming, en meer bepaald op regelgeving en implementatie op het Europese en het nationale niveau. Het onderzoeksprogramma is georganiseerd in drie onderling verbonden onderzoekslijnen: het complexe multilevel systeem van de EU, de veranderende binnenlandse en Europese beslutivormingsmechanismen en de legitimiteit van het Europese multilevel politieke systeem. Multilevel governance in de EU heeft de organisationele en institutionele opzet van overheid en beleidsvorming onderling afhankelijk en complex gemaakt. Hierdoor is ook de wijze van belangenverdediging gewijzigd, met betrekking tot hoe belangengroepen hun belangen verdedigen en de overheid van input voorzien. Deze Europese processen interneren bovendien met de binnenlandse evoluties. Dit alles heeft repercussies op de legitimiteit van het meerlagige Europese systeem.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderwijsproject
  • Onderzoeksproject

Wanneer, waarom en hoe reageren bureaurcraten en politici op reputatie-bedreigingen? Een vergelijkend onderzoek naar overheidsorganisaties in Denemarken en België/Vlaanderen. (Deense Onderzoeksraad) 24/06/2016 - 31/12/2019

Abstract

Hoewel het oprichten en verder verzelfstandigen van autonome agentschappen sinds een tweetal decennia een wereldwijde trend is, zien we momenteel ook een omgekeerde trend: verzelfstandigde agentschappen worden steeds meer politiek gevoelig, met herintegratie, samenvoegingen, en een terugdraaien van de autonomie van die organisaties tot gevolg. In dit gezamenlijk vierjarig onderzoeksproject door prof.dr. Heidi Houlberg Salomonsen (Denemarken), prof. dr. Koen Verhoest en dr. Jan Boon (beiden UAntwerpen), gefinancieerd door het Deense Fodns voor Wetenschappelijk Onderzoek, verbinden we deze evoluties met de bureaucratische reputatie theorie zoals ontwikkeld door Daniel Carpenter, George Krause en Moshe Maor. Dit onderzoek test enkele centrale stellingen in de theorie van bureaucratische reputatie door middel van twee afzonderlijke, onderling verbonden delen. In een eerste deel wordt een medium-N studie en kwantitatieve analyses uitgevoerd teneinde te testen wanneer, hoe en waarom agentschappen reageren op reputatiebedreigingen in de media. Hierbij gaan we na of observaties bij regulerende agentschappen in Amerikaanse settings ook gelden bij agentschappen met andere taken in verschillende Europese politiek-administratieve culturen en theoriseren waarom die wel/niet zo is. In het tweede deel doen we process-tracing in een beperkt aantal vergelijkende gevalstudies om na te gaan wanneer, hoe en waarom reputatiebedreigingen en de response van agentschappen daarop 'bestraffend' gedrag van politici (ministers, regering, en parlement) veroorzaakt, die resulteert in negatieve gevolgen voor het betrokken agentschap (in termen van ontbinding, samenvoeging, verlies van taken of autonomie).

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Schrijven van aanbevelingsnota PPS Ruimtelijke en Maatschappelijke winsten. 09/03/2016 - 25/03/2016

Abstract

Als resultaat van een project met een bevraging van 100 opiniemakers, twee workshops en één conferentie, werd in samenwerking met de Vlaamse Bouwmeester, het Kenniscentrum PPS en de Participatiemaatschappij Vlaanderen, door de onderzoeksgroep (Prof.dr. Koen Verhoest en dr. Tom Willems) en dr. Joris Voets van de UGent een aanbevelingsrapport geschreven om de maatschappelijke en ruimtelijke meerwaarde in publiek private samenwerking te optimaliseren

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

lnnovatie in de publieke sector door samenwerking (PSI-CO). 15/12/2015 - 15/09/2020

Abstract

De nood voor overheden overal ter wereld om hun dienstverlening en beleid te innoveren is hoog. Enerzijds moeten overheden complexe maatschappelijke uitdagingen oplossen en meer maatwerk bieden aan de gebruikers van publieke diensten, terwijl anderzijds overheden beperkt zijn in middelen en kennis. Samenwerking met andere publieke organisatie en overheidsniveaus en met externe stakeholders (burgers, non-profit en bedrijven) is nodig om innovatie in dienstverlening en beleid te stimuleren. In het interuniversitair consortium 'Public Sector Innovation through Collaboration' (2015-2020), gecoördineerd door Prof. Koen Verhoest (UAntwerpen), zullen vier Belgische (UAntwerpen, KULeuven, UCL and ULg) en één Nederlandse universiteit (Erasmus Universiteit Rotterdam) samenwerken op basis van financiering door het BRAIN-be programma (Belgian Research Action through Interdisciplinary Networks). Ze zullen bestuderen hoe en onder welke voorwaarden samenwerkingsverbanden tot innovatie kunnen leiden. Ook bestuderen ze op hoe overheden dergelijke samenwerking kan stimuleren en ondersteunen. Belgische en buitenlandse samenwerkingspraktijken in verschillende beleidssectoren worden onderzocht met gebruik van casestudies, surveys en actie-onderzoek (living labs methodologie). Het onderzoek is zowel gericht op fundamenteel-wetenschappelijke inzichten (doctoraten en internationale publicaties) als praktijkgerichte finaliteit (beleidsaanbevelingen voor de Belgische federale en andere overheden).

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Bureaucratie ondanks hervormingen: maakt een verleden van intensieve structurele hervormingen publieke organisaties (opnieuw) meer bureaucratisch? 01/10/2015 - 30/09/2019

Abstract

Dit BOF gefinancierd onderzoeksproject gaat na wat de impact is van hervormingen op het organisatieklimaat in publieke organisaties. Dit gebeurt via uitgebreid kwantitatief en kwalitatief onderzoek. Het onderzoek wordt uitgevoerd door Bjorn Kleizen onder promotorschap van Prof. dr. Koen Verhoest en dr. Jan Wynen. Het onderzoek gaat niet in op effecten op individuen in de organisaties.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Het belang van geschiedenis voor publieke sector organisaties: het effect van vroegere hervormingen op organisationele autonomie. 01/10/2015 - 30/09/2018

Abstract

In deze FWO postdoc met KULeuven en UAntwerpen als onthaalinstellingen, wordt onderzocht hoe een organizationele geschiedenis van structurele hervormingen de werkelijk ervaren autonomie van overheidsagentschappen beïnvloedt. Het onderzoek maakt gebruik van 'large-N analyses' en case studies. Het onderzoek bestudeert de effecten van opeenvolgende globale trends inzake hervorming van overheidsorganisaties.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Optimalisering van publiek-private samenwerkingsprojecten voor innovatie. 01/01/2015 - 31/12/2018

Abstract

IWT gefinancierde doctoraatsbeurs: Innovatie staat tegenwoordig hoog op de beleidsagenda en wordt gezien als middel dat kan bijdrage aan de oplossing van belangrijke globale maatschappelijke vraagstukken. Hierbij wordt de assumptie gemaakt dat samenwerkingsvormen, zoals publiek-private samenwerking (PPS), kunnen leiden tot innovatieve uitkomsten. Echter, er is onvoldoende kennis over hoe en onder welke voorwaarden PPS innovatie kan stimuleren. Dit doctoraatsonderzoek gaat in op de vraag hoe de governance van PPS-projecten door de overheid innovatie kan beïnvloeden. De verwachting is dat hierbij zowel 'marktgerichte' als 'netwerkgerichte' governance elementen een rol spelen. Het empirische onderzoek zal in twee stappen worden uitgevoerd: eerst een fuzzy-set Qualitative Comparative Analysis (fs-QCA) op 24 cases en vervolgens comparative process tracing op 2 cases.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Businessmodellen voor meer financiering en het faciliteren van financiering voor transportinfrastructuur (BENEFIT). 01/12/2014 - 30/09/2016

Abstract

EU H2020 project: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds EU. UA levert aan EU de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Bestuurkundige studie innovatieve contracts- en samenwerkingsvormen als kansen voor meer duurzaamheid. 07/01/2014 - 07/10/2014

Abstract

Dit project past binnen het streven van de Europese en Vlaamse overheid om overheidsopdrachten meer duurzaam te maken als antwoord op de globale maatschappelijke uitdaging van milieubelasting en verduurzaming van de economie. onder meer in kaart brengen hoe duurzaamheidsambities concreet, evalueerbaar en afdwingbaar vertaald worden in contractuele relaties tussen overheid en private partners in publiek private samenwerkingen en andere innovatieve contracten (incl. in welke mate belang gehecht wordt aan duurzaamheid in het kader van de beoordeling via de invulling van de gunningscriteria en het gewicht dat eraan wordt verbonden) en hoe zich dat vertaald in de effectieve samenwerking. Dit wordt bestudeerd in een multi-level context van Europees beleid en wetgeving.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Brein-Tranversale evaluatie van intermodale nieuwe strategieën (BRAIN-TRAINS). 01/12/2013 - 28/02/2018

Abstract

Interuniversitair onderzoeksproject gefinancierd in het BRAIN programma (Belgian Research Action through Interdisciplinary Networks). Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds de federale overheid. UA levert aan de federale overheid de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Ruimtelijke en maatschappelijke winsten boeken (i.k.v. ondersteunend onderzoek voor het PPP-traject) 23/09/2013 - 31/12/2013

Abstract

Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds de Vlaamse overheid. UA levert aan de Vlaamse overheid de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Liberalisering en privatisering van belangrijke openbare diensten. 06/09/2013 - 14/07/2016

Abstract

Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds Erasmus Mundus. UA levert aan Erasmus Mundus de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.This funding provides in the preparation of a PhD by Nurul Amin on the effects of the global trend of liberalisation and the emergence of a multi-level regulatory arrangement on the regulatory effectiveness and market competitiveness in telecom and energy in South Asian countries, in comparison with other parts of the world.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Aanbevelingen voor een toekomstgericht organisatorisch-administratief kader voor het bestuurlijk beleid van de Vlaamse administratie. 01/05/2013 - 31/12/2013

Abstract

Doel van de opdracht is een antwoord te vinden op een aantal prangende vraagstukken voor de Vlaamse Overheid. Hoe moet de Vlaamse Overheid zich organiseren om deze globale, maatschappelijke en bestuurlijke uitdagingen binnen een multi-level context het hoofd te bieden, om zich wendbaar en slagkrachtig te organiseren, en om transversaal gecoördineerd te kunnen handelen bij 'wicked problems'? Dit onderzoek steunt op een survey, interviews en focusgroepen.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Regulering, verwervingsprocessen en contactuele stimulansen in PPP projecten en hun impact op de prestatie van PPPs: een vergelijkende studie van PPP voorbeelden in verschillende landen. 15/12/2012 - 15/12/2016

Abstract

Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds Republic of Indonesia. UA levert aan Republic of Indonesia de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Het project bestudeert hoe overheden publiek private partnerschappen als globale trend reguleren en aansturen en welke de invloed is op deze partnerschappen. Deze studie vergelijkt de praktijk en beleid in Europese landen tegenover andere landen.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Op zoek naar zuinigheid in de overheid in tijden van budgettaire krapte - Effecten van autonomie controle, taak en management op overheadkosten in publieke organisaties: theoretisch-empirisch onderzoek met niet-obtrusieve data en 3 analyse-methodes. 01/10/2012 - 30/09/2016

Abstract

Door de huidige globale financiële crisis kampen overheden met budgettaire schaarste, ook omwille van het beleid van de Europese Unie. Op zoek naar budgettaire besparingen probeert men het kostenbewust en zuinig gedrag van overheidsorganisaties te verbeteren en hun overhead kosten te doen dalen. Voor overheden is het daarom belangrijk de redenen te kennen waarom overhead kosten in bepaalde organisaties relatief hoger liggen dan bij anderen. De taak van de publieke organisatie is uiteraard sterk bepalend voor de mate waarin overhead nodig is, maar ook andere organisatie-externe en –interne factoren hebben een invloed. Bovendien hebben overheden Nieuw Publiek Management hervormingen doorgevoerd om organisaties meer performant, en ook kostenbewuster te maken, ondermeer via verzelfstandiging van publieke taken in autonome en resultaatsgestuurde agentschappen en door het invoeren van een meer 'private sector-georiënteerd' management. Echter, meer en meer overheden blijken sceptisch over de mate waarin deze hervormingen inderdaad voor zuinigere en performantere publieke organisaties hebben gezorgd. Dit project onderzoekt welke factoren de overhead kosten in publieke organisaties verklaren en wat de invloed ter zake is van autonomie, controle, taak en management. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een robuuste dataset van 70 Vlaamse departementen en agentschappen, waarvan de data gebaseerd is op niet-obtrusieve datagaring en het probleem van respondent-gebaseerde 'bias' dus vermeden wordt (in tegenstelling tot veel bestaande studies). Via het ontwikkelen en testen van hypothesen vanuit neo-institutionele economische theoriëen en alternatieve theoretische kaders zal het project voor theoretische verdieping en versterking van de huidige literatuur zorgen. Bovendien is het project methodologisch innovatief door causaliteit te onderzoeken via het toepassen van drie verschillende analysetechnieken op dezelfde data (multi-variate regressie, econometrische schatting van parametrische 'frontiers' en 'Qualitative Comparative Analysis' - technieken).

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

De invloed van de multi-level omgeving en globalisering op (verzelfstandigde) organisaties in de publieke sector. 01/02/2012 - 31/01/2015

Abstract

Centraal staat de onderzoeksvraag hoe organisaties in de publieke sector worden aangestuurd en gecoördineerd in een multi-Ievel omgeving (en hoe de aansturing door verschillende overheidsniveaus met elkaar interfereert). Bijkomend wordt de invloed van globale crisissen, risico's en hervormingstrends op nationale administratieve systemen, op governance, en op muItilevel samenwerking en regulering onderzocht. Het onderzoeksplan richt zich op het ontwerpen en testen van verklarende modellen, vanuit verschillende theoretische perspectieven en door het combineren van kwalitatieve en kwantitatieve onderzoeksmethodes.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject

Samenwerkingsvormen tussen ondersteunende diensten van gemeente en OCMW: een bestuurskundige en juridische analyse. 12/12/2011 - 11/12/2012

Abstract

Het project bestaat erin om een studie uit te voeren over de manier waarop de samenwerking tussen gemeente en OCMW geoptimaliseerd kan worden binnen het huidige regelgevende kader.

Onderzoeker(s)

Onderzoeksgroep(en)

Project type(s)

  • Onderzoeksproject